Türk Kadini Menopoza Daha Erken Yasta Giriyor
Menopozun yaklasik 6-8 yillik süreyi kapsadigini vurgulayan Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzm. Opr. Dr. Sami Sahin, “Dünya çapinda menopoz yas ortalamasi 51 iken Türkiye’de 47’dir. Ortalama olarak 45-55 yas arasi menopoz yasi kabul edilmektedir. Kadinlarin yüzde 1’i 40 yas altinda menopoza girerler” dedi.
Menopoz 3 evreden olusuyor
Menopozun bir anda ortaya çikmadigini, yavas yavas ilerleyen bir süreç oldugunun altini çizen Opr. Dr. Sami Sahin, sunlari söyledi:
“Biz dogurganliktan dogurgan olmayan duruma geçis dönemini klimakterium olarak adlandiririz. Bu dönem 3 evreden olusur. Ilk semptomlarin görüldügü dönemden menopoza kadar geçen süre premenopoz olarak tanimlanir. Adetler düzensizlesir. Yumurtalik aktivitesi yavaslar. Birkaç ay da, birkaç yil da sürebilir. En son adet kanamasinin görüldügü ve 1 yil boyunca adet görmeme menopoz dönemidir. 1 yil adet görmeme sonrasinda baslayip yaslilik dönemine kadar olan dönem postmenopoz dönemidir. Yaklasik olarak 6-8 yillik süreyi kapsar. Dünya çapinda menopoz yas ortalamasi 51 iken Türkiye’de 47’dir. Ortalama olarak 45 - 55 yas arasi menopoz yasi kabul edilmektedir. Kadinlarin yüzde 1’i 40 yas altinda menopoza girerler.”
Menopoz bir geçis dönemi
Menopozun bir geçis dönemi olarak kabul edilmesi gerektigini belirten Op. Dr. Sami Sahin, “Genetik, irk, beslenme, dogum sayisi, sigara, alkol, vücut yag kitlesi, sosyoekonomik düzey, stres gibi menopoza girisi etkileyen birçok faktör vardir. Ayrica yumurtaliklarin cerrahi olarak çikartilmasi, radyoterapi, kemoterapi gibi tedaviler de menopoza sebep olmaktadir. Seksüel aktivitesi devam eden, çok dogum yapmis, bekâr veya bosanmis kadinlarda menopoz daha geç görülmektedir. Menopoz bir geçis dönemidir ve bu dönemde kadinlarin saglik gereksinimlerinin belirlenmesi özel olarak dikkat gerektirir. Menopoz dönemde östrojen hormonunun azalmasina bagli olarak duygusal, hormonal ve fiziksel degisiklikler olusur” seklinde konustu.
Kadinlarin çogu sicak basmalarindan sikâyetçi
Premenopozal ve postmenopozal dönemde kadinlarin yüzde 75 - 85’i sicak basmalarindan yakindigina dikkat çeken Opr. Dr. Sami Sahin, “Cerrahi olarak yapilan menopozda sicak basmasi semptomlari daha fazla görülür. 12- 13 defaya kadar görülebilir. Genellikle menopozun ilk 1-2 yilinda görülebildigi gibi 5 yila kadar uzayabilir. Hatta menopozun bütün evrelerinde görülebilir. Asiri yorgunluk, sigara, kafein, alkol, yagli- baharatli yiyecekler ve çevresel faktörler sicak basmalarini artirir. Bu sikayetleri asiri olan hastalar için hormon replasman tedavileri, bitkisel ilaçlar, egzersiz önerilebilir. Agir egzersizden ziyade is yerinde, bahçe isleri gibi islerde yapilan hafif egzersizler olarak kabul edilen durumlarda ates basmasi üzerine etkisi daha iyidir. Bitkisel anlamda yapilan çalismalarda karayilan otunun, kirmizi yoncanin menopoz semptomlarini hafiflettigi gösterilmistir. Vitamin E’nin sicak basmalarini azalttigi, meme kanseri riskini de azalttigi gösterilmistir. Akupunkturun menopoz semptomlarini azaltmadigi ama sicak basmalarini hafifletebildigi gösterilmistir” ifadelerini kullandi.
Ilk evrede adet düzensizligi sik görülür
Menstrüel degisikliklere de deginen Op. Dr. Sami Sahin, “Menstrüel degisiklikler premenopozal dönemde genellikle anovulatuardir yani yumurta çatlamadan görülen adetlerdendir. Düzensizlik sik görülür. Fertilite orani yani dogurganlik düsüktür. Yine de gebelikten korunma önerilir. Depresyon, sinirlilik, uyku düzensizlikleri, dikkat ve bellek azalmasi ve duygu-durum degisiklikleri psikomotor degisikliklerindendir” açiklamasinda bulundu.
Bu dönemde kolesterol, trgliserit ve LDL artiyor
Dr. Sami Sahin, vücuttaki belirtileri ise su sekilde tarif etti:
“Postmenopozal dönemde cilt incelmeye baslar, kolajen miktari da azalir. Saçli deri ve kil yogunlugu vücutta azalir. Rahim, vajina, vulva, üretrada atrofi yani küçülme görülür. Bu yüzden sik idrara çikma, disparoni (iliski sirasinda agri, rahimde sarkma, idrar kaçirma, sistosel (idrar torbasinda sarkma), rektosel (rektumun vadenden sarkmasi) gibi sikayetler görülebilir. Kadinlar reprodüktif çaginda erkeklere oranla 2.5 - 4.5 kat daha az kardiyovasküler riskine sahiptir. Menopoz döneminde ise bu riskler esitlenir. Östrojen antioksidan özelligi vardir. Bundan dolayi menopoz döneminde östrojen azalmasina bagli olarak kolesterol, trigliserit ve LDL artar iken, HDL azalir. Osteoporoz kemik mineral yogunlugunun azalmasi ve kemik dokusunun bozulmasidir. Bunun sonucunda kiriklar olusabilir. Vertebrada spontane kiriklar izlenebilir. Osteoporozdan korunmak için günlük 400- 600 IU D vitamini, 1500 mg kalsiyum takviyesi alinmasi önerilir (Hormon deplasman tedavisi aliyorsa bu doz 1000 mg / gün). Egzersiz yapmak, kolesterolden fakir kalsiyumdan zengin diyet, soya ürünleri ve vitamin A yönünden beslenmek önemlidir.”
Her yil düzenli kontrol sart
Opr. Dr. Sami Sahin, “Sonuç olarak menopoz hayatin bir dönemi olup bu dönemde kisi odakli daha saglikli daha konforlu yasam standartlarinin saglanmasi gerekmektedir. Her yil düzenli kontroller yapilmasi gerekmektedir. Bu kontrollerde ilaç, diyet, egzersiz, hayat degisiklikleri kisiye göre planlanmalidir” diyerek açiklamalarini sonlandirdi.