Hititlerin Binlerce Yillik Tarihi Dijital Kütüphane Ile Dünyaya Açilacak

Dünyada bir ilk olarak hayata geçirilen proje ile bin 954 Hitit tabletleri yapay zeka yöntemiyle okunmaya devam ediyor. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Istanbul Arkeoloji Müzeleri ve Çorum Müzesi envanterinde bulunan Hitit çivi yazili tabletlerin yapay zeka kullanilarak okunmasi, taranmasi ve dijital ortama aktarilmasi amaciyla baslatilan “Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Çivi Yazili Tabletlerin 3 Boyutlu Olarak Taranmasi ve Bogazköy Tabletlerinin Yapay Zeka Tarafindan Okunmasi” projesinin ilk etabi tamamlanirken sonuç bildirgesi ve Hitit Dijital Kütüphane adi verilen projenin tanitim toplantisi gerçeklestirildi.

Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Istanbul Arkeoloji Müzeleri ve Çorum Müzesi envanterinde bulunan tabletler yapay zeka yöntemiyle okunduktan sonra tabletlerden elde edilen veriler bir sözlükte toplanacak.

Sözlük çalismalarinin tamamlanmasinin ardindan olusturulacak Hitit Dijital Kütüphane içerisine yapay zekanin sonuçlari ile çalisacak bir modül eklenecek. Hititçe ve Hititçe’nin karsiligi olan transliterasyonunun bulunacagi modülde tabletlerden edinilen bilgiler Hititolog ve tarih meraklisi herkesin hizmetine sunulacak.

Çorum Müzesi’nde düzenlenen toplantida konusan Kültür ve Turizm Bakan Yardimcisi Nadir Alpaslan, projeyle birlikte Teknoloji ile arkeolojiyi ve tarihi birlestirdiklerini söyledi.



Anadolu topraklarinin insanlik tarihinin yazildigi, ortaya koydugu medeniyetler uygarliklar açisindan yer yüzünün en önemli toprak parçalarindan birisi oldugunu vurgulayan Bakan Yardimcisi Nadir Alpaslan, “Bu topraklar dünyanin en büyük imparatorluklarini, en büyük uygarliklarini ortaya koymus en büyük hazinelerden bir tanesi. Bu açidan baktigimizda Türkiye dünyadaki en kritik, en stratejik, en avantajli, en sansli ülkelerden birisi. Bu kutsal bildigimiz vatan barindirdigi kiymet açisindan dünyanin en önemli ülkelerinden bir tanesi. Bunun kiymetini bilmemiz lazim. Tarihi, cografi konumu, strateji ve dogal güzellikler açisindan paha biçilmez bir ülkemiz var. Turizmde dünyanin en önemli ülkelerinden bir tanesi. Pandemiden sonra bunun sonuçlarini ülkemiz ve insanlarin refahi açisindan almaya basladik. Tarih ve arkeoloji açisindan da dünyanin en önemli bölgelerinden birisi burasi. Dünyanin en büyük imparatorluklarini, en büyük uygarliklarindan birisi de atalarimizin, ecdadimizin kurdugu Osmanli Impatorlugu. Dünyada yaptigi uygulamalarla örneklik teskil eden bir ülke” dedi.

Dünyanin önemli medeniyetlerine ev sahipligi yapan bu topraklarda geçmis uygarliklari arastirmanin ve onlar hakkinda bilgi edinmenin önemine dikkat çeken Alpaslan, “Bunun için bakanlik olarak arkeolojik kazilira, tarihin bilinmesine, detaylarin gelecek nesillere miras birakilmasini önemsedigimiz için Kültür ve Turizm Bakanimiz Mehmet Nuri Ersoy göreve geldigi günden beri arkeolojik kazilara ayri bir önem verdik. Bu alanda çalismalarimizi büyük bir yogunluk büyük bir hassasiyet ve titizlikle yürütüyoruz” diye konustu.

Ankara Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanligi Kültür Varliklari ve Müzeler Genel Müdürlügü’nün is birliginde yürütülen çivi yazili tabletlerin yapay zeka ile okunmasina yönelik proje hakkinda da açiklamalarda bulunan Alpaslan, “Dünyada teknoloji bas döndürücü bir hizla gelismekte. Tarihle teknolojiyi bulusturarak arkeolojik kazilarda elde ettigimiz bilgileri teknolojiyle bütünlestirerek bilgiye daha hizli ulasmak adina Ankara Üniversitesi ve Bilimi Destekleme ve Gelistirme Dernegi ile beraber bu çalismayi geçen yil baslattik. Önemli noktalara geldik. Dünyada ve arkeoloji tarihinde çok önemli bir sekilde imza atmis olacagiz. Teknoloji ile arkeolojiyi, teknoloji ile tarihi birlestirerek daha hizli sonuçlara ulasacagiz. Insanlik tarihi açisindan en önemli dönemeçlerden birisi yazi. Insanlik yaziyla beraber uygarliklari olusturmaya basladi.

Yaziyla beraber bilimi teknigi gelistirmeye basladi.

Bu çerçevede de Çorum’da bu topraklarda Hititlerin kurmus oldugu bu medeniyet ve kullandiklari çivi yazisiyla tarihte önemli bölümü olusturuyor. Dünyada yarim milyona yakin miras olarak tablet var. Bunlarin çözümlenmesi, okunmasi ve Hititlerin bilinmesi açisindan tabletleri çözümlenerek bilime kazandirilmasi son derece önemliydi. Tabletlerin tamami analize tabi tutulacak” seklinde konustu.

Bakan Yardimcisi Alpaslan’in ardindan proje yürütücüsü Dr. Zeynel Karacagil ve projenin bilimsel danismani Doç. Dr. Özlem Sir Gavaz projenin ilk etap sonuçlari hakkinda bilgi verdi.

Toplantiya Belediye Baskani Dr. Halil Ibrahim Asgin, Vali Yardimcisi Hakan Kubali, Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr Ali Osman Öztürk, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Kültür Varliklari ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgi, Il Kültür ve Turizm Müdürü Sümeyra Bektas katildi.