Inci Kefalinin Muhtesem Yolculugu

Inci kefalleri, her yil yumurtalarini birakmak için büyük sürüler halinde Van Gölü’nün tuzlu ve sodali sularindan tatli sulara göç ediyor. Van Gölü’nün tuzlu ve sodali sulari üremesine imkan vermez akarsularin sicakliklari 13 dereceyi buldugu zaman balik derelere girer ve yumurtasini biraktiktan sonra tekrar göle döner. Bu essiz yasam döngüsü her yil Nisan’da baslayip Temmuz’a kadar devam eder. Inci kefali bu yolculukta akarsuya karsi büyük bir mücadele verir. Önlerine çikan engelleri, küçük selaleleri uçarak asan inci kefallerinin bu yolculugunda seyrine doyumsuz görüntüler ortaya çikiyor. Göç süreci, normalde tuzlu ve sodali suya uyum saglamis baliklarin önce tatli suya, sonra tekrar tuzlu ve sodali suya uyum saglamasi bakimindan çok ilginçtir.

"Inci kefalleri 3 yasina geldiginde yolculugu baslar"

Inci kefalleri yaklasik 3 yasindan sonra mart ayi ortalarindan itibaren akarsularin göle karistigi yerlere gelir. Buraya gelmelerinin ana nedeni vücutlarini tatli suya adapte etmektir. Çünkü tatli suya hemen geçerlerse soka girip ölürler. Bu nedenle suyun karistigi yerlerde bir süre bekleyerek fizyolojik uyum saglarlar. Su sicakligi 13 dereceyi geçmeye basladiktan sonra akarsuya girmeye baslayan inci kefalleri yumurtlamak için akarsularin üst kisimlarina dogru, akintiya karsi yüzmeye baslar. Akintinin az oldugu, kumlu, az çakilli, bazen bitkilerin oldugu yerlere yumurtalarini birakir. Bu süreçte yorgun düsen baliklar yavas yavas Van Gölü’ne geri dönmeye baslar. Akarsularin su sicakligi 23 dereceye geçtiginde de baliklar geri dönmeye baslar. Göle döndükten sonra yine tuzlu ve sodali suya uyum saglamak için girislerde bir hafta ile bir ay arasinda bekler ve gelecek yilin göçü için beslenmeye baslarlar. Inci kefalinin, üreme dönemi 15 Nisan-15 Temmuz’da tatli sulara yaptigi yolculuk hayranlikla izleniyor. Yurt içi ve yurt disindan binlerce insan bu sira disi yolculuga taniklik etmek için Van’a akin etmekte. Balik göçünün yogun yasandigi Ercis ilçesindeki Deliçay Balik Bendi, her yil çok sayida ziyaretçi agirliyor. Bu yolculugu kaçirmayan martilar da hazir bir ava çikiyor.

Yaklasik 30 yildir Van Gölü havzasinda fotograf çektigini ifade eden doga fotografçisi Ferzende Cosar, "Her yil Nisan’in 15’i ile Temmuz’un 15’i arasi balik avlama yasagi basliyor. Bu sene de herkes yasaga uyum sagliyor. Balik bu sene 1 hafta erken gelmeye basladi.

Geçen yil Mayis’in 17’sinde gelmisti, bu yil ise Mayis’in 7’sinde göç etmeye basladi.

Bu yil suyun hem debisi düsük, hem de su sicakligi yüksek oldugundan erken göç etmeye basladigini kendimce tahmin ediyorum. Inci kefali göç esnasinda milyarlarca yumurta birakiyor. Yumurtalarin yok olmamasi için tek korkumuz suyun debisinin düsmesi ve su sicakliginin artmasi. Eger suyun sicakligi artip suyun debisinde düsüs olsa yüksek miktarda balik ölümleri yüksek miktarda olurdu. Suyun altindaki oksijen orani düstükçe balik ölümleri de artar. Mustafa Akkus hocamizla birlikte göçü takip ediyoruz. Burada her gün suyun ölçümünü yapiyorum. Suyun debisini, havanin ve suyun sicakligini her gün kontrol edip her aksam defterime kaydettikten sonra Mustafa hoca ile de paylasiyorum" dedi.