Kara Kıtanın Ekonomik Lokomotifi Açıklaması Afrika Kalkınma Bankası
Afrika'nın sosyal ve ekonomik olarak dönüşümü ve ekonomik entegrasyonunu sağlamak amacıyla kurulan Afrika Kalkınma Bankası (AfKB), yeni başkanını seçti.
Son yıllarda tarım alanındaki çalışmaları ve Afrika tarımını uluslararası bir referans haline getirmesiyle öne çıkan Adesina'nın görevi, 2005 yılından bu yana bankanın başkanlık koltuğunda oturan Ruandalı Donald Kaberuka'dan eylülde devralması bekleniyor.
Merkezi Fildişi Sahili'nin Abidjan kentindeki Afrika Kalkınma Bankası'nın 53 Afrika ülkesi ile aralarında Türkiye'nin de yer aldığı kıta dışında 26 ülkeden oluşan üyesi bulunuyor. 1963 yılında 23 bağımsız Afrika ülkesinin kurduğu Bankanın 250 milyon dolar olan sermayesi de zaman içinde 100 milyar dolara ulaştı.
Söz konusu sermayenin yüzde 40'ını ABD, Fransa ve Japonya gibi Afrika'da bulunmayan 26 ülke elinde tutuyor.
- Bağımsız 23 Afrika ülkesi bankayı, kalkınma adına 1963'te kurdu -
Sudan'ın başkenti Hartum'da 4 Ağustos'ta 1963'te bağımsızlığını yeni ilan etmiş 23 Afrika ülkesi tarafından imzalanan anlaşmayla kurulan AfKB özelikle 1990'lı yıllarda Afrika ülkelerinin sömürgeden kurtulma süreçlerini tamamlamalarına, siyasi ve ekonomik liberalleşmelerine, bu ülkelerde ekonomik yapıların ve finansal kuruluşların tesisine katkılar sağladı.
AfKB'nin sermayesi 1963-1982'de 250 milyon dolardan 2,9 milyara çıktı. Banka statüsünde 1982'de değişiklik yapılması ve Afrika dışındaki ülkelere de üyelik hakkı verilmesiyle sermaye 6,3 milyar dolara yükseldi. Haziran 1987'de Kahire'de genel sermayenin artışıyla bu sayı 2,3 milyar doları buldu.
Banka, kıta ülkelerine 1967-2011 döneminde 92 milyar dolarlık 3 bin 660 kredi sağlarken, 2008-2011'de Afrika'da altyapı hizmetleri için 8 milyar dolar harcadı.
- Bankanın merkezi, 2003'te Fildişi'ndeki kriz nedeniyle geçici olarak Tunus'a taşındı -
AfKB'nın Fildişi Sahili'nde bulunan merkezi 2003 yılında bu ülkede meydana gelen kriz nedeniyle geçici bir süre için Tunus'a taşındı. Siyasi krizin sona ermesi üzerine eylül 2014'de merkez Abidjan'a döndü.
Afrikalı ülkelerin kalkınması için kurulan ve çeşitli alanlarda kendini kanıtlayan banka, üye ülkelerin ekonomi bakanlarından oluşan İdareciler Konseyi, 18 üyeli Yönetim Konseyi ve başkandan meydana geliyor.
Kıta dışındaki ülkeler, başkanlık seçiminde yüzde 25 oy hakkına sahip bulunuyor.
- Üye ülkeler -
Banka'nın Afrikalı üyelerini, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cezayir, Cibuti, Çad, Ekvator Ginesi, Eritre, Etyopya, Fas, Fildişi Sahili, Gabon, Gambiya, Gana, Gine Bissau, Gine, Güney Afrika Cumhuriyeti, Kamerun, Kenya, Komorlar, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malawi, Mali, Mauritius, Mısır, Moritanya, Mozambik, Namibya, Nijer, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda, Sao Tome ve Principe, Senegal, Seyşeller, Sierre Leone, Somali, Sudan, Swaziland, Tanzanya, Togo, Tunus, Uganda, Yeşil Burun, Zambiya, Zimbabve oluştururken, bölge dışından ise ABD, Almanya, Arjantin, Avusturya, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Kore, Kuveyt, Norveç, Portekiz, Suudi Arabistan, Türkiye yer alıyor.
- Türkiye'nin üyeliği -
Türkiye'nin Afrika kıtasındaki ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkilerde son yıllarda büyük ilerleme kaydedilmiş, bu gelişme Kuzey Afrika ülkelerinin yanı sıra özellikle Sahra altı Afrika ülkelerine yönelik ikili işbirliği projeleri, üst düzey ziyaretler, yeni ekonomik ve ticari anlaşmalar ve karşılıklı ticaret heyeti ziyaretleriyle daha da ivme kazandı. Bu durum özellikle inşaat firmalarının Afrika'daki büyük altyapı projelerinde pay alabilmesi için Türkiye'nin bu projelerin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynayan Afrika Kalkınma Bankası'na üye olması gereğini doğurdu.
Türkiye, 17 Ocak 2013'te Afrika Kalkınma Bankası ve Afrika Kalkınma Fonu'nun kuruluş anlaşmalarına katılarak, 26. bölge dışı üye ülke oldu.