Aydin'in Sembolü Leylekler Gelmez Oldu
Sulak alanlari ile birlikte önemli göç alanlarindan olan Aydin, her yil çok sayida leylege ev sahipligi yaparken, bu yil yapilan sayimlarda göç sayilarinin azaldigi tespit edildi.
Dogal güzellikleri ile birçok hayvan türüne ve yaban hayatina ev sahipligi yapan Aydin’in simgelerinden biri haline gelen leyleklerin bu yil sayilarinda azalma yasandi. Aydin’in 17 ilçesine bagli 104 köyünde ve yerlesim yerlerinde yapilan sayimlarda 429 yuvada 855 adet leylek tespit edildi. Geçtigimiz yil bu rakam ayni yerlesim alanlarinda 447 yuvada 894 leylek tespit edilmisti. Leyleklerin bu yil ADM Elektrik sirketinin yaptigi 237 demir platformlu yuvalari tercih ettigi, 172 adedinin direk üzerindeki yuvalara geldigi, 12 yuvanin Cami kubbelerinde oldugu, 3 yuvanin agaçlarda, 2 yuvanin atil fabrika bacasinda ve 3 yuvanin da terkedilmis ev bacasinda oldugu görüldü.
Bazi yuvalarda leylek savar konulmasina ragmen leyleklerin bu yuvada da üreme yaptiklari görüldü.
Bu yil leylek sayilarinda azalma oldugunu ifade eden Ekosistemi Koruma ve Doga Sevenler Dernegi (EKODOSD) Baskani Bahattin Sürücü; “EKODOSD derneginin yapmis oldugu yaz göçmeni olan leylek sayimlarinda bu yil az da olsa bir düsüs yasanmistir. Bu yil 104 köy ve yerlesim yerlerinde yapilan sayimlarda 429 yuvada 855 adet leylek sayilmistir. Geçtigimiz yil bu rakam ayni yerlesim alanlarinda 447 yuvada 894 leylek tespit edilmisti. Leylekler beyaz diskilarini yuva disina ya da dinlendikleri alana yaptiklarindan, dinlenme amaciyla tercih ettikleri günes enerji depolarinin üzeri, ev sahipleri tarafindan yeni kesifler yapilarak montajlanan yaba biçiminde düzeneklerle leyleklerin buraya gelmesinin önlendigi görüldü.
Bu yil çok sayida leylegin, direklerde elektrik tellerinin hemen üzerine yeni yuva yaptiklari görülürken, bu durum hem kendileri hem de yavrulari için büyük tehlike doguracaktir. Birçok demir platformun ise yuva yapilmadan bos olduklari gözlendi. Bunun nedeni de üzerinde malzeme olmamasidir. ADM elektrik sirketiyle görüsülerek, direklerdeki bos platformlarin üzerine, önümüzdeki dönem leylekler gelmeden önce çali-çirpi gibi malzemeler konularak, leyleklerin daha güvenli olan bu yuvalara gelmesi saglanacaktir” dedi.
“Çevre kirliligi ciddi sorun haline geldi”
Bu yil yavru sayilarinda da düsüs gözlemlendigini ifade eden Sürücü; “Eskiye oranla bu yil yuvalarda ki yavru sayisinda da düsüsler gözlendi. Bazi leyleklerin elektrik çarpmasi sonucu esleri ölürken, yuvanin tüm sorumlulugu ve yavrularin beslenmesi tek leylege kaldi. Bu tip yuvalarin takibini yereldeki duyarli vatandaslarla isbirligi yaparak sürdürecegiz. Leylek yuvalarina bakildiginda, bazi yuvalarin asiri sekilde büyüdügü görülmüstür. Bu durumun ileride sakincali olabilecegi ve yuvalarin yikilma ihtimallerinin bulundugu ve önümüzdeki dönemde yuvalardan malzeme alinmasiyla ilgili, Doga Koruma ve Milli Parklar ve Üniversiteyle bir çalisma yapilmasi gerektigi düsünüldü. Yavru leyleklerin sakatlanmasina ve ölmesine neden olan çevre kirliligi en ciddi sorunlardan biri olmaktadir. Eskiye oranla davranislari degisen leylekler, yuvaya tasima da daha kolay olmasi nedeniyle çevreye atilan plastikler, giysiler vb. dogaya atilan ne kadar atik malzeme varsa yuvaya getirmektedir. Özellikle hayvan samanlarinin baglandigi plastik ipleri yuvaya tasidiklarinda, yavrularin ayagina dolanarak koparmakta ya da kangrene çevirmekte, boynuna dolanmissa yavrular ölmektedir. Aslinda köylerde yasayan tüm çiftçiler ve hayvancilikla ugrasanlar leylekleri çok sevmektedir. Çift sürerken meydana çikan danaburnu gibi tarim zararlilarini, fareleri tüketmesi nedeniyle, leyleklerin kendilerine yardimci olduklari bilinmektedir. Tek yapilmasi gereken çevreye basta plastik saman iplerini vb. atiklarin atilmamasi ve görüldügünde mutlaka toplanmasi bu sevimli kuslarin hayatta kalmasini saglayacaktir. Bir leylek ailesinin, bir üreme döneminde binlerce böcek, çekirge, yüzlerce kurbaga, balik, fare, siçan, yilan ve benzeri tarim zararlisi olarak kabul gören sayisiz canli türü ile beslendigi düsünüldügünde, çiftçilere ne kadar faydasi oldugu bilinmelidir. Leyleklerin çogalmasi tarimda kullanilan zirai ilaçlarin azalmasini yol açacaktir. Bu durum insanlarin korunmasini ve dogal dengenin saglikli yürümesini saglayacaktir. Leyleklerin ve yasam alanlarinin korunmasi için Aydin Doga Koruma ve Milli Parklar Sube Müdürlügü, EGE Üniversitesi Biyoloji Bölümü’yle isbirligimiz sürdürülmekte, yuvalarda meydana gelen aksakliklar ve leyleklerin yaralanmalari sirasinda ADM elektrik Dagitim Sirketi teknik destek yapmaktadir. Geçtigimiz günlerde Bozdogan Ziyaretli köyü yakinlarinda evlerinin önündeki yuvanin düsmesinde duyarlilik gösteren Hayriye Elmaci’ya, leylek sayimlari sirasinda ziyaret ederek leylek dostu sertifikasini takdim ettik” dedi.