Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliği Yeniledi
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik''i yeniledi.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan yeni yönetmelik, 65 yaşını doldurmuş, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan mevzuat gereği bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip olmayan, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'da belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha az geliri olan'' vatandaşları kapsıyor.
Aylık hakkından, 65 yaşını doldurmuş, özürlü olduğunu yetkili hastanelerden alınacak özürlü sağlık kurulu raporuyla kanıtlayan, toplam özür oranı yüzde 40-69 arasında olan, 18 yaşını doldurmuş ve herhangi bir işe yerleştirilememiş olan özürlülerden, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olan vatandaşlar da yararlanacak.
Ayrıca başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü olduklarını yetkili hastanelerden alacakları özürlü sağlık kurulu raporuyla kanıtlayan, toplam özür oranı yüzde 70 ve üzerinde olan, 18 yaşını doldurmuş özürlülerden, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her türlü gelirleri toplamının aylık ortalaması itibarıyla muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olanlara, yönetmelik kapsamında aylık bağlanabilecek.
Sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olduğu halde, kanunen bakmakla yükümlü olduğu ve fiilen bakımını gerçekleştirdiği toplam özür oranı yüzde 40 ve üzerinde olan ve 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakınları da aylık alabilecek.
Aylıktan, sosyal güvenlik kurumlarından yetim olarak aylık veya gelir alan çocuklardan özürlü olanların aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları toplam özür oranlarına göre bu yönetmelik kapsamında ödenecek olan aylık tutarlarından düşük olanlar da yararlanabilecek.
-Başvuru koşulları-
Bağlanacak aylıklara ilişkin başvurular, kişilerin adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı ikametgahının bulunduğu vakfa yapılacak.
Başvuruların şahsen ve yazılı olması esas alınacak ancak başvuru işleminin kanuni temsilciler tarafından yapılması halinde mahkemeden alınmış karar örneği ve vekil tarafından başvuru yapılmışsa vekaletname örneği başvuru formuna eklenecek.
Yaşlılık aylığı başvurularında, herhangi bir belge talep edilmemesi esas alınacak.
Özürlü ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü aylığı başvurularında, özürlü sağlık kurulu raporunun aslı ya da noter-hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti veya Sağlık Bakanlığı veri tabanından elektronik olarak paylaşılan rapor bilgileri kabul edilecek. Özürlü sağlık kurulu raporu suretlerine vakıf müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla ''aslı gibidir'' onayı verilecek.
18 yaş altı özürlü yakını aylığı başvurularında, özürlü sağlık kurulu raporunun yanında, kanuni velisinin olmadığı durumlarda atanmış vasilere ilişkin mahkemece verilmiş vesayet kararının aslı ya da noter tarafından onaylı sureti istenecek. Vesayet kararı suretlerine vakıf müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla ''aslı gibidir'' onayı verilecek.
Eksik belgeyle yapılan başvurular kabul edilmeyecek ve aylık başvurusu, belgelerin tamamlanmasını müteakip sisteme işlenecek.
Başvuruda bulunan kişilerden gelir durumlarının tespiti için belge istenmemesi esas olacak.
Özürlü vatandaşlara ücretsiz özürlü sağlık kurulu raporu uygulamasından faydalanabilmeleri için vakıf müdürünce imzalanan sevk kağıdı verilecek.
-Aylıkların durdurulması ve kesilmesi-
Mütevelli Heyeti kararıyla muhtaçlığı tespit edilerek aylık bağlanan kişilerin aylığa hak kazandıkları tarih, başvuru tarihini takip eden aybaşı olacak.
Aylık bağlama işlemi tamamlananlara ait bilgiler, genel sağlık sigortası kapsamına alınmaları için genel müdürlük tarafından, sistem üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilecek. Aylıkları durdurulan veya kesilenler de SGK'ya bildirilecek.
Her yıl yapılacak sosyal inceleme ve merkezi veri tabanlarından elde edilen bilgiler doğrultusunda durumu değiştiği tespit edilenlerin muhtaçlığı mütevelli heyetince tekrar değerlendirilecek. Değerlendirme sonucu, durumları yönetmelik hükümlerine uygun olmadığı tespit edilenlerin aylıkları kesilecek.
Aylık alırken, ikametgahını başka vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenlerle süreli raporlarda, rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporunu vakfa teslim etmeyenlerin aylıkları geçici olarak durdurulacak. Yaşlılık ve özürlü aylıklarının kesilmesinin bazı koşulları ise şöyle:
''Ölüm, feragat, 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için özürlünün 18 yaşını doldurması, 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için bakıcıyla bakılanın aynı hanede ikamet etmediğinin, aynı hanede ikamet etse dahi fiili bakımının gerçekleşmediğinin ve aylığın özürlü için kullanılmadığının tespit edilmesi, Türk vatandaşlığından çıkarılma, süreli raporu bulunanlar için rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporun bir yıl içinde vakfa teslim edilmemesi, aylık almaktayken ikametgahını başka vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenler için bir yıl içinde yeni ikametgahlarındaki vakfa başvurulmaması, aylığın bir yıl boyunca aralıksız olarak alınmaması.''
-Özürlülüğün belirlenmesi-
Özür durumuna göre toplam özür oranı yüzde 40-69 arasında olanlar ''özürlü'', toplam özür oranı yüzde 70 ve üzerinde olanlar ise ''başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü'' olarak kabul edilecek.
Yaşlılık aylığı bağlananlardan yüzde 70 ve üzeri oranda özürlü olduklarını özürlü sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların aylıkları, ''başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü'' aylığına dönüştürülecek. Ancak, yüzde 40-69 oranında özürlü sağlık kurulu raporuna sahip 65 yaşını doldurmuş vatandaşlara sadece yaşlılık aylığı bağlanacak.
65 yaşın doldurulmasından önce özürlü aylığı bağlanmış olanların aylıkları aynı şekilde ödenmeye devam edecek.
Toplam özür oranı, özürlü aylığı tutarında artış yapılmasını gerektirecek şekilde artanların aylıkları, özürlü sağlık kurulu raporunun vakıf kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden dönem başından itibaren artırılacak.
Yönetmelikte, muhtaçlık maaşının hesaplanmasına ilişkin düzenleme de yer alıyor.
Yeni yönetmelikle 6 Kasım 2010 tarihli 27751 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ''65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik'' yürürlükten kaldırıldı.
Muhabir: Mehmet Tosun-Sarp Özer
Yayıncı: Eda Ay
Kaynak: AA
Aylık hakkından, 65 yaşını doldurmuş, özürlü olduğunu yetkili hastanelerden alınacak özürlü sağlık kurulu raporuyla kanıtlayan, toplam özür oranı yüzde 40-69 arasında olan, 18 yaşını doldurmuş ve herhangi bir işe yerleştirilememiş olan özürlülerden, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olan vatandaşlar da yararlanacak.
Ayrıca başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü olduklarını yetkili hastanelerden alacakları özürlü sağlık kurulu raporuyla kanıtlayan, toplam özür oranı yüzde 70 ve üzerinde olan, 18 yaşını doldurmuş özürlülerden, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her türlü gelirleri toplamının aylık ortalaması itibarıyla muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olanlara, yönetmelik kapsamında aylık bağlanabilecek.
Sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan ve her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre muhtaçlık aylığının belirlenmesinde esas alınan tutardan daha az geliri olduğu halde, kanunen bakmakla yükümlü olduğu ve fiilen bakımını gerçekleştirdiği toplam özür oranı yüzde 40 ve üzerinde olan ve 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakınları da aylık alabilecek.
Aylıktan, sosyal güvenlik kurumlarından yetim olarak aylık veya gelir alan çocuklardan özürlü olanların aldıkları aylık veya gelir toplamı tutarları toplam özür oranlarına göre bu yönetmelik kapsamında ödenecek olan aylık tutarlarından düşük olanlar da yararlanabilecek.
-Başvuru koşulları-
Bağlanacak aylıklara ilişkin başvurular, kişilerin adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı ikametgahının bulunduğu vakfa yapılacak.
Başvuruların şahsen ve yazılı olması esas alınacak ancak başvuru işleminin kanuni temsilciler tarafından yapılması halinde mahkemeden alınmış karar örneği ve vekil tarafından başvuru yapılmışsa vekaletname örneği başvuru formuna eklenecek.
Yaşlılık aylığı başvurularında, herhangi bir belge talep edilmemesi esas alınacak.
Özürlü ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü aylığı başvurularında, özürlü sağlık kurulu raporunun aslı ya da noter-hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti veya Sağlık Bakanlığı veri tabanından elektronik olarak paylaşılan rapor bilgileri kabul edilecek. Özürlü sağlık kurulu raporu suretlerine vakıf müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla ''aslı gibidir'' onayı verilecek.
18 yaş altı özürlü yakını aylığı başvurularında, özürlü sağlık kurulu raporunun yanında, kanuni velisinin olmadığı durumlarda atanmış vasilere ilişkin mahkemece verilmiş vesayet kararının aslı ya da noter tarafından onaylı sureti istenecek. Vesayet kararı suretlerine vakıf müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla ''aslı gibidir'' onayı verilecek.
Eksik belgeyle yapılan başvurular kabul edilmeyecek ve aylık başvurusu, belgelerin tamamlanmasını müteakip sisteme işlenecek.
Başvuruda bulunan kişilerden gelir durumlarının tespiti için belge istenmemesi esas olacak.
Özürlü vatandaşlara ücretsiz özürlü sağlık kurulu raporu uygulamasından faydalanabilmeleri için vakıf müdürünce imzalanan sevk kağıdı verilecek.
-Aylıkların durdurulması ve kesilmesi-
Mütevelli Heyeti kararıyla muhtaçlığı tespit edilerek aylık bağlanan kişilerin aylığa hak kazandıkları tarih, başvuru tarihini takip eden aybaşı olacak.
Aylık bağlama işlemi tamamlananlara ait bilgiler, genel sağlık sigortası kapsamına alınmaları için genel müdürlük tarafından, sistem üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilecek. Aylıkları durdurulan veya kesilenler de SGK'ya bildirilecek.
Her yıl yapılacak sosyal inceleme ve merkezi veri tabanlarından elde edilen bilgiler doğrultusunda durumu değiştiği tespit edilenlerin muhtaçlığı mütevelli heyetince tekrar değerlendirilecek. Değerlendirme sonucu, durumları yönetmelik hükümlerine uygun olmadığı tespit edilenlerin aylıkları kesilecek.
Aylık alırken, ikametgahını başka vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenlerle süreli raporlarda, rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporunu vakfa teslim etmeyenlerin aylıkları geçici olarak durdurulacak. Yaşlılık ve özürlü aylıklarının kesilmesinin bazı koşulları ise şöyle:
''Ölüm, feragat, 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için özürlünün 18 yaşını doldurması, 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için bakıcıyla bakılanın aynı hanede ikamet etmediğinin, aynı hanede ikamet etse dahi fiili bakımının gerçekleşmediğinin ve aylığın özürlü için kullanılmadığının tespit edilmesi, Türk vatandaşlığından çıkarılma, süreli raporu bulunanlar için rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporun bir yıl içinde vakfa teslim edilmemesi, aylık almaktayken ikametgahını başka vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenler için bir yıl içinde yeni ikametgahlarındaki vakfa başvurulmaması, aylığın bir yıl boyunca aralıksız olarak alınmaması.''
-Özürlülüğün belirlenmesi-
Özür durumuna göre toplam özür oranı yüzde 40-69 arasında olanlar ''özürlü'', toplam özür oranı yüzde 70 ve üzerinde olanlar ise ''başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü'' olarak kabul edilecek.
Yaşlılık aylığı bağlananlardan yüzde 70 ve üzeri oranda özürlü olduklarını özürlü sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların aylıkları, ''başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü'' aylığına dönüştürülecek. Ancak, yüzde 40-69 oranında özürlü sağlık kurulu raporuna sahip 65 yaşını doldurmuş vatandaşlara sadece yaşlılık aylığı bağlanacak.
65 yaşın doldurulmasından önce özürlü aylığı bağlanmış olanların aylıkları aynı şekilde ödenmeye devam edecek.
Toplam özür oranı, özürlü aylığı tutarında artış yapılmasını gerektirecek şekilde artanların aylıkları, özürlü sağlık kurulu raporunun vakıf kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden dönem başından itibaren artırılacak.
Yönetmelikte, muhtaçlık maaşının hesaplanmasına ilişkin düzenleme de yer alıyor.
Yeni yönetmelikle 6 Kasım 2010 tarihli 27751 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ''65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik'' yürürlükten kaldırıldı.
Muhabir: Mehmet Tosun-Sarp Özer
Yayıncı: Eda Ay