Dünyada 354 Milyondan Fazla Insan Bu Virüsle Yasamakta
DÜZCE – Düzce Üniversitesi Tip Fakültesi Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dali Baskani Doç. Dr. Nevin Ince Hepatit’in karacigerin iltihaplanmasiyla sonuçlanan bir hastalik oldugunu ifade ederek “Dünya üzerinde 354 milyondan fazla insan viral hepatit virüsleri ile yasamaktadir” dedi.
Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dali Baskani Doç. Dr. Nevin Ince, Hepatit’in karacigerin iltihaplanmasiyla sonuçlanan bir hastalik oldugunu ifade etti.
Hepatit’e genellikle virüslerin neden olsa da bazi ilaçlar, alkol ve otoimmün hastaliklar gibi diger faktörlerin de yol açabildigine isaret eden Doç. Dr. Ince, “Dünya üzerinde 354 milyondan fazla insan viral hepatit virüsleri ile yasamaktadir. Kronik viral hepatitlere bagli gelisen karaciger yetmezligi, siroz ve karaciger kanseri halen tüm dünyada ölümlerin önemli bir nedenini olusturmaktadir” dedi.
“Tek hayat, tek karaciger”
Ince, “Viral hepatitlerle ilgili farkindaligin artirilmasi amaciyla Hepatit B yüzey antijenini tespit edip ve HBV asisini da gelistirerek 1976’da Nobel Fizyoloji veya Tip Ödülü’nün sahibi olan Dr. Baruch Blumberg’in dogum günü ‘28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’ olarak tanimlanmistir. Dünya Hepatit Günü’nde viral hepatitler konusunda toplumun egitimine daha fazla yer verilmesi, ulusal taramalarin artirilmasi ve toplumun bu taramalara katilmasi saglanmasidir. Bu nedenle, Devlet Saglik Örgütü (DSÖ) her ne sartta olursa olsun, viral hepatitlerin bekletilmeden tespit edilip tedavi edilmesi gereken hastaliklar oldugunu vurgulamak için, bu yil Dünya Hepatit Günü sloganini ‘Tek Hayat, Tek Karaciger’ olarak belirledi” seklinde konustu.
Hepatit’in, farkli tiplerde ve farkli sekillerde bulasabildigini dile getiren Doç. Dr. Ince, en yaygin hepatit tiplerinin A, B, C, D ve E oldugunu ifade etti.
Ince, Hepatit enfeksiyonlarinin yaygin belirtilerini su sekilde siraladi:
“Halsizlik ve yorgunluk, istah kaybi, mide bulantisi ve kusma, karin agrisi ve siskinlik, ates, ciltte ve göz beyazlarinda sararma (sarilik), idrarin koyu renkte olmasi diskinin açik renkte olmasi.”
Hepatit virüslerinin, enfekte kisinin kani, vücut sivilari ve diskisi yoluyla bulasabildigini dile getiren Nevin Ince, bu nedenle paylasilan igneler, cinsel temas, kan transfüzyonlari, kontamine su ve gidalar, hamilelik ve dogum gibi durumlarin hepatit virüslerinin bulasmasina katkida bulundugunu belirtti.
“Kronik hepatit, siroz ve karaciger kanseri gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir”
“Hepatit, akut veya kronik olabilir” diyen Ince, “Akut hepatit, kisa süreli bir enfeksiyonu ifade eder ve bazi vakalarda kendiliginden iyilesebilir. Ancak, kronik hepatit, uzun süreli devam eden bir enfeksiyondur ve karacigeri yavasça hasara ugratir. Kronik hepatit, siroz ve karaciger kanseri gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir” diye konustu.
Hepatit hastaliginin tedavisi, enfeksiyonun tipine ve siddetine bagli olarak degistigini kaydeden Doç. Dr. Ince, akut hepatitlerde genellikle tedavinin semptomatik destek ve dinlenmeden olusurken, kronik hepatitlerde antiviral ilaçlar ve bazi durumlarda karaciger nakli gerekebilecegini bildirdi.
“Düzenli asilanma önemli”
Hepatit virüslerinin yayilmasini önlemek için asilarin mevcut oldugunu belirten Ögretim Üyesi, düzenli asilanmanin, hepatit enfeksiyonlarindan korunmada önemli bir rol oynadigini dile getirdi. Doç. Dr. Ince, ayrica hijyenik yasam tarzi ve bulasici hastaliklar konusunda bilgili olmak da enfeksiyon riskini azaltmaya yardimci oldugunu da sözlerine ekledi.
Hepatit için riskli gruplarin, enfeksiyonun yayilma yollarina ve hastaligi kolaylastiran faktörlere bagli olarak farklilik gösterebildigini ifade eden Doç. Dr. Ince, hepatit için riskli gruplari belirtmek için dikkate alinmasi gerekenler hakkinda su bilgileri verdi:
“Hepatit B ve C için riskli gruplar kan ve kan ürünleriyle temas eden saglik çalisanlari, uyusturucu kullanicilari ve paylasilan igne kullananlar, cinsel yolla bulasma riski yüksek olan kisiler (birden fazla cinsel partneri olanlar, korunmasiz cinsel iliskiye girenler), düzenli olarak tibbi prosedürlere maruz kalanlar (dializ hastalari, organ nakli yapilanlar), daha önce hepatit B veya C ile enfekte olmus olanlar, HBV tasiyici olan annelerden dogan bebekler, HIV/AIDS ile yasayan kisiler.”
Hepatit A ve E için riskli gruplar hakkinda da bilgi veren Doç. Dr. Ince; “Hijyenik olmayan sartlarda yasayanlar veya seyahat edenler (kontamine su ve gida tüketimi riski yüksek), Hepatit A ve E’ye maruz kalmamis kisiler (asilanmamis veya geçirilmis enfeksiyonu olmayanlar), gebelerde hepatit E enfeksiyonu daha ciddi seyredebilir, bu nedenle gebe kadinlar riskli grupta yer alir” dedi.
Hepatit virüsleri dünya genelinde yaygin olarak bulunabildigi ve riskli gruplara ek olarak herkesin hepatit enfeksiyonlarindan etkilenebildigine isaret eden Doç. Dr. Ince, “Bu nedenle, hepatit virüslerine karsi asilanma, hijyenik yasam tarzi ve bulasici hastaliklar konusunda bilgili olmak, enfeksiyon riskini azaltmaya ve hastaligi önlemeye yardimci olur. Hepatit enfeksiyonundan süpheleniyorsaniz veya hepatit asisi olmak istiyorsaniz, saglik uzmaniniza danismaniz önemlidir” ifadelerine yer verdi.
Hepatit önlenebilir mi?
“Hepatit ekseriya önlenebilir hastaliklardan biridir” diyen Ince, Hepatit virüslerinin neden oldugu enfeksiyonlarin genellikle dikkatli önlemlerle önlenebildigini ve bulasma riskinin azaltilabildigini belirtti.
Hepatit enfeksiyonlarini önlemek için alinabilecek önlemler hakkinda bilgi paylasan Doç. Dr. Ince, “Hepatit A ve Hepatit B virüslerine karsi etkili asilar mevcuttur. Asilama, bu virüslere karsi bagisiklik kazanmaniza yardimci olur ve enfeksiyondan korur. Asilamayi düzenli olarak yaptirmak, hepatit enfeksiyonlarindan korunmada en etkili yöntemdir. Ellerin sik sik yikanmasi, kontamine su ve gidalardan kaçinilmasi, kisisel hijyene dikkat edilmesi, hepatit A ve E virüslerine karsi önemli koruyucu önlemlerdir. Hepatit B ve C virüsleri cinsel yolla bulasabilen virüslerdir. Cinsel iliski sirasinda prezervatif kullanmak, bu virüslerin bulasma riskini azaltir. Hepatit B ve C virüsleri kan yoluyla bulasabilir, bu nedenle uyusturucu enjeksiyonu gibi durumlarda asla paylasilan igneler kullanilmamalidir. Eger kan veya kan ürünlerine ihtiyaciniz varsa, güvenilir saglik tesislerinden temin edilmelidir. Ayni zamanda, tibbi islemler sirasinda sterilizasyon kurallarina dikkat edilmesi önemlidir. Hamilelik ve dogum sirasinda Hepatit B virüsü anneden bebege geçebilir. Bu nedenle, gebelik sürecinde düzenli doktor kontrolleri ve dogum sonrasinda bebeklerin asilanmasi önemlidir. Bu önlemler hepatit enfeksiyonlarini büyük ölçüde önlemeye yardimci olur. Saglik kuruluslarinin ve hükümetlerin de hepatit enfeksiyonlariyla mücadelede farkindaligi artirmak ve asilamayi tesvik etmek gibi önemli rolleri vardir. Hepatit enfeksiyonlarini önlemenin yani sira, erken teshis ve tedavi de enfeksiyonun yayilmasini önlemek ve hastalikla basa çikmak için önemlidir” seklinde açiklamasini sonlandirdi.