Antibiyotik Kullanimi Hakkinda Uzman Uyarisi

Acibadem Eskisehir Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmani Dr. Meltem Hüner, her yil 18-24 Kasim tarihlerinin ‘Dünya Antibiyotik Farkindalik Haftasi’ ve bu haftanin ilk günü olan 18 Kasim’in ‘Avrupa Antibiyotik Farkindalik Günü’ olarak kabul edildigini belirterek antibiyotik direnci konusunda önemli uyarilarda bulundu. Tüm dünyada oldugu gibi Türkiye’de de antibiyotiklerin en yaygin reçete edilen ilaç grubunu olusturduguna deginen Dr. Hüner, “Saglik kuruluslarinda viral ve bakteriyel enfeksiyonlarin ayirici tanisinin yapilmasindaki güçlük ve hastalarin viral enfeksiyonlarda dahi hekimden israrla antibiyotik istemesi yani antibiyotiklerin uygunsuz kullanimi toplumda giderek artan antibiyotik direncinin ortaya çikmasina; bu direnç de tedavi basarisizliginin ve maliyetinin artmasina neden olur” dedi.

“Soguk alginligi ve grip için antibiyotik kullanilmaz”

Ideal antibiyotik kullanimi için “hizli tani sonrasi, uygun yoldan, etkin dozda, belirli araliklarla, belirlenmis süreyle alinan dogru antibiyotik” formülünü veren Dr. Hüner, antibiyotik kullanimi hakkinda sik yapilan hatalari, “Antibiyotik kullanilmamasi gereken soguk alginligi, grip gibi enfeksiyonlarda antibiyotik kullanilabiliyor. Etkinligi bilinen bir antibiyotik yerine maliyeti daha yüksek ve yeni olan bir antibiyotik seçilebiliyor. Gerekli olmadigi halde ayni anda birden fazla antibiyotik reçete edilebiliyor. Bazen gereginden düsük ya da yüksek doz antibiyotik kullanilabiliyor. Baska bir hata ise gerekli süreden daha uzun süreyle antibiyotik kullanilmasi oluyor. Hastada hastaliginda iyilesme, düzelme görülmemesine ragmen kültür sonucuna uygun olmayan antibiyotik kullanimi devam ediliyor. Bu ve bunlara benzer yanlis kullanim aliskanliklari, toplumda antibiyotik direncinin gelismesine yol açiyor” ifadeleriyle açikladi.

“Türkiye’de antibiyotik direnç orani yüzde 35”

Uluslararasi Ekonomik Is birligi ve Kalkinma Örgütü’nün (OECD), 2018 yilinda yayinladigi antibiyotiklerin hasta kullanimlari üzerindeki etkisini arastiran rapora göre Türkiye’nin yüzde 35 olan ortalama antibiyotik direnç oraninin Yunanistan ve Güney Kore ile birlikte en yüksek ülkeler arasinda yer aldigini ve yine ülkemizin, direnç oraninin yüzde 5 ile en düsük orana sahip Izlanda, Hollanda ve Norveç’ten yedi kat daha fazla saptandigini ifade etti.

Dirençli bakterilerin neden oldugu enfeksiyonlarin, özellikle yogun bakimlarda ve bagisiklik sistemi zayiflamis hastalarin takip edildigi birimlerde ciddi bir saglik tehdidi olusturdugunu söyleyen Dr. Hüner, Dünya Saglik Örgütü’ne (DSÖ) göre bu vakalarin en korkutucu yaninin, bakterinin siradan bir bakteri olmasina ragmen direnç nedeniyle tedavisinin güç ya da imkânsiz hale gelmesi oldugunun altini çizdi. Bu durumun hastanede yatis sürelerinin uzamasina, komplikasyonlarin gelismesine, tedavi maliyeti ve ölüm oranlarinin artisina neden oldugunu sözlerine ekledi. Yine OECD verilerine göre, dirençli bakterilerle enfekte olmus bir hastayi tedavi etmek için ortalama olarak 10 bin ile 40 bin dolar harcandigini aktaran Dr. Hüner, “Sosyal maliyet, üretkenlik ve gelir kaybi da saglik maliyetleri kadar yüksek olabilir. Antibiyotik direncindeki artisin önünü geçebilmek için küresel eylem planinin tüm dünyada uygulanmasi gerekmektedir. Aksi durumda, antibiyotikler islevini yapamayacagindan basit enfeksiyonlar bile ölüme neden olabilecek” dedi

“Hekimden israrla antibiyotik istemeyin”

Antibiyotik direncinin yayilmasini önlemek ve kontrol edebilmek için alinabilecek önlemlere dikkat çeken Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmani Dr. Meltem Hüner “Antibiyotikler yalnizca hekim tarafindan reçete edildiginde kullanilmalidir. Hekim antibiyotigin gereksiz oldugunu belirttiginde israrci olunmamalidir. Antibiyotik kullanirken daima hekimin doz ve süre tavsiyelerine uyulmalidir. Yarim kalmis antibiyotik kutulari tekrar kullanilmamali ya da baskalariyla paylasilmamalidir” diye konustu.

Güvenli yiyecek için 5 önemli konuya özen gösterin

DSÖ’nün “Daha Güvenli Yiyeceklere Giden Bes Anahtar’’ olarak “temizlige önem verin, çig ve pismis gidalari ayri tutun, iyice pisirin, yiyeceklerinizi dogru isida saklayin, temiz su temiz malzeme kullanin” çözümüne isaret eden Dr. Hüner hayvansal gidalar için antibiyotik kullanilmadan üretilen yiyeceklerin tercih edilmesi gerektigini söyledi.

Düzenli olarak elleri yikayarak, hijyenik yiyecek hazirlayarak, hastalarla yakin temastan kaçinarak ve asi ile korunmanin mümkün oldugu hastaliklarda asi yaptirarak hastaliklara karsi korunma saglanmasi gerektigini de dile getirdi.