Tenedos Antik Kenti Kazilarinda Çocuk Mezarligi Kesfedildi

Tenedos antik kenti kazilari Kültür ve Turizm Bakanligi, Kültür Varliklari ve Müzeler Genel Müdürlügü destekleriyle Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Turan Takaoglu baskanliginda 12 kisilik bir ekiple yürütüldü. Kazi çalismalari 2023 yili sezonunda ilk önce Bozcaada Kalesi’nde, ardindan da antik kentin Nekropolis alaninda gerçeklestirildi.

Nekropolis’te yapilan kazilarda özellikle çocuk gömülerine iliskin yeni verilere ulasti.

Kazisi yapilan çocuk mezarlari arasinda özellikle M.Ö. 6. yüzyila ait bir pithos ya da küp mezar içine sonradan M.Ö. 4. Yüzyilda ikinci bir küp mezar yerlestirildigi örnek oldukça dikkat çekiciyor. Sonradan yapilan küp mezarin içine ölü hediyesi olarak alti adet pismis toprak heykelcik ve bir adet at ayagi biçimli bronz igne yerlestirildigi belirlendi. Genel itibariyla antik Yunan festivaller tanrisi Dionysos kültüyle iliskilendirilebilecek bu heykelciklerden ikisi dogu kiyafetleri içinde Frig basligi takmis iki adet dansçiyi, birisi telli müzik aleti lir çalan kadini, geriye kalan üçü de ayakta duran kadinlari betimleniyor. Dansçi ve müzisyen betimli heykelciklerinin bir mezara yerlestirilmesi dönemin inanç özelliklerini yansitir bir sekilde dans etme yoluyla kendinden geçerek tanriya ulasmanin ve bütünlesmenin arkeolojik bir göstergesi olarak görülüyor. Kazi buluntulari, Tenedos Kazisi ekibi üyesi Dr. Çilem Yavsan tarafindan restorasyon ve konservasyon islemlerine tabi tutuldu. Kazi sezonu ardindan buluntular Troya Müzesi Müdürlügüne teslim edildi.

Tenedos kazilarin Kültür ve Turizm Bakanligi, Kültür Varliklari ve Müzeler Genel Müdürlügü destegiyle gerçeklestirildigini ifade eden Kazi Baskan Yardimcisi Prof. Dr. Ömer Can Yildirim, “2023 yili içerisinde kazi çalismalarimiz Bozcaada Kalesi ve Antik Nekropolis Alaninda yapildigini belirterek, “Özellikle Nekropolis alaninda gerçeklestirilen çalismalarda daha önce arkeolojik literatür de pek bilinmeyen ve çocuklarin gömme alani olarak sinirlanmis bir alan tespit edildi. Bu alanda tespit edilen mezarlardan Pithos mezar olarak tanimladigimiz yapi pithos içinde pithos özelligi göstererek daha önce arkeolojik veriler de pek bilinmeyen bir verinin ortaya çikmasini saglamistir. Buradaki genel gömme gelecegi M.Ö. 6’nci yüzyilda ilk gömme isleminin yapildigi daha sonra da yaklasik 200 yillik bir zaman süreci sonrasinda da yani M.Ö. 4’üncü yüzyilda yani Geç Klasik Dönemde ikinci bir gömme isleminin yapildigini göstermektedir. Ikinci gömme de tespit edilen ve 6 adet eserle temsil edilen mezar yansitmis oldugu pismis toprak heykelcikler ve de bronzdan bir igne ile dikkat çekmektedir. 2023 yili içerisindeki kazi çalismalarinda elde edilen buluntular, Çanakkale’de Troya Müzesi Müdürlügüne teslim edilmistir” dedi.

2023 yili içerisinde Tenedos Antik mezarlik alanin da gerçeklestirilen çalismalar sonucunda elde edilen pitos mezari içinde pitos seklinde tasarlanmis olan gömme geleneginde pismis toprak heykelcikler ve de bronzdan bir igne bulundugunu da kaydeden Kazi Baskan Yardimcisi Prof. Dr. Ömer Can Yildirim, “Eserlerin genel özelliklerine baktigimiz zaman giyinis tarzlari, tanriça motifleri bu dönem içerisinde hakim olan inanç ve tanriya ulasmayla ilgili genç yasta gömülmüs olan çocuklara duyulan sayginin belirtisidir. Bu eserleri tarih açisindan da degerlendirdigimiz zaman eserlerin stilistik ve analojik özelikleri bu eserlerin yaklasik olarak 2 bin 700 yillik zaman süreci öncesinde imal edilip, genç yasta ölen bir çocugun mezarina konuldugunu göstermektedir. Eserlerden ilk gördügümüz dansçi oklasma formu olarak adlandirilan eserlerden iki tanesi dikkat çekmektedir. Eserlerin üzerinde bulunan giysi tipleri, dogu daha çok firik kültürüyle ilgili ve de Dionysos yani sira Kybele kültüyle ilgili oldugunu söyleyebiliriz. Bu özellikte, özellikle Tenedos Nekropolisinde M.Ö. 4’üncü yüzyilda bu dini ideolojinin hakim oldugunu bizlere net olarak göstermektedir. Eserlerin yansitmis olduklari tipolojik özellikler Tenedos Nekropolisinin Geç Klasik Dönem erasinda mevcut olan kültürel özelliklerini anlamada bizlere kayda deger veriler sunmaktadir” diye konustu.