TZOB Genel Bayraktar'dan Hukukçulara Çağrı

TZOB Başkanı Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, tarım alanlarının küçük ve parçalı olmasının tarımsal üretimi kısıtladığını, girdi maliyetlerini yükselttiğini, tarımsal üretimden alınan verimi düşürdüğünü ve teknolojinin, modern araçların kullanılmasını güçleştirdiğini kaydederek, 'Medeni Kanun, 1926'da İsviçre'den alındı. Gerçi bu kanun 22 Kasım 2001'de TBMM'de kabul edilen ve 1 Ocak 2002'de yürürlüğe giren 4721 sayılı Medeni Kanunla sistematiği hariç, komple değişti ama buna rağmen miras hukukuhükümlerindeki sorunlar dolayısıyla hala tarlalar bölünüyor. Tarlaların bölünmesine engel olunmazsa, tarım alanlarında üretim yapmak imkansız hale gelecek ' ifadelerini kullandı

'PARÇALANMANIN ÖNLENMESİ İÇİN MİRAS HUKUKU DEĞİŞMELİ '

Parçalanmanın önlenmesi için miras hukukunun değişmesi gerektiğini, bu konuda yapılacak düzenlemenin arkasında olduklarını bildiren Bayraktar, 5 milyon 400 bin üyeye sahip, çiftçinin tek yasal temsilcisi olan Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak bu değişikliğin muhatabı olduklarını ve desteklediklerini belirtti. Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, tarımsal işletmelerin yüzde 32,7'sinin 20-49 dekar arazi büyüklüğüne sahip olduğunu, bu işletmelerin, toplam arazilerin yüzde23,6'sını tasarrufunda bulundurduğunu kaydetti. Tüm işletmelerin yüzde 78,9'unun ise 100 dekardan daha az araziye sahip küçük işletmelerden oluştuğuna dikkat çeken Bayraktar, bu işletmelerin tasarrufunda bulundurduğu arazinin ise toplam arazinin yüzde 34,3'ünü oluşturduğunu vurguladı. TZOB Genel Başkanı, tarımsal işletmelerin yüzde 21,1'inin (5'te 1'inin) 100 dekar ve daha fazla işletme büyüklük gruplarında yer aldığını, buna karşın bu işletmelerin, toplam arazinin yüzde 65,7'sini (3'de 2'sine yakınını)tasarrufunda bulundurduğuna işaret ederek, Türkiye'de tarım alanlarının doğal çevre özellikleri, topoğrafik yapı gibi etmenlere bağlı olarak bir dağılış gösterdiğini, özellikle 1960'lı yıllardan sonra teknolojinin ilerlemesi, traktörün girmesiyle mera alanlarının, yeni tarım alanları haline getirildiğini belirtti

Türkiye tarım alanlarının genellikle dağınık parçalar halinde ve birbirinden elverişsiz sahalarla ayrıldığına dikkat çeken Bayraktar, şunları kaydetti: 'Tarım alanlarının parçalı bir görünüme sahip olmasında diğer bir etken ise miras hukukundan kaynaklanan arazi mülkiyet durumudur. Türkiye'de tarım işletmelerinin arazi mülkiyetinden kaynaklanan dengesiz büyüklük dağılımının yanı sıra, işletmelerin sahip olduğu tarım arazileri de çok parçalıdır. Bu durum tarımsal üretimimizi kısıtlamakta, girdi maliyetlerini yükseltmekte, tarımsal üretimden alınan verimi düşürmekte ve teknolojinin, modern araçların kullanılmasını güçleştirmektedir. Bu olumsuzluklarkırsalda nüfusun azalmasına, buna karşın kentsel nüfusun artmasına neden olmuştur. Her ne kadar tarımdaki nüfusun azalması hedeflenmiş ise de bu durum beraberinde, göçler nedeniyle kırsal alanda kalan taşınmazların ve taşınmaz miraslar ile terk edilen işletmelerin ilgisiz, atıl hale dönmelerine neden olmuştur. ' Türkiye'de tarım arazilerin bölünebilirliğiyle ilgili düzenlemelerin 4721 sayılı Medeni Kanunun Tarımsal İşletmeler başlıklı 659. maddesinden 668. maddesine kadar olan bölümünde yer aldığını hatırlatan Bayraktar, ayrıca bu kanuna dayanılarak çıkarılan 'Tarım işletmelerinin Yeterli Varlığa Sahip Olup Olmadığının Tespitine Dair Yönetmelik 'le de aynı konuda düzenlemeler yapıldığını belirtti

'YASAL TEDBİRLER TARIM ARAZİLERİNİN BÖLÜNMESİNİ ENGELLEYEMEDİ '

Medeni Kanunun 659. maddesine göre; miras yoluyla kalan ekonomik bütünlüğe ve yeterli tarımsal varlığa sahip tarımsal işletme, ehil mirasçılardan birinin talepte bulunması halinde bölünmeksizin, gelir değeri üzerinden talepte bulunan mirasçıya özgülenebildiğini bildiren Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti: 'Şayet birden fazla mirasçı bir işletme için talepte bulunursa, sulh hakimi, isteklilerin kişisel yetenek ve durumları ile eşlerinin yeteneklerini göz önünde tutmak suretiyle, işletmenin hangi mirasçıya özgüleneceğine karar vermektedir. Bir işletme değerinde azalma olmaksızın birden çok yeterli tarımsal varlığa sahip işletmeye bölünebilecek nitelikte ise sulh hakimi bu işletmeyi, ehil olan ve talepte bulunan birden çok mirasçıya ayrı ayrı özgüleyebilmektedir. Diğer taraftan 3 Temmuz 2005 tarih ve 5403sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 8. maddesinde 'mutlak tarım arazileri ve özel ürün arazilerinde 2 hektar, dikili tarım arazilerinde 0,5 hektar, örtü altı tarım yapılan arazilerde 0,3 hektar, marjinal tarım arazilerinde 2 hektardan daha küçük olamaz, bölünemez. Mirasa konu olmaları ve üzerlerinde her ne şekilde olursa olsun birlikte mülkiyetin mevcut olması durumunda bu araziler ifraz edilemez payları üçüncü şahıslara sat,fdmsal işletmelerin yüzde 21,1ılamaz. Bu araziler hakkında 4721 sayılıMedeni Kanunun özgülemeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır' hükmü gereği miras yoluyla da olsa tarım topraklarının yukarıda belirlenen alanlardan daha küçük parsellere bölünmesi mümkün değildir. Ancak çay, fındık, zeytin gibi özel iklim istekleri olan bitkilerin yetiştiği yerler ile seraların bulunduğu alanlarda yörenin arazi özellikleri daha küçük parsellerin oluşmasını gerekli kıldığı takdirde Tarım ve Köyişleri Bakanlığının (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı) uygun görüşü ile daha küçük parselleroluşturulabilir.' denilmektedir. Bütün bu yasal tedbirlere rağmen mirasçılar işletmeyi parçalamadan kendilerine özgülenmesi için mahkemeye gitmediğinden tarım arazilerinin bölünmesinin önüne geçilemedi ve tarımsal işletmeler güdük, verimlilikten uzak, cılız işletmeler haline dönüştü. ' Tarım topraklarının, miras hukukundan kaynaklanan olumsuzluklar nedeniyle üzerinde karlı işletmeler kurulmasına olanak vermeyecek ölçüde küçük parçalara ayrıldığını bildiren Bayraktar, bunun sonucunda, tarım alanlarının ekonomik kullanım sınırının altına düştüğünü belirtti

'AVRUPA BİRLİĞİ'NDE İŞLETMELERDE SAYI AZALDI, ALAN BÜYÜDÜ, TÜRKİYE'DE TERSİ OLDU '

Veraset neticesinde işletmelere ait arazilerinin küçülmesi ve tarım işletmelere ait toplam arazi miktarının birbirinden uzak ve küçük parçalardan teşekkül etmesi gibi iki temel sorun bulunduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti: 'Arazi parçalanmasına ise, tarımsal nüfusun yoğunluğu, bir işletmeye ait arazilerin varisler arasında bölünmesi ve her varisin özellikle verimli arazilerden pay almak istemesi, karayolu, demiryolu, sulama kanalı, kiracılık ve ortakçılık gibi nedenler yol açmaktadır. Ülkemizde 1950 yılında 2 milyon 527 bin olan tarım işletmesi sayısı, 2001 yılı itibarıyla 3 milyon 75 bin 516 işletmeye çıktı. Ortalama işletme büyüklüğü ise 77 dekardan 61 dekara geriledi. Avrupa Birliği ülkelerinde; 1950 yılında 15 milyonolan işletme sayısı, 1980 yılında 8,7 milyona, 1990 yılında 7,8 milyona düştü. Yarı yarıya azaldı. Birlik ülkelerinde 1950 yılında 68 dekar olan ortalama işletme büyüklüğü, 1980 yılında 160 dekara, 1990 yılında 165 dekara, 2007 yılında ise 220 dekara yükseldi. Ülkemizde ise 50 dekar daha küçük arazisi olan işletme sayısı 1 milyon 959 bin 123'tür. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın verilerine göre parsel sayısı da 20 milyona ulaşmıştır. '

'ARAZ, TOPLULAŞTIRMASI İŞLETMELERİ VERİMLİ HALE GETİRECEK '

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 'yılda 1 milyon hektar arazi toplulaştırılması ' hedefini çok önemsediklerini ve desteklediklerini bildiren Bayraktar, miras hukukuyla ilgili yasa değişikliğine yönelik 'Tarım Arazilerinin Bölünmesinin Önlenmesi Çalıştayı 'nın yapılmasının önemli olduğunu, bu alandaki değişikliğin, arazi toplulaştırması ve kırsal kalkınmayla işletmelerin verimli işletmeler haline dönüşmesini sağlayacağını da belirtti. Bayraktar, şunları kaydetti: 'Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın miras hukuku çalıştayında alınan kararlarla küçük parseller halindermsal işletmelerin yüzde 21,1 birden fazla parçaya bölünmüş, değişik yerlere dağılmış ve/veya elverişsiz biçimde şekillenmiş arazilerin, modern tarım işletmeciliği esaslarına göre ve ayrıca sulama hizmetlerinin getirilmesine en uygun bir şekilde birleştirilmesi, şekillendirilmesi ve düzenlenmesi mevcut işletmelerin daha fazla küçülmesini önleyecek tedbirlerin alınması büyük önem taşımaktadır.Gelinen bu noktada, halihazırdaki durum asla sürdürülebilir değildir. Çözüm bulunmaması halinde çok büyük sorunlara yol açacaktır. Türkiye'nin kaybedecek bir günü dahi yoktur. Sorunu çözmek için derhal harekete geçilmelidir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, tarımsal işletmelerin büyümesini, parçalı yapısının arazi toplulaştırmaları ile giderilmesini, verimli birimler haline gelmesini istiyoruz. Bu yolda üye sayımızın 5 milyon 400 binden 1 milyonun altına düşmesini umursamıyoruz. Tam tersine, üye sayımızın 1 milyonun altına inmesiyle, üretimin ve verimliliğin yükseleceğini, tarımın ülke ekonomisine katkısının artacağını biliyoruz. Türkiye'yi gelişmiş bir tarım ülkesi haline de getirebilecek bu yapı, miras hukukundakideğişikliklerin yanı sıra arazi toplulaştırılması ve kırsal kalkınmayla tarım dışı istihdam yaratılması yoluyla gerçekleşecektir. ' Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin, tarım arazilerinin bölünmesini önleyecek ve sorunu çözecek çalışmaların cesaret gerektirdiğinin farkında olduğunu bildiren Bayraktar, 'Çiftçilerimizin yasal temsilcisi Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, ülkemizin menfaati için, atılacak cesur adımları takdirle karşılayacağımızı ve yapılacak çalışmalara tam bir kararlılıkla destekleyeceğiz ' dedi.

'ÇALIŞTAYA BÖLGELERİNİ TEMSİL EDEN 12 ZİRAAT ODASI DA KATILACAK '

Bayraktar, konunun öneminin idrakinde olan TZOB'un, 'Tarım Arazilerinin Bölünmesinin Önlenmesi Çalıştayı'na, gerek taşrada uygulamanın içinde olması gerekse miras hukuku ile ilgili sorunlara vakıf olmaları nedeniyle odaların da ülke genelini temsil edecek şekilde katılımını sağladığını bildirdi.

TZOB Genel Başkanı, Ege bölgesini temsilen Aydın, Marmara'yı temsilen Bursa-Gemlik, İç Anadolu'yu temsilen Ankara-Haymana, Konya-Selçuk, Tokat, Eskişehir, Doğu Anadolu'yu temsilen Erzurum-Aziziye ve Sivas, Güney Doğu Anadolu'yu temsilen Adıyaman-Kahta, Diyarbakır-Kulp ve Şanlıurfa, Karadeniz'i temsilen Zonguldak-Alaplı Ziraat Odaları başkanlıklarının çalıştaya katılacağını belirtti. Bayraktar, çiftçileri temsil eden odaların toplantıya katılmasının, diğer tarım kesiminin paydaşlarıyla birlikte ortakaklın oluşmasına, sorunların tartışılarak en isabetli paydada buluşulmasına neden olacağını vurguladı