Çilek Üretiminde Kalıntı Sorunu Çözüme Kavuşturuluyor
İçel’deki biber kalıntı sorununu ‘Nematodla Mücadele Projesi’ni tamamlayarak bu alanda Türkiye’de model oluşturan İçel Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO), benzer bir çalışmayı çilekte gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Uygulanacak projeyle İçel ekonomisine 350 milyon TL’lik katkı sağlayan çilek üretiminde yaşanan 85 milyon TL’lik kaybın önüne geçilmesi, yaklaşık yüzde 50’lik verim kaybının ortadan kaldırılması hedefleniyor.
Yüzde 50 kayıp yaşanıyordu
2016-2017 sezonunu kapsayacak proje ile İçel ekonomisine 350 milyon TL’lik katkı sağlayan çilek üretiminde yaşanan 85 milyon TL’lik kaybın önüne geçilmesi, yaklaşık yüzde 50’lik verim kaybının ortadan kaldırılması hedefleniyor. Çiftçilerin çilek üretimini terk ederek muza yönelmesi nedeniyle yaşanacak yüzde 90’lık istihdam kayıplarının da önüne geçilmesi planlanan bir diğer konu.
Toplantıya kimler katıldı
MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Aşut başkanlığında, MTSO’da ‘Silifke Toprakaltı Projeleri Problemi Ön Değerlendirme Toplantısı’ gerçekleştirildi.
MTSO Yönetim Kurulu üyesi Enis Gürbüz Hekimoğlu, Silifke Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Nurettin Kaynar, İçel İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Kadir Çiftepala, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Davut Keleş, Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nden Doç. Dr. Seral Yücel, İçel İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden Kubilay Derin ile Silifke Çilek Üreticileri Birliği Danışmanı Yaşar Çalmaşur’un katıldığı toplantıda, çilek üretiminde yaşanan sıkıntılar masaya yatırıldı.
Kalıntı ihracata engel
Toplantıda konuşan MTSO Yönetim Kurulu Üyesi Enis Gürbüz Hekimoğlu,? ?Silifke’de yetişen çilekte örtü altı patojenlerin çoğalması ile bu patojenlerin fide ve verim kaybına neden olması üzerine ortak çözüm aramak için bir araya geldiklerini söyledi.
Biberde uyguladıkları ?solarizasyon projesiyle ciddi bir başarı elde ettiklerini hatırlatan Hekimoğlu, bu projeyi çilekte de uygulamayı düşündüklerini anlattı. Bu sayede verim artışı sağlanabileceğini anlatan Hekimoğlu, çilekte kalıntı oranını en aza indirerek ihracat kaybının da önüne geçmeyi hedeflediklerini söyledi.
Silifke ekonomisine dolayısıyla İçel ekonomisine katkı sağlamak adına tüm paydaşlarla bir araya geldiklerini kaydeden Hekimoğlu, “MTSO olarak amacımız, neler yapabileceğimizi sizlerle değerlendirip, birlikte bir proje başlatmak” dedi.
Çiftçilerin şikayetleri değerlendirildi
2 yıldır sürdürülen ‘Biberde Nematodla Mücadele Projesi’nden de bahseden Hekimoğlu, 2013’te ihracatçı ve çiftçilerden aldıkları şikayetler üzerine bu projeye başladıklarını söyledi.
Projede Tarım İl Müdürlüğü, Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü ve Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüyle beraber çalıştıklarını kaydeden Hekimoğlu, çok ciddi sonuçlara ulaştıklarını söyledi.
Bu uygulamayla tarım sektöründe, sivil toplum örgütlerinin, çiftçilerin ve kamu kurumlarının iş birliği yapmasıyla başarılı sonuçlar ortaya çıkabileceğini gördüklerini aktaran Hekimoğlu, bu tür başarılı projelere Tarım Bakanlığının her türlü desteği verdiğini ve projelere sahip çıktığını söyledi.
Bu projenin Türkiye’de bir tek İçel’de uygulandığını hatırlatan Hekimoğlu, bunu çilek için de yapmak istediklerini ve İçel için başarılı olan başka bir projeye daha imza atmak istediklerini vurguladı.
En fazla çilek İçel’de üretiliyor
MTSO’nun bu tür projelere ev sahipliği yapmasının, motor misali gücünü ortaya koymasının çok güzel olduğunu belirten İçel İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü? Kadir Çiftepala ise başlamanın bitirmenin yarısı olduğunu belirterek, projeye başladıklarını kabul ettiğini ve biberde olduğu gibi çilekte de başarılı sonuçlar alacaklarına inandığını söyledi.
İçel’in muz kadar çilekle de anıldığını aktaran Çiftepala, Türkiye de en fazla çileğin İçel’de yetiştiğini kaydetti.
Bu nedenle oluşan tüm sıkıntıların giderilmesi gerektiğini vurgulayan Çiftepala, bu projenin sonunda da İçel’in problem çözen olarak anılacağını ifade etti.
Toprak da fide de hasta
İçel İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nden Kubilay Derin? de bölgeden bitkilerin ölmesi ve yeterli ürün alamama gibi şikayetlerin 2013’ten bu yana geldiğini belirtti.
O dönemde yaptıkları testlerde 5 farklı etmen tespit ettiklerini anlatan Derin, öncelikle fidelerin yetiştiği yerden başlayarak çalıştıklarını ancak toprağın da fidelikler kadar hastalıklı olması nedeniyle verimde düşmenin önüne geçemediklerini söyledi.
100 çilek’ten 12’sinde kalıntı belirlendi
İçel’de 170 bin ton çilek üretimi yapıldığını belirten Derin, Silifke’nin tek başına 60 bin ton çilek ürettiğini, yani 20 milyon dolar maddi girdi sağladığını söyledi.
Bir diğer sorunun kalıntı olduğuna dikkat çeken Derin, şu anda üretilen her 100 çilekten 12 tanesinin insan sağlığına zararlı kalıntı içerdiğini bildirdi. Bu yıl kalıntı nedeniyle sanayide işlenecek çilek dahi bulunamadığını hatırlatarak, bu ürünün alternatifinin de bulunmadığını vurguladı.
Maliyetler artıyor
Çilekte yaşanan sorunlara değinen Silifke Çilek Üreticileri Birliği Danışmanı Yaşar Çalmaşur ise çilek için ruhsatlı ilaç sayısının çok az olmasından ve düzgün bir toprak fümigantının bulunmamasından şikayetçi oldu. Bu ürünü yetiştirirken maliyetin yüksek olduğunu belirten Çalmaşur, fide dikim döneminde fideyi toprağa yerleştirmek için ekstra 350-400 dolar harcadıklarını belirterek, bir dekar çilek maliyetinin 8 bin 500 TL’ye ulaştığını kaydetti.
Çözüm bulunmazsa işsizlik de artar
Geçmişte dekar başına 7-8 ton alınan ürünün günümüzde 4 tona kadar indiğini dile getiren Çalmaşur, bu şartlarda kazancın da başa baş olduğunu doğal bir afet yaşanması durumunda ise hem üreticinin hem de ihracatçının iflasın eşiğine geldiğini aktardı. Bu nedenle çilek üreticisinin muz yetiştiriciliğine yönelmeye başladığını aktaran Çalmaşur, “10 dekar alanda yetişen çilekte 10 işçi çalışırken muzda 1 işçi çalışıyor. Çilek üreticisi muz üretimine kayarsa yüzde 90 işsizlik oluşacak demektir” ifadelerini kullandı.