Bütçe Uygulama Sonuçları (2)

Geçen sene vergi gelirleri 2015 yılına göre yüzde 12,5 artarak 458,7 milyar liraya yükseldi. Bütçede 21 milyar lira faiz dışı fazla verildi Faiz giderleri 2016'da önceki yıla göre yüzde 5,2 azalarak 50,2 milyar liraya geriledi. Faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 17,7 artarak 533,4 milyar lira oldu

Merkezi yönetim bütçesinde 2016 yılında vergi gelirleri 2015'e göre yüzde 12,5 artarak 458,7 milyar liraya yükseldi. Geçen sene 21 milyar lira faiz dışı fazla verildi.

Maliye Bakanlığınca, 2016 aralık ayı ile ocak-aralık dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçları açıklandı.

Buna göre, 2015'in aralık ayında 59 milyar 83 milyon lira olan bütçe giderleri, 2016'nin aynı ayında yüzde 23,5 artarak 72 milyar 987 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,1 artarak 71 milyar 155 milyon lira oldu.

Önceki yılın aralık ayında 18 milyar 96 milyon lira olan bütçe açığı, geçen yılın aynı ayında 27 milyar 138 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz dışı açık aralıkta 25 milyar 306 milyon lira olarak hesaplandı. 2015'in aralık ayında faiz dışı denge, 16 milyar 363 milyon lira açık vermişti.

Söz konusu ayda faiz giderleri, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,8 artarak 1 milyar 833 milyon liraya yükseldi.

Aralıkta 2016 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 570 milyar 507 milyon lira ödeneğin, 72 milyar 987 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 514 milyar 507 milyon lira ödeneğin de yüzde 13,8'i kullanılarak 71 milyar 155 milyon lira harcama yapıldı.

Personel giderleri 2015'in aynı ayına göre yüzde 22,3 artarak 10 milyar 315 milyon lira oldu. Böylece aralıkta personel giderleri için bütçede öngörülen 147 milyar 826 milyon lira ödeneğin yüzde 7'si kullanıldı.

Aralıkta sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 artışla 2 milyar 122 milyon lira olarak gerçekleşti. Bütçede öngörülen 24 milyar 895 milyon lira ödeneğin yüzde 8,5'i söz konusu ayda harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri de önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,5 artarak 10 milyar 519 milyon lira oldu.

Aralıkta cari transferler, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 43,9 arttı ve 23 milyar 838 milyon liraya yükseldi. Böylece bütçede öngörülen 217 milyar 674 milyon lira ödeneğin yüzde 11'i söz konusu ayda kullanıldı.

Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için aralıkta 7 milyar 745 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 905 milyon lira oldu. Geçen ay cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 800 milyon lira, mahalli idare payları ise 6 milyar 308 milyon lira olarak gerçekleşti.

Geçen sene aralıkta 18 milyar 433 milyon lira sermaye gideri, 3 milyar 309 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 2 milyar 618 milyon lira oldu.

Faiz giderleri de geçen ay, 2015'in aynı ayına göre yüzde 5,8 artarak 1 milyar 833 milyon lira olarak hesaplandı.

- Vergi tahsilatı arttı

Aralıkta vergi gelirleri tahsilatı, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,8 artarak 39 milyar 563 milyon liraya yükseldi.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri ise yüzde 5,2 artarak 4 milyar 2 milyon liraya çıktı. Aralıkta özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 99 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 185 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla aralık ayı gerçekleşmelerine bakıldığında 2015'in aynı ayına göre dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 40,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 26,9, özel tüketim vergisi yüzde 15,5, damga vergisi yüzde 10,9, gelir vergisi yüzde 9,7, ithalden alınan katma değer vergisi yüzde 8,5 artarken, kurumlar vergisi yüzde 3,2, harçlar binde 7 azaldı ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 5,1 arttı.

- Ocak-aralık dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçesi, geçen yıl 29 milyar 258 milyon lira açık verdi. 2015'te bu rakam 23 milyar 525 milyon lira düzeyindeydi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 20 milyar 989 milyon lira olarak gerçekleşti.

2015 yılında 506 milyar 305 milyon lira olan bütçe giderleri, geçen yıl yüzde 15,3 artarak 583 milyar 689 milyon lirayı buldu. Faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 17,7 arttı ve 533 milyar 443 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, geçen sene faiz giderleri, 2015'e göre yüzde 5,2 azalarak 50 milyar 247 milyon liraya geriledi.

- Personel giderleri

Personel giderleri, geçen sene 2015 yılına göre yüzde 19 artışla 148 milyar 857 milyon liraya çıktı. Aynı dönemde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise yüzde 17,3 arttı ve 24 milyar 696 milyon lira olarak kaydedildi.

Söz konusu dönemde mal ve hizmet alım giderleri, yüzde 18,4 artarak 53 milyar 937 milyon lira olarak gerçekleşti. Cari transferler yüzde 23,1 artışla 224 milyar 872 milyon lira oldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 2015'e göre yüzde 33,3 artışla 106 milyar 786 milyon liralık transfer yapıldı.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 18 milyar 990 milyon lira oldu. Geçen sene ocak-aralık döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 11 milyar 489 milyon lira, mahalli idare payları ise 52 milyar 142 milyon lira hesaplandı.

Geçen yıl ocak-aralık döneminde 59 milyar 444 milyon lira sermaye gideri, 8 milyar 881 milyon lira sermaye transferi gerçekleşti. Borç verme giderleri bu dönemde 12 milyar 756 milyon lira oldu. Faiz giderleri de 2015'e göre yüzde 5,2 azalarak 50 milyar 247 milyon liraya geriledi.

- Geçen yıl bütçe gelirleri

2015 yılında 482 milyar 780 milyon lira olan bütçe gelirleri, geçen yıl yüzde 14,8 artışla 554 milyar 431 milyon liraya yükseldi.

Geçen yıl vergi gelirleri tahsilatı ise önceki yıla göre yüzde 12,5 artarak 458 milyar 658 milyon lira oldu. Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, 2015'e göre yüzde 33,1 arttı ve 75 milyar 6 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 16 milyar 844 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 3 milyar 923 milyon lirayı buldu.

Vergi türleri itibarıyla ocak-aralık dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında 2015'e göre, kurumlar vergisi yüzde 28,7, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 16,3, özel tüketim vergisi yüzde 13,6, gelir vergisi yüzde 12,6, damga vergisi yüzde 11,4, harçlar yüzde 4,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 2,6 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 10,2 oranında arttı.

(Bitti)
Kaynak: AA