Bakan Dönmez Açiklamasi 'Gaz Ithal Etme Orani Yüzde 70'E Düsecek'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Fatih Dönmez, Zonguldak’in Çaycuma ilçesine bagli Filyos beldesinde yapimi devam eden Karadeniz Gazi Isleme Tesisi santiyesinde özel bir televizyon kanalinin yayinina katildi.

11 ay önce bos olan sahaya 22 bin fore kazik çakilarak çalismalarin basladigini günümüzde ise yüzde 90 tamamlama oranina ulastigini anlatan Bakan Fatih Dönmez, sunlari kaydetti:

"Bundan 11 ay önce burada sahada hiçbir sey yoktu. Önce sahayi islah ettik. 22 bin kazik çakildi. Buradan uç uca eklesek Van’a kadar gider. O dönemde Türkiye’nin her dört fore kazik makinesinden üçü buradaydi. Gaz isleme merkezinin insaatina basladik. Su anda yüzde 90 oraninda bir tamamlama söz konusu. Deniz tarafinda da epey ciddi bir isimiz var. Buradan ilk faz için 10 kuyunun sondajini yaptik. Onlarin kuyu içi tamamlama islemleri bitti. Bir de kuyu tabaninda bunlari bir birine baglayan ekipmanlarin montaji. Deniz tabanindaki montaj isleri de tamamlandi. Deniz tarafinda boru tabani islemleri bitti. Agirlikli olarak bu sahanin tamamlanmasi, bunlarin testlerinin yapilmasi ve hazir hale getirilmesi çalismalari yapilacak. Deniz tarafinda dagitim merkezinin montaji tamamlandi. Borular dösendi. Borularin hidrostatik testleri yapiliyor. Arkasindan temizleme çalismalari yapilacak. Süreç planlandigi gibi devam ediyor. 16. inçlik boru günlük 10 milyon metreküp yillik 3,5 milyar metreküplük gazi rezervuardan karaya getirecek. Filyos’ta yapmis oldugumuz isleme tesisi onun temizligi, sartlandirma yapacak. Ondan sonra da sahamizin bitisiginde BOTAS’in ölçüm istasyonu var. Oradan ana sebekeye verecegiz. BOTAS 36 kilometrelik hatti çekti, buradaki islemlerin tamamlanmasini bekliyor."

"Tecrübe ve bilgimizi degerlendirme imkani olacak"

Kuyudan çikan ham gazla birlikte bazi partiküllerin de çikabilecegini anlatan Bakan Dönmez, glikol hattiyla birlikte temizleme ve geri isleme çalismalarinin otomasyon sistemiyle olacagini anlatti. Ikinci fazda yerlilik oraninin çok daha fazla olacagini anlatan Bakan Dönmez, Bulgaristan ve Romanya’nin kesiflerini hatirlatarak söyle devam etti:

"Kuyudan çikan ham gaz içinde bazi partiküllerle birlikte çikabilir. Su tanecikleri de olabilir. Donmayi önlemek için glikol hattindan glikol basacagiz. Kuyunun içine basilacak. Ham petrolün içerisinde su taneciklerinin donmasini önleyecek. Glikolu sistemden tekrar geri alacagiz. Sürekli geri isleme olacak. Eger alandan kati partiküller gelirse onlarin ayarlamalari yapilacak. Bunlarin hepsi bu merkezde yapilacak. Bir otomasyon sistemimiz var. Adi da ZEKI yerli yazilim. Hangi kuyudan ne kadar üretilecek, basinçlarin ayarlanmasi, debilerin ayarlanmasi bu sistemden yapilacak. Bir kisim malzemeleri yurt disindan getirttik. Mekanik aksam, enerji isleri burada yapildi. Su tabanina yapilacak malzemeleri de burada yapilacak. Ikinci fazda yerlilik orani çok daha fazla olacak. Inaniyorum ki Filyos bu bölge hemen yanimizdaki endüstri bölgesi var. Gaz ve petrol endüstrisinin ihtiyaç duydugu malzemeleri de orada üretimi konusunda planlama var. Karadeniz bizim faaliyet gösterdigimiz alan degil. Romanya’da bir kesif açiklamisti. Bulgaristan bizi takip ediyor. Biz buradaki tecrübe ve bilgimizi onlarla degerlendirme imkani olacak. Su anda dogal olarak kendi projemize odaklandik. Su andaki planlarimiz karaya çikis noktasi Filyos’u planliyoruz. Daha batidan veya dogudan kesifler gelirse hattin uzunluguna göre baska noktalardan da karaya çikislari planlayabiliriz. Su anda burada yaklasik 6 bin 500 kisi çalisiyor karadaki islerimiz için. 2 bin 500 denizde çalisanlarimiz var. Iki hafta sonra karada çalisanlarin sayisi 7 bin 500’e çikacak. Borulari tasiyan altyapi metal yapi çelik konstrüksiyon alt yapisi hazir olacak. Ikinci faza devam edecegiz. Burada borulama isi var. Gelen gazin temizlenmesi için borular çekiliyor. Glikol hattiyla alakali borulama islemlerimiz var. Haberlesme ve data hatlarimiz var. Ful otomatik sistemimiz olacak. Enerji, kablolamaya da ihtiyaç var. Bunlarin hepsini tesis ediyoruz."

"Avrupali çalisanlar bize iltica etti"

Baska ülkelerde önemli görevlerde yer alan Türk mühendisinin beyin göçüyle Türkiye’ye döndügünü bazi Avrupali çalisanlarin da Türkiye’ye iltica ettigini açiklayan Bakan Dönmez, "Bazi yabanci sirketlerde çalisan personelin evlerine kadar gidip ’esiniz su projede çalisip söyleyin o projeden ayrilsin’ noktasina kadar giden uygulamalar oldu. Genel müdürümüz konuyu getirdiginde ’Ülkemiz bize sahip çikmadi. Biz Türk vatandasi olmak istiyoruz. Biz burada mutluyuz huzurluyuz’ diyenler oldu. Türkiye’ye iltica ettiler. Avrupa kökenli vatandaslarimiz var. Türkiye’ye ailesini getirdi, yerlesti. Çocuklari oldu. Türk ismi verenler oldu. Isim verme konusunda baski yok, kendi tercihleri. Burada çalismaktan yasamaktan mutlu olan kesim var. Bu da bunun bir göstergesi. Enerjide bagimsiz olmak milli bagimsizlik olmak gibi bir sey. Çünkü bu ülke yillardir en büyük sikintilarini enerjide disa bagimliligindan yasadi. Yillardir hükumetlerin yeterince odaklanamadigi bir alandan bahsediyoruz. Cumhurbaskanimizin liderliginde son 20 yilda bu projelerin arkasinda olmasinin bugün meyvelerini aliyoruz. Geçmiste de vatanini milletini seven çok vatandasimiz vardi ama simdi o projelerin önünü açiyoruz" diye konustu.



Muhalefetin ’Her seçimden önce rezerv bulduk diyorsunuz’ iddiasina yanit

Muhalefetin rezerv iddialarina yanit veren Bakan Fatih Dönmez, "Medyada yer alanlarin bir kisminin mahreci kaynagi biz degiliz. Akçakoca ile ilgili olarak 2004’te ilk çalisma basladi.

2007’de bitti. Üretime alindi. Hala kullaniyoruz. 1,6 milyar metreküplük rezerv vardi. 1,25 milyar metreküplük kismini kullandik. Belki evlerimizde kullandik. Trakya’da da petrol, dogalgaz kesifleri ön plana çikti. Ilk gemiler alindiginda bu gemiler alindiginda 2017’ydi. Seçim 2018 Haziran’inda yapildi, 2019’da gemi Akdeniz’e gitti. Biz ilk kesfi açikladik burada. Seçime daha 3 yil vardi. Seçim yatirimi miydi? Bu bizim takvimimizle ilgili olmayan hususlar. Buldugumuz seyi açiklamayalim mi? Bunlar muhalefetin vatandasin kafasini karistirdigi hususlar. Türkiye’de bugüne kadar basta Trakya olmak üzere kismen Güneydogu’da dogalgaz üretimimiz vardi. Bugüne kadar 50 yillik geçmisi var. 15-16 milyar metreküplük üretmisiz. Bir yilda 50 yilda üretilen gazi çikartmis olacagiz. Buradaki çalismalar 2020 yilinda basladiginda sismik çalismalar yapildi. Sonra bu çalismalar uzmanlarimiz tarafindan yorumlandi. Tuna-1’de kesif amaçli sondajimiz oldu. O sondajla birlikte Cumhurbaskanimiz milletimize bu müjdeyi verdi. 405 milyar metreküplük kesfimiz olmustu. Bir yil sonra Amasra sahasinda 135 milyar metreküplük kesfimiz olmustu. Bunun üzerine sahayi gelistirmek için üretim kuyularini açtik. Artik bu sahayi neredeyse tamamlamak üzereyiz. Testler yapilmadigi iddiasi var. Tamamen yalan. Kuyu içerisinde 2 bin 880 test yapildi. Burada mühendislik açisindan destek aldigimiz birden fazla sirketler de var. Ama dünyanin en iyi firmalariyla çalisiyoruz. Bir yil önce de bu sahanin üçüncü bir taraf tarafindan bagimsiz denetlenmesini istedik. Rezervuarda bizim yaptigimiz çalismalari bir de onlar degerlendirsin diye. Karadeniz’de açtigimiz kuyularin sayisi 13’e çikti. Bizim de degerlendirmelerimiz vardi. Ama üçüncü bir degerlendirme firmasina 100 yillik geçmisi olan bir firma. Bu degerlemenin sonucunda yukari yönlü rakam çikti. Rezerv miktari yukari çikti" diye ifade etti.



"Kullanilan gaza göre çok daha ekonomik olacak"

Ithal edilen gaza göre Karadeniz gazinin çok daha ekonomik olacagini açiklayan Bakan Dönmez, "Ithal ettigimiz gaza göre burasi çok daha ekonomik duruyor. Bundan dogal olarak vatandaslarimiz da istifade edecek. Çünkü burada masraflar var. Su anda kullanilan gaza göre çok daha ekonomik gaz olacak. Enerjide disa bagimliligimizi azaltacak. Su anda yüzde 99.3’ünü ithal ettigimiz bir üründen bahsediyoruz. Önümüzdeki 4 yillik hedefte 15-20 milyar metreküpten bahsediyoruz. Yüzde 30’lar seviyesinde oldugunu söyleyebiliriz. Yüzde 70’e düsecek. Buna Amasra ve Çaycuma’da kesfettigimiz gazlar dahil degil. 405 miyar metreküplük ki onu da revize ettik. O gaza göre yaptigimiz hesapti. Ilave kesiflerle birlikte Çaycuma’da 58 milyar metreküp ve toplamda 710 milyar metreküpe ulastik. Konutlarda tüketilen gazi 33 yil bu sahadan karsilayabilecegiz. Bir anda bütün kuyulari üretime açmaya kalksaydik en az 5 yila ihtiyacimiz vardi. Ilk gazi vermek istedigimiz için 10 kuyu açtik. Ikinci fazda 40 kuyu açacagiz. Evlerimizde mutfaklarda kullanilacak gazin tamamini karsiliyor. 4 yil içerisinde konutlarda tüm isinma ihtiyacini karsilar hale gelecek. Bu hem maliyetlerin yönetimi hem de isin hizlandirilmasi açisindan mühendislik tercihi" dedi.



Iki yerli ve milli hücum botu

Bakan Fatih Dönmez, yerli ve milli üretim olan ve adina "Müstecip Onbasi" ve "Seyit Onbasi" verilen iki hücum botunun hizmete alindigini da aktardi. Bakan Dönmez, sondaj alanina 12 saat süren yolculugun bu hücum botlarla 2 saate inebildigini açikladi.

Bakan Fatih Dönmez helikopter lojistiginin de olduguna dikkat çekerek "Yerine göre gece uçusu yapamiyorsunuz. Hava sartlari uygun olmuyor. Ancak bu botlarla 2 saate kadar bu ulasim düsebiliyor. Her türlü deniz sartlarinda kullanilabilen bu botlarla avantaj saglanacak" diye konustu.

Bakan Fatih Dönmez, dogalgaz rezervlerinin yani sira petrol rezervlerine iliskin de degerlendirmelerde bulundu. Bakan Dönmez, gaz ticaret merkezi ile ilgili açiklamalarda da bulundu. Rusya ile iliskilere yönelik degerlendirmelerde bulundu.