Azerbaycan'da Talasemi Hakkinda Dikkat Çekici Sonuçlar
2023 Talasemi Farkindalik Raporu’na göre, Azerbaycan kadinlarinin yüzde 75’i talasemi saglik riskleri hakkinda çok az sey biliyor.
Ulusal Hematoloji ve Transfüziyoloji Merkezi Tibbi Genetik Bölümü Baskani Dr. Agha Rza Aghayev, BGI Genomics Global 2023 Talasemi Farkindalik Raporu’nun Azerbaycan ile ilgili bulgulari hakkindaki görüslerini paylasti ve bu hastaligin farkindaligini artirmak için daha fazla fikir sundu.
Rapor, Azerbaycan’in talasemi saglik riskleri ve tedavisi hakkinda çok az sey bilen küresel ortalamaya (yüzde70,5 - yüzde 75,2) göre daha yüksek bir kadin yüzdesine sahip oldugunu gösteriyor. Ancak Azerbaycan’in zorunlu evlilik öncesi hemoglobinopati tarama programi her çift için geçerli olup bu tarama sürecine kadinlarin katiliminin artmasiyla sonuçlanmaktadir. Azerbaycan’da, dünya ortalamasina (yüzde 50,9) kiyasla, her ikisinin de talasemi tasiyicisi olmasi halinde eslerini genetik danismanlik ve preimplantasyon genetik tani (PGD) almaya ikna edebileceklerini söyleyen kadinlarin yüzdesi (yüzde 44,6) daha düsük.
Dr. Agha Rza Aghayev sunlari ifade etti: "Benim kisisel bakis açima göre, son yillarda genetik hastaliklarin önlenebilirligi konusunda kadinlarin farkindaliginda kayda deger bir artis oldu."
Dr. Aghayev’in görüsüne göre genetik danismanlik ve PGD’nin önündeki engeller su faktörleri içerebilir:
"Genetik danismanlik ve PGD dahil olmak üzere uzmanlasmis saglik hizmetlerine erisim, Azerbaycan’in belirli bölge veya bölgelerinde sinirli olabilir. Bunun nedeni cografi engeller veya saglik altyapisindaki esitsizlikler olabilir. Saglik reformlari bu zorluklarin yakin gelecekte asilabilecegine isaret etmektedir. Etik kaygilar veya dini inançlar, genetik müdahalelere yönelik algilari etkileyebilir, bu da bu prosedürlere karsi çekincelere veya muhalefete yol açabilir. Hedeflenen egitim kampanyalari yoluyla bu engellerin anlasilmasi ve ele alinmasi, saglik hizmetlerine erisilebilirligin iyilestirilmesi, maliyetlerin azaltilmasi ve genetik danismanlik ve PGD isteyen çiftler için destekleyici bir ortam olusturulmasi, Azerbaycan’da bu zorluklarin asilmasina yardimci olabilir."
Kaynak: İHA
Rapor, Azerbaycan’in talasemi saglik riskleri ve tedavisi hakkinda çok az sey bilen küresel ortalamaya (yüzde70,5 - yüzde 75,2) göre daha yüksek bir kadin yüzdesine sahip oldugunu gösteriyor. Ancak Azerbaycan’in zorunlu evlilik öncesi hemoglobinopati tarama programi her çift için geçerli olup bu tarama sürecine kadinlarin katiliminin artmasiyla sonuçlanmaktadir. Azerbaycan’da, dünya ortalamasina (yüzde 50,9) kiyasla, her ikisinin de talasemi tasiyicisi olmasi halinde eslerini genetik danismanlik ve preimplantasyon genetik tani (PGD) almaya ikna edebileceklerini söyleyen kadinlarin yüzdesi (yüzde 44,6) daha düsük.
Dr. Agha Rza Aghayev sunlari ifade etti: "Benim kisisel bakis açima göre, son yillarda genetik hastaliklarin önlenebilirligi konusunda kadinlarin farkindaliginda kayda deger bir artis oldu."
Dr. Aghayev’in görüsüne göre genetik danismanlik ve PGD’nin önündeki engeller su faktörleri içerebilir:
"Genetik danismanlik ve PGD dahil olmak üzere uzmanlasmis saglik hizmetlerine erisim, Azerbaycan’in belirli bölge veya bölgelerinde sinirli olabilir. Bunun nedeni cografi engeller veya saglik altyapisindaki esitsizlikler olabilir. Saglik reformlari bu zorluklarin yakin gelecekte asilabilecegine isaret etmektedir. Etik kaygilar veya dini inançlar, genetik müdahalelere yönelik algilari etkileyebilir, bu da bu prosedürlere karsi çekincelere veya muhalefete yol açabilir. Hedeflenen egitim kampanyalari yoluyla bu engellerin anlasilmasi ve ele alinmasi, saglik hizmetlerine erisilebilirligin iyilestirilmesi, maliyetlerin azaltilmasi ve genetik danismanlik ve PGD isteyen çiftler için destekleyici bir ortam olusturulmasi, Azerbaycan’da bu zorluklarin asilmasina yardimci olabilir."