Bakan Koca, Kovid-19 Salgininda Alinan Yeni Kararlari Açikladi
Saglik Bakani Fahrettin Koca, Kovid-19 salgininda alinan yeni kararlari açikladigi konusmasinda, “Bundan sonra artik açik havada maske kullanmak zorunda degiliz. Kapali ortamlarda havalandirma yeterliyse ve mesafe kuralina uyum gösterilebiliyorsa maske takmak artik sart degildir” dedi.
Koca, yaptigi konusmada Koronavirüs Bilim Kurulu’nun çalismaktan iftihar ettigi bir kurul oldugunun altini çizerek, “Kovid-19 salginini ciddiyetini ilk kavrayan ülkelerden biri olmustuk. Bütün mücadelemiz ayni ciddiyet içinde devam etti. Koronavirüs Bilim Kurulumuz tipki bugün oldugu gibi gelismeleri sürekli mercek altinda tuttu ve öneriler gelistirdi. Tedbirleri ele alan salginla nasil mücadele edecegimizi tanimlayan, tedavi rehberlerini hazirlayarak güncel gelismelere göre sürekli güncelleyen Bilim Kurulu, çalismaktan iftihar ettigi bir kuruldur” diye konustu.
“Tüm dünyada belki de en hizli hareket eden ülkelerden biri olduk”
Bilim insanlari ve karar vericiler olarak salgin sürecinde gerekli tedbirlere erken basladiklarini söyleyen Bakan Koca, “Tüm dünyada belki de en hizli hareket eden ülkelerden biri olduk. Bu açidan bakildiginda salgin hastaligin vaka sayilarina kiyasla en az etkiledigi ülkeler arasindayiz. Su anda Türkiye’de salginin toplumsal hayati eskisine oranla çok daha az etkiledigini yeri gelmisken vurgulamak isterim. En büyük tesekkürüyse aziz milletimiz hak ediyor. Kurallara uymada, kisitlamalara sabretmede büyük kararlilik gösteren aziz milletimize tesekkür ederim. Birlikte essiz bir mücadele verdik. Bir süredir sizlere kovid dedigimiz hastaligin gündemde kalma vasfini kaybetmekte oldugunu söylüyorum. Türkiye’deki durumu tüm detaylariyla bilerek vardigimiz bu sonuca dünyanin pek çok ülkesinde de varildigini alinan kararlar neticesinde biliyoruz. Tedbirlere bizden çok geç basvuran ülkeler kisitlamalarda büyük oranlarda vazgeçmis durumda. Bildiginiz gibi ülkemizde de bazi kisitlamalar kalkmisti. Salginin bitecegine dair somut isaretler gördügümüzde toplumsal hayati baskilayan sartlari normallestirecek adimlari attik” cümlelerine yer verdi.
“Bundan sonra artik açik havada maske kullanmak zorunda degiliz”
Kovid-19 ile mücadelenin bundan sonra asiyla verilecegini vurgulayan Bakan Koca, salgini toplumsal hayatin hakim unsuru olmaktan sagduyulu bir sekilde çikarmaya sira geldigini söyledi.
Koca, korona virüs salgininda alinan kararli söyle siraladi:
“Bundan sonra artik açik havada maske kullanmak zorunda degiliz. Kapali ortamlarda havalandirma yeterliyse ve mesafe kuralina uyum gösterilebiliyorsa maske takmak artik sart degildir. Yeni dönemde HES-Kodu uygulamasi kaldirildi. Hiçbir kurum ya da kurulusa giriste HES-Kodu kontrolü yapilmayacak. Hastalik belirtisi olmayan kisilerden test istenmeyecek. Okullarda iki vaka çikmasi halinde ‘sinifin kapatilmasi’ seklindeki uygulamaya artik gerek görülmemektedir. Pozitif çikan ögrencinin izole edilmesi yeterli bulunacak ve egitim devam edecektir. Birbirimizin yüzünü, birbirimizin gülüsünü özledik. Az degil, 2 yildir. Sükür ki normale dönüsün son asamasina gelmis bulunuyoruz ve artik biliyoruz ki yasam tek duygu ile tek konu ile sürdürülemez. Alinan kararlar hem salginin düsüse geçtigi realitesine dayanmakta, hem de hayatlarimizin ihtiyaç duydugu psikolojik rehabilitasyonu amaçlamaktadir. Bu kararlar konusunda farkli degerlendirmeler yapilmasi mümkündür. Bizimse bakanlik olarak hepimiz adina en iyisini yapmayi, en dogru karari vermeyi amaçladigimizdan kimsenin kuskusu olmayacaktir.”
“Salgin etkisini yitirdi, gözle görülür gerçek budur”
Maske takmanin özellikle yasi büyükler ve kronik hastaligi olanlarla bir aradayken vazgeçilmez oldugunu kaydeden Bakan Koca, salginin etkisini yitirdiginin altini çizerek, “Bir kisi salgin bitmedi ya da salgin bitti dediginde somut gerçek degismiyor. Salgin etkisini yitirdi, gözle görülür gerçek budur. Bu sebeple salgin kelimesine eskisi kadar vurgu yapmaya gerek yoktur. Bu sebeple salgini günlük hayatin ana kriteri olmaktan çikarmaliyiz. Bundan sonra salginla toplum olarak kisitlamalar araciligiyla mücadele etme döneminden hastaliktan bireysel olarak korunma asamasina geçtigimiz, kisisel korumada eger istersek süregelen aliskanliklarimizi sürdürebiliriz. Maske konusunda bence prensip sudur; maskeleri hayatimizdan çikarmiyoruz. Maskeyi gerektiginde hemen takmak üzere yanimizda tasiyoruz. Özellikle büyüklerimizde kronik hastaligi olanlarla bir aradayken maske günlük hayatimizin vazgeçilmezi olmalidir” dedi.
“Tek tanisi kovid olup vefat edenlerin orani yüzde 7.8”
Korona virüs salginiyla ilgili grafikleri de paylasan Bakan Koca, vefat edenlerin yüzde 92.2’sinin en az iki taniyla vefat ettigini belirterek, “Tek tanisi kovid olup vefat edenlerin orani yüzde 7.8. Vefatlarin yüzde 92.2’sinin en az iki taniyla vefat ettigi bu tabloda görülüyor. Hiç ek hastaligi olmayanlarin, yüzde 8’den bahsediyorum vefat yas ortalamasi ise 63. Yani hiç ek hastaligi olmayan vatandaslarimizin da yas ortalamasi yine gençler olmadigini, agirlikli yas grubunun 60’in üzerindeki ortalamasinin 63 oldugunu görüyoruz. 13 ayri ek hastaligi olanlarin vefat yas ortalamasi ise 77. Ek hastaligi olmayan sadece kovid tanisi almis olan vatandaslarimizin ise yas ortalamasi 63. Vefat yas ortalamasi 2021 Mayis ayi yani Omicron’un olmadigi, Deltanin agirlikli oldugu dönemde yas ortalamasi 68. Omicron varyantinin baskin oldugu son iki ayda ise bu yas ortalamasi 77’ye kadar yükseldigini görmüs oluyoruz. Delta özellikle virülansi yüksek olan bir varyantti ve genç yas grubunu da etkileyen bir varyantti. O dönemde yas ortalamasi 68 iken Omicron daha yasli daha bu anlamda ek hastaligi olan kisileri etkileyen bir varyant. O durumda da yas ortalamasi 77’ye kadar çikmis oldu. Yas gruplarina göre vefat oranlarina bakildiginda son ay vefat edenlerin yüzde 91.5’i 60 yasindan büyükler. Giderek yasin ve ek hastaligin artmis oldugunu görüyoruz. Delta varyantinin baskin oldugu 2021 mayis ayinda bu oran ise 71.4. Giderek bu hastaneye yatan günlük yatislarin Omicron öncesi döneme geldigini görmüs oluyoruz. Ortalama 6-7 hafta öncesine gelmis oldugumuzu görmüs oluyoruz. Yogun bakimlarda da benzer sekilde özellikle son iki haftada giderek günlük yatislarin azaldigini ve yogun bakimdaki günlük yatislarin da önemli orana düsüse geçtigini ve Omicron öncesine dogru hizla bir düsüs yasandigini gördügünüz bir grafik” sözlerini kaydetti.
“Turkovac asimiza sahip çikalim”
Gazetecilerden gelen sorulari yanitlayan Bakan Koca, Turkovac asisinin tedarik ve kullanimiyla ilgili gelen soruya, “Turkovac asisi su an bizim sahaya verdigimiz bir milyonu geçti ve üretim de her geçen hafta giderek artis içinde. Zannediyorum iki ay sonra aylik bir birbuçuk milyona rahat erismis olacagiz. Cumhurbaskanimizin Afrika ziyaretiyle Kongo’ya 130 bin Turkovac göndermistik. Ayrica yurt disinda Faz-3 çalismasi olarak Azerbaycan’da bütün hazirliklar tamamlandi, yakin dönemde hizla baslamis olacak, haftaya baslamis olacak. Bu hafta çikan bir sorun yok yalniz Turkovac’i biz önceki hafta bütün hastanelerimizde uygulamaya yeni basladik. Simdiyse gelecek haftadan itibaren aile hekimleri dahil olmak üzere bütün saglik kuruluslarimizda baslatmak istiyoruz. O durumda vatandasimizin erisimi daha kolay olacak. Bu anlamda var olan rabetin daha da artacagini tahmin ediyoruz. Turkovac asimiza sahip çikalim, özellikle Sinovac’ta yapilmis olan çalismalardaki etkinligini biz çok iyi biliyoruz. Ama sahada önümüzdeki haftalar bu asi yapilmis olanlarin hastalik geçirme durumu, nasil geçirdigiyle ilgili verileri 2-3 hafta içerisinde paylasmis oluruz” cevabini verdi.
“Molnupiravirin etkinligi hastaneye yatislari, vefatlari en az yüzde 30 oranin azalttigini biliyoruz”
Molnupiravir ilacinin etkinligi ve 65 yas altina verilip verilmeyecegi hakkindaki soruya cevap veren Bakan Koca, “Su an Bilim Kurulu’nun bu anlamda önerdigi özellikle 65 yas üstü ve bagisikligi baskilanmis olan kisilere verilme seklinde. Bunu sahaya yaygin olarak verdik, bundan sonraki dönemde özellikle bu yas grubu ve bagisikligi baskilanmis kisilere verilmek üzere kullanilacak. Bunu daha alt gruba vermek seklinde su an Bilim Kurulu yeni bir karar almadi. Molnupiravirin etkinligi hastaneye yatislari, vefatlari en az yüzde 30 oranin azalttigini biliyoruz. Dolayisiyla belli bir yas grubu üzerinde riski olan hastalarimiz için Molnupiravirin önemli oldugunu, dünyada yaygin kullanilmadigini, Amerika’da baslandi biliyorsunuz. 770 dolarlik bir ilaçtan bahsediyoruz. Türkiye’de bu ilaci biz yerlilestirdik. Bu ilaç 70’de 1 orani maliyete kadar indirilerek üretildi ve bu ilaçtan da yaygin olarak bütün illerimize de dagitmis olduk. Önümüzdeki dönemde vatandaslarimizin asi konusunda çok hassas olmalari, riskli olan yasli grup 65 yas üstü vatandaslarimizin hatirlatma asla ihmal etmemelerini, erken dönemde sempton, hastalik belirtisi gelisirse testlerini yaptirmalarini, çünkü testle pozitifse 65 yas üstü ve riskli grup o durumda ilaca baslama imkanimiz oluyor. Ilaca ne kadar erken baslanirsa o kadar etkili oldugunu biliyoruz. 65 yas üstü ve riskli grubun PCR testlerini yaptirmalarini son derece önemsiyoruz” ifadelerini kullandi.
“Sinovac tercihinin Turkovac nedeniyle çok azaldigini söyleyebiliriz”
Bakan Koca, Sinovac asisinin kullaniminin ne durumda olduguyla ilgili soruya “Genelde hem biontech hem sinovac hem turkovacla ilgili asi tedarikinde sorunumuz yok ama Turkovac’in devreye girmesiyle birlikte etkinliginin bilim insanlarimiz tarafindan açiklanmasiyla birlikte her geçen gün sinovactan daha çok tercih edildigini biliyoruz. Sinovac istenirse yine bir sorun yok fakat giderek Sinovac tercihinin çok azaldigini, Turkovac nedeniyle söyleyebiliriz” cevabini verirken 4’üncü doz ile ilgili soruya, “Su an 4’üncü doz ile ilgili bir Bilim Kurulu’nun bir karari olmadi ama 4’üncü doz uygulamasi gerekecekse daha çok riskli, bagisikligi baskilanmis olan kisiler için belki düsünülebilir ama su an 4’üncü doz diye alinmis bir karar yok” yanitini verdi. Bakan Koca, kovidli hastalarin izolasyon süreçleriyle ilgili bir degisiklik olmadigini da ekledi.
“Mesafenin korunmadigi kapali alanlarda maskeleri kullanmaya devam ediyoruz”
Kapali alanlarda maske takilip takilmayacagi hakkinda bilgiler veren Saglik Bakani Koca, mesafenin korunmadigi kapali alanlarda maske kullanimina devam edilecegini açikladi.
Koca, “Özellikle mesafenin korunmadigi kapali alanlarda yani uçak, otobüs, tiyatro, sinema, saglik kuruluslari, okullarin kapali alanlari gibi alanlarda maskeleri kullanmaya devam ediyoruz. Bunun disinda kapali alan olup mesafe korunabiliyor ise o durumda maskeyi takmanin sart olmadigini söylüyoruz. Maske hayatimizdan çikmadi ama maskeyi artik nerede gerekiyorsa gerekli olan ortamda özellikle de büyüklerimizin riskli olanlarini korumak anlaminda yanimizda tasimak gerektigini söylüyoruz. Maske, pandemi, salgin dönemi bittikten sonra hayatimizda yeri olacak mi? Biz biliyoruz ki 2021 yilinda yaygin maske kullanimiyla birlikte influenza ve benzeri üst solunum yolu enfeksiyonlarini biz Türkiye’de neredeyse görmedik. Yani maskenin faydasini gördük. Dolayisiyla pandemi sonrasi dönemde de bundan böyle herhangi bir grip, nezle, kovid veya üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren, belirtisi olan vatandasimiz bir baskasina bulastirma potansiyeli oldugu ve baskasina bulastirmamak için normal hayatimizda da artik maskenin takilmasi gerektigini biliyoruz. Bu artik kisisel bir sorumluluk haline gelen bir durum. Bunu böyle kabul etmemiz gerektigini kabul etmekteyiz. Müzik yasagiyla ilgili Bilim Kurulunun bu anlamda aldigi bir karar yoktur. Onun da ben yakin dönemde kalkacagi kanaatindeyim” dedi.
Türkiye’de 12 yas alti çocuklara asilama yapilip yapilmayacagiyla ilgili detaylari paylasan Bakan Koca, “Özellikle Turkovac için dogrusu böyle bir çalismayi baslattik. Ates Kara hocam biliyor ve takip ediyor. O çalismanin sonucuna göre gerektiginde gündeme alalim istiyoruz” derken Prof. Dr. Ates Kara ise, “Ilk 16-18 yas arasindaki çocuklarimizda çalisma baslattik. Bunun hemen arkasindan 12-16 ve 5-12 yas asi çalismalarimiz da planlaniyor. Önümüzdeki dönem içerisinde de o yas grubuna dogru çalismalar da gelecek” notunu düstü.
“Siddetle ilgili son 3 aydan bu yana devam eden bir çalismamiz var”
Saglik çalisanlarina verilecek haklar ve saglikta siddet konusunda atilan adimlara deginen Bakan Koca, hekimler ve saglik çalisanlariyla ilgili çalismalarin devam ettigini vurguladi.
Bakan Koca, saglik çalisanlari için atilan adimlari söyle siraladi:
“Özellikle hekimlerimiz ve saglik çalisanlarimizla ilgili çalismalarimiz devam ediyor. Yeni degil epeydir zamandan beri bildiginiz gibi özellikle hem özlük haklari dahil olmak üzere hem siddet hem malpraktis cezalari gibi hem saglik çalisma ortamlarinin daha düzenli hale getirilmesi gibi birçok konuda çalismalarimiz var. Maaslar konusuyla ilgili Hazine ve Maliye Bakanimiz ve Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanimiz ile birlikte çalismalarimizi sürdürüyoruz. Emeklilikle ilgiliyse 3600 ek göstergeyle bildiginiz gibi bütün kamuyla ilgili genel bir çalisma söz konusu. O çalismayla birlikte degerlendirilmis olacak. Ama bizim buradan beklentimiz özellikle hekimlerin de hakimlere benzer sekilde emeklilikte korunmasi. Bu çerçevede bir gayret var. Bunun disinda siddetle ilgili özellikle Cumhurbaskanimizin bilgisi dahilinde Adalet Bakanimizla birlikte son 3 aydan bu yana devam eden bir çalismamiz var. Bununla ilgili bir noktaya geldigimizi söyleyebilirim. Bu çerçevede çalismalarin bir noktaya geldigini Cumhurbaskanimiza da yakin zamanda bu çalismalari sunacagimizi, arz edecegimizi ve bunlarin uzun sürmeyecegini ifade etmek istiyorum. Ayrica 10 Mart’ta Adalet Akademisi ile birlikte özellikle saglik çalisanlarinin bugünkü haklarinin özellikle korunmasiyla ilgili bir sempozyum yapilacak. Bu sempozyumda ben ve Adalet Bakanimizin birer konusmasi olacak. Bu sempozyumda 3 oturum yapilacak. Yargida da özellikle saglikta siddetle malpraktizm farkindaligini saglamak üzere o sempozyum yapilacak.”