Ahsap Yakma Sanatinda 56 Yili Geride Birakti
Konya’da 56 yildir ahsap yakma sanati ile ugrasan 68 yasindaki Zeki Tugyan, ilkokul yillarinda ustasindan ögrendigi sanatini devam ettiriyor.
Gençlerin bu sanata baslarken sabirli olmasini isteyen Tugyan, her seyi sifirdan en ince detayina kadar bilmeden bu sanati yapamayacaklarini söyledi.
“Ben 12 yasinda, kardesim 10 yasinda bu meslege basladik”
Ilkokul ögretmenin tavsiyesi üzerine bu sanata basladigini anlatan Zeki Tugyan, “1967 yilinda ilkokul çaglarinda yaz tatillerinde genelde bu isi yapiyorduk. Ögrencilik hayatimizdan bos kalan zamanlarda ilkokul ögretmenimin kardesinin yaninda 15 kisi birlikte çalisiyorduk. Bulundugumuz mahalle tarim alaniydi, ücra bir köseydi. Arabalarin olmadigi bir dönemde, sokaktan günde 2 araba ancak geçerdi. Dolasiyla o dönemde en lüks araç bisikletti. Ögretmenimin bisikletle geçtigini gördüm. Tabii kardesimle sokakta bilye oynuyoruz. Kardesime dedim ki ‘Ramazan dayagi yedik.’ Kardesim de ‘neden’ dedi.
Ögretmen bize geçiyordu bizi de bilye oynarken gördü. Aksam üzeri korka korka eve vardik. Ögretmenim babama, ‘Sen neden bu çocuklara sokakta bilye boncuk oynattiriyorsun’ dedi.
Babam da ‘Hoca kizma okullari tatil’ diye bizi savundu. Ögretmenim de ’Sen bunlari bilye boncuk oynatmak için mi getirdin buraya, gönder köye’ deyince, babam da ’Ne yapalim hocam’ diye cevap verdi. Hocam da ’Benim kardesimin is yeri var, oraya gitsinler orada ise baslasinlar, bir seyler ögrenirler’ dedi.
Bu vesileyle ben 12 yasinda, kardesim 10 yasinda ise basladik” dedi.
“Atölyemiz kapanmisti ama evde yapiyorduk”
Dönemin sartlarinda esnaf olamadiklarini ve ek is olarak bu meslegi yaptigini ifade eden Tugyan, “1984 yilina kadar esnaf olamadik. Ama bu isi ara ara devam ettiriyorduk. Atölyemiz kapanmisti ama evde yapiyorduk, ustamizin evinde toplanik yapiyorduk. Bu sekilde devam ettirdik bu sanati. Itfaiye soförü olarak ise basladim. 2004’e kadar devam etti. 2004’te emekli olmadan önce de yine ayni sekilde sanatima devam ettim. Bos zamanlarimda çalisiyordum” seklinde konustu.
“Ikinci bir ustam olmadi”
Ustasin 3 yil önce vefat ettigini ve simdiye kadar ögrendigi her seyi ona borçlu oldugunu ifade ederken gözleri dolan Tugyan, “Ustam nur içinde yatsin. Ustamla 53 yil birlikte vakit geçirdik. Ikinci bir ustam olmadi. Geçenlerde bir arkadasimiz röportajinda ‘Keske ustam olsaydi da soracagim bir seyler olsaydi’ dedi.
O arkadasim hep ‘Ustam olmadigi için yapboz seklinde ögrendim bu sanati’ derdi. Dolasiyla bizim ustamiz oldu çok sükür. Fakat diplomamiz olmadi, iyi bir alayliyiz. Burada ögrenciler yetistiriyoruz, ders veriyoruz. Torunlarimi yetistirdim, oglumu yetistirdim” diye konustu.
“Gençler daha emeklemeden yürümeye kalkiyor”
Ayni zamanda ögrencilere ders verdigini belirten Tugyan, gençlerin çok sabirsiz oldugunu söyledi.
Tugyan, “Bizim iste ilk önce sabir çok önemli. Ögrenci arkadaslar geliyor mesela ilkokuldaki ögretmen nasil çizgiyle yazmayi, okumayi ögretmeye basladiysa bizimki de ayni sekilde önce çizgiyle baslar. Dik çizeriz, yatay çizeriz, yuvarlak çizeriz. Ondan sonra harflere geçeriz. Harflerin tamamini yazdiririz. Daha sonra da gölge derslerini veririz. Simdilerde gelir ögrenci 5 dakika çizer çizgiyi sonrasinda arkadasinin, kendisinin adini yazmak için izin ister. Gençler daha emeklemeden yürümeye kalkiyor” ifadelerini kullandi.
“Usta oldum dersem is bitmistir”
Hala usta oldugunu söyleyemedigini ve kendini gelistirmeye çalistigini kaydeden Tugyan, “Usta oldum diyemem. Çünkü usta oldum dersem is bitmistir, zirveye varmisimdir. Daha ögrenecek çok seyim var. 63 yasimda ustam dedi ki sen daha bir sey bilmiyorsun. Nedenini sorunca ustam, ‘Biz para kazanacagiz diye size teknik konulari veremedik, ezbere yaptirdik’ dedi.
Gerçekten de ezbere yaptik. Ben daha sonrasinda resim ögretmenlerinden ders aldim. Ders alirken güzel yazi yazma konusunda eksigim oldugunu fark ettim. Sonrasinda da onun kursuna gittim. Bu kursa giderken de Osmanlica yazmam gerektiginin farkina vardim. Neticede çizdigim çizgileri, yazdigim yazilari birbirine eklersek dünyayi dolasir, bundan büyük hedef herhalde olamaz” dedi.