Osmanli Devleti'nin Mirasi Haliç Tersanesi'nde 6 Asirdir Gemilerin Yaralari Sariliyor

Kasimpasa’dan Hasköy yönüne dogru Haliç, Camialti ve Taskizak Tersanelerini kapsayan Haliç Tersaneleri, 1455 yilinda Fatih Sultan Mehmed tarafindan kuruldu. 3 tersanenin kurulmasiyla bölge, Tersane-i Amire olarak anilmaya baslandi. Osmanli Devleti’nin kurmus oldugu ilk kamu tersanesi olan Haliç Tersanelerinde, Türkiye’nin ilk buharli gemileri, kalyonlari, denizaltilari ve yolcu gemileri üretildi. Kurulan 3 tersane arasindan ise sadece Haliç Tersanesi, 568 yildir aktif olarak faaliyet gösteriyor. Sehir Hatlari’na bagli olan Haliç Tersanesi, dünyanin yasayan ve üreten en eski tersanesi olarak hizmet vermeye devam ediyor. Tersanede vapurlarin periyodik bakimlarinin yani sira ek olarak bazi deniz araçlarinin üretimi veya tarihi vapurlarin restorasyonu gerçeklestiriliyor. Haliç Tersanesi’nde 58 yil boyunca deniz ulasimina hizmet veren Pasabahçe Vapuru’nun restorasyonu tamamlanarak tekrar hizmete kazandirildi. 1985’de üretilen Ismail Hakki Durusu Vapuru’nun ise devam eden restorasyonunun yaklasik 6 ay içinde tamamlanacagi ögrenildi. Tarihi tersanede 3’üncü havuzun kenarindaki kismin restorasyonu tamamlanirken, bacadaki çalismalar devam ediyor. Haliç Tersanesi’nde 18. yüzyilda yapimi tamamlanmis 3 kuru havuz, 2 tas kizak bulunuyor. Gemilerin bakim ve onarimlari kuru havuzlarda, karada ya da rihtimda yapiliyor. Su alti bölümleri kuru havuzlarda, su üstü bölümleri rihtimda, küçük tonajli gemilerin bakimi karada gerçeklestiriliyor. Haliç Tersanesi’nde yapilan çalismalar dronla görüntülendi.

“Haliç Tersanesi dünyanin yasayan ve üreten en eski tersanesidir”

Haliç Tersanelerinin tarihi hakkinda bilgi veren Sehir Hatlari Genel Müdürü Ercüment Güldik, “Haliç Tersanesi 1455 yilinda Osmanli donanmasinin ihtiyaçlari ve yeni askeri gemiler insa ederek donamanin daha güçlenmesini saglamak amaciyla Kasimpasa ile Hasköy arasindaki bir bölgede Osmanli Devleti’nin kurmus oldugu ilk kamu tersanesidir. Dönemin denizcilik ihtiyaçlari ve gemi insa ihtiyaçlari dogrultusunda yine ayni bölgede Camialti Tersanesi ve Taskizak Tersanesi kurulmustur. Bu tersanelerin kurulmasiyla birlikte, bölge Tersane-i Amire olarak anilmaya baslanmistir. Ülkemizdeki ilk buharli gemiler, kalyonlar, denizaltilar ve yolcu gemileri Haliç Tersanesi’nde üretilmistir. 6 asirlik bir geçmise sahip, Haliç Tersanesi dünyanin yasayan ve üreten en eski tersanesidir” dedi.



“Deniz toplu ulasimin sürdürülebilmesi için hayati bir öneme sahiptir”

Vapurlarin bakimlarini yaptiklarini ifade eden Ercüment Güldik, “Haliç Tersanesi 1851 yilinda denize toplu ulasim hizmeti veren Sehir Hatlari’na da ev sahipligi yapmaktadir. Sehir Hatlari’na ait tüm gemilerin bakim ve onarimlari tersanemizde gerçeklesmektedir. Dolayisiyla Haliç Tersanesi’nin denize toplu ulasimin sürdürülebilmesi için hayati bir öneme sahiptir. Tersanemiz sadece Sehir Hatlari’nin gemilerine degil, ayni zamanda kamu kurum ve kuruluslarinin, özel sektörün gemilerine de hem bakim onarim hem yeni insa olarak hizmet vermektedir” ifadelerini kullandi.

“Tarihi vapurlarimizin restorasyonlari da tersanemizde yapiliyor”

Tarihi vapurlarin restorasyon sürecini aktaran Güldik, “Tarihi vapurlarimizin restorasyonlari da yine tersanemizde yapiliyor. Özellikle 58 yil deniz ulasimina hizmet vermis Pasabahçe Vapuru, Kizil Toprak, Ismail Hakki Durusu bütün restorasyonlari Haliç Tersanesi’nde yapiliyor. Pasabahçe gemisi tam bir restorasyondan öte, yeni insa sayilabilecek nitelikte bir restorasyon. 2022 yilinin Eylül ayinda seferlere basladi.

Kizil Toprak gemisi de 2010 yilinda Trabzon’a devredilmis bir gemiydi. 2022 yilinda tekrar alinip, 2023 yilinin Nisan ayinda tekrar seferlere basladi.

28 gemiyle devam eden seferlerimiz, 30 gemiye ulasti. 2024 yilinin ilk çeyreginde de Ismail Hakki Durusu’yla birlikte 31 gemiye ulasacak. Pasabahçe gemisi bir yeni insa gibi kabul edilebilecegi için 10 ay gibi bir sürede tamamlandi. Kizil Toprak gemisi ise 3 buçuk ay gibi kisa bir süre de tamamlandi. Ismail Hakki Durusu gemisi de 5-6 aylik bir süreç içinde tamamlanacak. Bu biraz tersanemizdeki planlamayla zamana yaymis durumdayiz” seklinde konustu.



“Haliç Tersanesi dünyanin en eski, üreten ve yasayan tersanesi olmaya devam edecek”

Tersanede üretim faaliyetlerine devam edilebilmesi için bakim ve onarimlara ihtiyaç duyuldugunu belirten Güldik, bu bakim onarimlari da sürekli yaptiklarini ifade ederek, "Restorasyon ise tarihi tescilli binalarimiz var, kismen basladik. 3’üncü havuzun kenarindaki kismini tamamladik. Digerleri de hizla devam ediyor. Su anda baca restorasyonu devam ediyor. Haliç Tersanesi Sehir Hatlari’na ev sahipligi yapan bir yer. Denizde toplu ulasimin sürdürülebilmesi için daha önce söyledigim gibi hayati bir öneme sahip. Ayrica tersanede sadece Sehir Hatlari gemilerine degil, tüm özel sektöre de yeni insa hizmetleri de veriyoruz. Su anda da devam eden büyük bir kamu kurulusuna ait insasi devam eden 4 gemimiz var. Onun disinda Istanbul Büyüksehir Belediyesi’ne 50 metre uzunlugunda gemi projemiz var. Tüm bunlarin disinda da çalismalari devam eden yeni projemiz var. Haliç Tersanesi dünyanin en eski, üreten ve yasayan tersanesi olmaya devam edecek” diye konustu.