Türk Basketbolunun ``ilk``leri ve Rekorları

Alim Tunçay - Eski adıyla Deplasmanlı Erkekler Basketbol 1.

Ligi, son dönemdeki ismiyle Beko Basketbol Ligi hafta sonu 46. yaşına girerken, Türk basketbolunda birçok ``ilk``ler ve ilginç rekorlar bulunuyor

Türk basketbol tarihinin en önemli yıldızlarından Erman Kunter, 153 sayı ile bir maçta en fazla sayı atan oyuncu oldu. Fenerbahçe`de forma giyen Kunter, 1988 yılında sarı-lacivertlilerin Hilalspor`u 175-101 yendiği maçta, 153 sayı atarak rekor kırarken, ilk yarıda attığı 81 sayıyla, bir devrede en fazla sayı üreten basketbolcu olarak da tarihe geçti

Şu anda Fransa`nın Cholet takımında antrenör olarak görev yapan Erman Kunter, 2009-2010 sezonunda Cholet`i Fransa Birinci Basketbol Ligi şampiyonu yaparak, antrenör olarak da bir ilke imza attı. Kunter, yabancı bir takımın başında lig şampiyonluğu yaşayan ilk ve tek Türk antrenör oldu

-Budanur`un rekoru- Beşiktaşlı Hüdai Budanur da kırılması güç bir rekoru elinde bulunduruyor

1957 yılında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı`nda yapılan İstanbul Ligi maçında Beşiktaş, İstanbul Karagücü`nü 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlıların 110 sayısını da tek başına attı

-NBA`deki ilk Türk Mirsad- Fenerbahçe Ülker`de forma giyen Mirsad Türkcan, ABD Profesyonel Basketbol Ligi`nde (NBA) oynayan ilk Türk basketbolcusu olarak tarihe geçti

1998 yılında ilk kez Houston Rockets`e transfer olan Mirsad, NBA`de fazla oynama şansı bulamadı

2001-2002 sezonunda CSKA Moskova takımında forma giyen Mirsad Türkcan, Avrupa Ligi normal sezonunda en değerli oyuncu (MVP) seçilen ilk Türk basketbolcu oldu

Mirsad Türkcan, Fenerbahçe Ülker`in 3 Ocak 2008`de deplasmanda İtalya`nın Lottomatica Roma ile yaptığı maçta 1000 ribaunt barajını aşarak, ULEB Avrupa Ligi tarihine geçti. Basketbolda 2000 yılından bu yana düzenlenen ULEB Avrupa Ligi`nde 1000 ribaunda ulaşan ilk oyuncu olan Mirsad Türkcan, Lottomatica Roma karşısında 13 ribaunt alarak, toplam ribaunt sayısını 1007`ye taşımıştı

-En fazla ücrete imza atan Türk oyuncu Hidayet- NBA takımlarından Sacramento Kings tarafından 11 sezon önce seçilen Hidayet Türkoğlu, Mirsad`dan daha başarılı bir performans sergileyerek, NBA`de en fazla oynayan Türk oyuncu durumunda bulunuyor

2008-09 sezonu sonunda Orlando Magic`ten ayrılıp, Toronto Raptors ile 5 yıllığına 53 milyon dolara anlaşan Hidayet, 2004 yılında Utah Jazz ile 6 yıllık 50 milyon dolara sözleşme imzalayan Mehmet Okur`u geçerek, tarihte en fazla ücrete imza atan Türk oyuncu oldu

-NBA`de ilk şampiyonluk yaşayan oyuncu Mehmet Okur- 2003-2004 sezonunda Detroit Pistons`ta şampiyonluk sevincine ulaşan milli basketbolcu Mehmet Okur ise NBA`de şampiyonluk yaşayan ilk Türk oyuncu

Mehmet Okur, ayrıca Batı Konferansı`nda daha önce All-Star`a seçilen ancak sakatlığı nedeniyle oynayamayan Allen Iverson`un yerine kadroya girerek, NBA tarihinde All-Star maçına çıkan ilk Türk sporcu olarak da tarihe geçti. Las Vegas`taki Thomas Mack Arena`da 18 Şubat 2007`de yapılan All-Star`da, Mehmet maçta yer aldığı 14 dakika 43 saniyede 4 sayı attı, 2 ribaunt aldı ve 1 de asist yaptı

-İlk Avrupalı Granit- Avrupa`ya transfer olan ilk Türk basketbolcu ise Yalçın Granit oldu. Granit, Fransa`nın Racing Paris takımında oynamıştı

Fenerbahçe`den 11 sezon önce Yunanistan`ın AEK takımına giden İbrahim Kutluay ise ilk kez bir Yunan takımına transfer olan Türk oyuncu olmuştu

2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa Ligi şampiyonluğuna ulaşan İbrahim, bu kupayı kaldıran ilk Türk basketbolcu olarak tarihteki yerini aldı

2007 yılında İspanya`nın Real Madrid takımıyla ULEB Kupası`nı kazanan Kerem Tunçeri de ilk kez bu kupada şampiyonluk sevinci yaşayan Türk basketbolcu oldu

-Avrupa`daki ilk Türk antrenör Ataman- Avrupa`da profesyonel liglerde bir takım çalıştıran ilk antrenör ise şu anda Beşiktaş Milangaz`ı çalıştıran Ergin Ataman oldu

2001-2002 sezonunda İtalya`nın Montepaschi Siena takımını çalıştıran ve takımına ilk sezonunda Avrupa Raimundo Saporta Kupası`nı kazandıran Ataman, bu kupayı kaldıran ilk ve tek Türk antrenör olarak tarihte yerini aldı

Efes Pilsen`e 1999-2000 sezonunda Avrupa Ligi`nde dörtlü final oynatan Ergin Ataman, bir Türk takımını bu kupada ilk kez Avrupa üçüncüsü yaptı

Montepaschi Siena`ya da 2002-2003 sezonunda Avrupa Ligi`nde dörtlü final oynatıp, Avrupa üçüncülüğünü kazanan Ataman, bu kupada yabancı bir takımla üçüncülük kazanan ilk Türk antrenör olarak da bir ilke imza attı

-Anadolu Efes`in ilkleri- Bu sezon ismini Anadolu Efes olarak değiştiren Efes Pilsen, 1996 yılında Avrupa Radivoj Koraç Kupası`nı müzesine götürerek, ilk kez bu spor dalında Avrupa kupası kazanan Türk takımı olma başarısını gösterdi

Lacivert-beyazlılar, Avrupa kupalarında finale çıkan ilk takım olma özelliğini de taşıyor. 1993 yılında da Avrupa Kulüpler Kupası`nda final oynayan Anadolu Efes, Torino`da Yunan rakibi Aris`e 50-48 yenilmişti

Anadolu Efes, 1999-2000 sezonunda da Avrupa Ligi`nde dörtlü finale kalıp, Avrupa üçüncüsü olarak bir ilke daha imza attı

-NBA takımıyla maç yapan ilk ve tek Türk takımı Anadolu Efes- Anadolu Efes, bir NBA takımıyla maç yapan ilk ve tek Türk takımı

NBA`in davetlisi olarak 2006 yılında ABD`ye giden lacivert-beyazlılar, 11 Ekim 2006`da Denver Nuggets ile yaptığı hazırlık maçıyla, bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Türk ekibi oldu. Anadolu Efes, NBA`deki ikinci hazırlık maçında 13 Ekim 2006`da Golden State Warriors ile oynadı

-Türkiye`de maç yapan ilk NBA takımı Minnesota Timberwolves- NBA ile Avrupa Basketbol Ligleri Birliği`nin (ULEB) yaptığı anlaşma gereği İstanbul`a gelen NBA takımlarından Minnesota Timberwolves, 6 Ekim 2007`de Anadolu Efes ile özel bir maç yaptı

EA Sports`un organizasyonu ``NBA Europe Live Tour 2007`` kapsamında çeşitli etkinliklerde bulunmak üzere İstanbul`a gelen ve burada yeni sezon hazırlıklarını sürdüren Minnesota Timberwolves`ın, Anadolu Efes ile yaptığı maçla ilk kez bir NBA takımı Türkiye`de maç oynadı

Anadolu Efes de Türkiye`de bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Türk takımı unvanını aldı

-Recep Ankaralı da tarihe geçti- Anadolu Efes ile Minnesota Timberwolves arasındaki karşılaşmada görev yapan Türk hakem Recep Ankaralı da tarihe geçti

Recep Ankaralı, bir NBA takımının maçında görev yapan ilk Türk hakem oldu. ABD`den gelen NBA hakemleri Jack Nies ve Luis Grillo, Recep Ankaralı ile birlikte karşılaşmayı yönetti

-Diğer ``ilk`` ve rekorlar- -Türkiye ilk kez 1949 yılında Kahire`deki Avrupa Şampiyonası`na katıldı

-1951 yılında 7. Avrupa Şampiyonası`nda Türk hakem İzzettin Somer, Avrupa Şampiyonası finalini yöneterek, bu alanda bir ilke imza attı

-1959 yılında Türkiye tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonası`na ev sahipliği yaptı

-1961 yılında Galatasaray, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası ilk turunda, Yunanistan`ın Olympiakos takımını 2 maçta da yenerek, Avrupa kupalarında tur atlayan ilk Türk takımı oldu

-1980 yılında Eczacıbaşı Erkek Basketbol Takımı, Avrupa Kupa Galipleri Kupası`nda çeyrek finale yükselen ilk Türk takımı oldu

-1981 yılında Avrupa Karması`na seçilen ilk Türk oyuncu Efe Aydan

-ABD`de Evansville Üniversitesi takımıyla NCAA play-off`larında oynayan ilk Türk oyuncu Emir Turam

-Uluslararası alanda ilk milli maç Yunanistan ile 24 Haziran 1936`da yapıldı. Beyoğlu Halkevi Salonu`nda yapılan maçı, Türkiye 49-12 kazandı

-Uluslararası alanda ilk resmi maç ise Şili ile 7 Ağustos 1936`da oynandı. Berlin Olimpiyatları`nda yapılan maçı Türkiye 30-16 kaybetti

-1956 yılında yapılan ilk gençler Türkiye birinciliğini Fenerbahçe kazandı

-Türkiye, Sofya`da 1960 yılında yapılan Balkan Şampiyonası`na ilk kez katıldı. Türkiye, 1981 yılında Balkan Şampiyonu oldu

-Levent Topsakal, Türkiye-İrlanda yıldız milli maçında 78 sayı atarak, milli formayla bir maçta en çok sayı atan oyuncu unvanını aldı

-2001 yılında Türkiye`de yapılan 32. Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası`nda A Milli Takım ilk kez Avrupa ikincisi oldu

-A Milli Erkek Basketbol Takım, 2002 yılında ilk kez Dünya Şampiyonası`nda mücadele etti ve 9. oldu

-``12 Dev Adam``, Türkiye`de 2010 yılında yapılan Dünya Şampiyonası`nda gümüş madalya alarak, tarihinde ilk kez Dünya ikincisi oldu

(CAY-ÇET-ZG)
Kaynak: AA