Konya Havzasinda Yer Alti Su Seviyesi Düsüyor, Obruklar Artiyor
Ülke genelinde yagislarin azligi ve kuraklik tehlikesi devam ederken, Konya basta olmak üzere çevresinde yapilan son arastirmalarda 2 bin 500’ün üzerinde obruk kayitlara geçti. Yer alti su seviyesinin obruklarin olusumuna dolayli bir etki yaptigini belirten uzmanlar, Konya Havzasinda 1960’li yillardaki yüzeydeki su seviyesinin, bugün 60 metre kadar asagidan alindigini belirtti. Uzmanlar, obruk olusumlarini dogrudan durdurmanin mümkün olmadigini, ancak suyu daha verimli ve tasarruflu kullanarak su seviyesindeki degisimlerin azaltilmasiyla, orta ve uzun vadede obruk olusum sayisinin azaltabilecegine dikkat çekti.
Yer alti su seviyesinin obruklarin olusumuna dolayli bir etki yaptigini aktaran Prof. Dr. Arik, obruk olusumlarini dogrudan durdurmanin mümkün olmadigini belirterek, "Ancak suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanirsak, su seviyesindeki degisimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk olusum sayisini azaltabiliriz" dedi.
“1960 yillarinda yüzeydeki su seviyesinin son 60 yilda, 60 metre asagi çekildi”
Konya Havzasinda bu yil kis yagislarinin geçen yila oranla düsük oldugunun altini çizen Obruk Uygulama ve Arastirma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arik, “Özellikle kar yagisi noktasinda ciddi bir yagis azligi yasadik. Hatta bazi uzmanlara göre, 20 ile 25 yilin en kurak kis sezonunu geçiriyoruz. Ancak devam eden süreç içerisinde, özellikle Mart ayinda baslayan yagisli periyod su anda Nisan ayinda da devam ediyor. Sahadan alinan bazi verilere göre, bazi kuyularda çok kismi yükselmeler olsa da santimetre mertebesinde, düsüsler ise metre olarak yasandi. Bölge içerisinde, yagis sularinin genel seviyelerini degerlendirdigimiz zaman 1962 yilindan itibaren sürekli olarak azalan bir seyir izliyor. Ilk yillardaki santim olarak düsümler, son yillarda birkaç metre seviyelerine özellikle, geçtigimiz yil ve ondan önceki yil içerisinde bazi kuyularda 20 metre üzerinde olarak ölçülmüstü. Yaklasik 60 yillik periyotta Konya Havzasi içerisinde ortalama 50 metreden daha fazla düsüm göstermistir. Bunun anlami su, Konya Havzasinda 1960 yillarinda yüzeydeki su seviyesi, bugün 60 metre kadar asagidan aliniyor” dedi.
“Obruklar ülke geneline yayilmaya devam eden bir problem olarak görülüyor”
Yer alti su seviyesinin obruklarin olusumuna dolayli bir etki yaptigini aktaran Prof. Dr. Fetullah Arik, “Yer alti su seviyesinin varligi, niteligi, akisi, gözenek ve kirikligi bütün bunlar, obruklar için ortam sagliyor. Yer alti su seviyesinin sürekli degisimleri, yükselmesi ve alçalmasi, kisin kullanilmayan yer alti su seviyesinin kisin yükselmesi ve bahar aylarinda azalmasi da bir faktör. Suyun hidrostatik destegi de söz konusu oldugu için yer alti su seviyelerinin azalmis olmasi bazi bölgelerde obruk olusmasinin hizlanmasina neden oluyor. Tabii bu birinci etki degil, dolayli etki olarak söyleyebiliriz. Obruk olusumlarinda son günlerde sadece Konya Kapali Havzasinda degil, havza disarisindaki bölgelerde de obruk olusumlarini gördük. Konya havzasi içerisinde büyük depremler sonrasi olusan obruklari görmüstük. O nedenle ayni günlerde Aksaray, Afyonkarahisar, Eskisehir, Sivas ve Batman gibi illerimizde obruklarin olustugunu tespit ettik. Artik obruklar ülke geneline yayilmaya devam eden bir problem olarak görülüyor” seklinde konustu.
“Suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanirsak su seviyesindeki degisimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk olusum sayisini azaltabiliriz"
Suyu daha verimli ve tasarruflu kullanmanin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Arik, “Konya Kapali Havzasi sadece Konya degil, Konya, Karaman, Aksaray ve Nigde illerini dahil ediyor. Bu iller içerisindeki tarimsal sulamalar yer alti su kaynaklarini ciddi anlamda etkiliyor. Obruk olusumlarini dogrudan durdurma sansimiz yok maalesef. Ancak suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanirsak su seviyesindeki degisimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk olusum sayisini azaltabiliriz” diye konustu.