Sosyal Fobiye Karsi Uzmanindan Öneriler
Radikal Egitim Kurumlari Bornova VIP Subesi Rehberlik Ögretmeni Cemre Baytok, meslektaslarina, ögrencilere ve velilere sosyal fobi konusunda önerilerde bulundu.
Pandemi döneminde artti
Sosyal fobinin, diger bilinen adiyla sosyal anksiyete bozuklugunun kisinin toplum içerisinde baskalari tarafindan yargilanacagi düsüncesinin olmasi, toplumsal durumlar ve olaylar içerisinde rezil olma korkusu, utanç ve mahcubiyet duygularini yogun bir sekilde yasamasi ve bu konulara dair yogun korkularinin olmasi durumu oldugunu hatirlatan Baytok, "Sosyal fobi genellikle ergenlik dönemiyle birlikte baslar. Sosyal anksiyete, nüfusun genelinde sik rastlanilan bir durumdur. Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda yogunluk göstermektedir. Kisinin aile yapisi, yetistirilme tarzi ve kisilik yapisi sosyal fobide etkili faktörlerdir. Örnegin; kisinin baskici ve asiri kontrolcü bir aile yapisina sahip olmasi veya asiri çekingen, utangaç bir kisilik yapisinda olmasi ileride kisinin sosyal fobi gelistirmesine sebep olabilir. Pandemi dönemiyle birlikte sosyal fobinin görülme oranlarinda da belirgin bir artis yasanmistir. Kisiler sosyal izolasyon döneminden sonra normal yasamlarina adapte olmakta zorlanma yasamislardir. Sosyal fobide kisinin daha öncesinde olumsuz bir deneyim yasamasi, örnegin bir defa toplum önünde rezil olmasi sonucunda kisi her zaman ayni durumu yasayacagini düsünüp toplum içerisinde yer almaktan korkup çekinebilir" dedi.
Belirtileri siraladi
Sosyal fobi belirtilerini siralayan Baytok, söyle devam etti:
"Sosyal fobi belirtilerine baktigimizda en belirgin gördügümüz davranislardan birisi kaçinmadir. Kisi rezil olma kaygisi nedeniyle toplumsal olaylara girmekten kaçinabilir. Bu da kisinin hayatini olumsuz yönde etkiler. Sosyal fobinin fiziksel belirtilerine baktigimizda kisi korktugu veya kaygilandigi bir durumla karsilastiginda elleri veya ayaklarinin titremesi, nefes alisverislerinin ve kalp ritminin artmasi, mide bulantisi, bas dönmesi, terleme, agiz kurulugu gibi rahatsizlik verici durumlari yasayabilir. Kisi fiziksel olarak bu belirtileri yasarken ayni zamanda zihninden de ’Ben yetersizim, hiçbir seyi yapamiyorum, kimse yaptigim isi begenmeyecek, hata yapacagim’ benzeri düsünceleri geçirebilmektedir."
Çözüm önerileri
"Sosyal fobide öncelikli olarak kisinin kaygilandigi durumlardan kaçinma davranislarini çözmesi gerekmektedir. Bunu saglayabilmek için adim adim ilerlemek faydali olacaktir" diyen Baytok, söyle konustu:
"Örnegin; kalabalik ortamlara girmekten çekinen ve kaygilanan bir kisinin yavas yavas küçük gruplara dahil olarak bunun üstüne gitmesi, toplum içerisinde söz almaktan çekinen bir kisinin küçük gruplara sunum yaparak baslamasi veya toplu alanlarda spor yapmaktan çekinen bir kisinin öncelikli olarak açik havada yürüyüse baslayip sonrasinda kapali ve büyük alanlara geçmesi bu durumun çözülmesinde yararli olacaktir. Kisi adim adim basladigi durumlari yapabildigini gördükçe kendine olan güveni artacak ve bu durumun aslinda hayatini ne kadar kisitladigini görecektir. Sosyal fobiyi çözmek için atilan bu adimlar tamamlandikça kisi attigi adimlari büyütmelidir. Küçük gruplarla baslayan sunumlardaki kisi sayisini kademeli olarak artirmasi, üst kademedeki kisilerle konusmaktan çekinen birisinin öncelikle ayni kademe oldugu kisilerle sohbet edip sonrasinda müdür yardimcisi, müdürü ile konusmaya girmesi, bunlari sirayla gerçeklestirip adim adim üzerine giderek çalismasi, kisinin sosyal fobiyi asmasinda faydali olacaktir. Bu adimlari gerçeklestirdikçe kisi aslinda kaygilandigi, korktugu ve kaçindigi durumlarin düsündügü kadar kötü veya utanç duyulacak bir durum olmadigini görecektir."