DMD Kas Hastalarini Umutlandiran Arastirma Açiklamasi Alinacak Kan Numunesiyle Tedavi Yöntemi Belirlenecek

Dünya genelinde ve Türkiye’de 3 bin 500 ila 5 bin erkek dogumunda bir karsilasilan ve ilerleyici kas kaybi ile karakterize genetik bir hastalik olan “Duchenne Musküler Distrofi” (DMD) hastaliginin uygulanan tedavi yaklasimlarina erken yanit gösteren herhangi bir biyobelirteç bulunmamasi ve hastalarin yüksek tedavi maliyetlerine katlanmalarina ya da agir yan etkilere maruz kalmalarina neden olmasi sebebiyle Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesi tarafindan çesitli arastirmalar gerçeklestirildi.

Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesi Tibbi Biyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Dr. Ugur Akpulat’in arastirmalari neticesinde birçok kronik hastalik için potansiyel biyobelirteç oldugu kanitlanarak, circRNA’larin DMD hastaliginin seyri boyunca davranislari incelenecek ve biyobelirteç olabilecek circRNA adaylari belirlenecek.

Iskelet kasi üzerinde 15 yildir arastirmalar yapan Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesi Tibbi Biyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Dr. Ugur Akpulat’in yürütücülügünü yaptigi “Duchenne Musküler Distrofi Hastalarinin Kan Dolasimindaki circRNA’larin Belirlenmesi ve Biyobelirteç Potansiyellerinin Arastirilmasi” isimli proje, TÜBITAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Arastirma Projelerini Destekleme Programi çerçevesinde desteklenmeye hak kazandi. Bu çerçevede TÜBITAK tarafindan Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesinin arastirmasina 1 milyon 250 bin TL destek saglandi.

“Laboratuvarimizda iskelet kasini etkileyen hastaliklar üzerine arastirmalar yapiyoruz”

Iskelet kasi üzerine 15 yildir arastirmalar yapan Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesi Biyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Dr. Ugur Akpulat, “Laboratuvarimizda özellikle iskelet kasini etkileyen hastaliklar üzerine arastirmalar yapiyoruz. Iskelet kasi insan vücudunun yüzde 40’ini olusturan önemli bir doku. Yaslanma, kanser, diyabet gibi metabolik hastaliklar iskelet kasi islevlerini çok ciddi ölçüde etkiliyor. Kaslarini yeterince kullanamayan insanlar günlük siradan aktivitelerini bile yerine getiremez hale geliyor. Yasam kalitesini çok ciddi ölçüde düsürüyor. Zaman içerisinde bu kisiler bakima muhtaç hale geliyorlar” dedi.



“Iskelet kasi islevini kaybetmesini engelleyecek çesitli ilaçlar ya da takviyeler gelistiriyoruz”

Iskelet kasinin islevlerini kaybetmesini engelleyecek çesitli ilaçlar ya da günlük herkesin tüketebilecegi takviyeler gelistirmeye çalistirdiklarini söyleyen Dr. Akpulat, “Iskelet kasini etkileyen durumlari laboratuvarimizda hücre modelleri ya da çesitli deney hayvanlari ile modelleyebiliyoruz. Bu modeller araciligiyla iskelet kasi islevini kaybetmesini engelleyecek çesitli ilaçlar ya da günlük herkesin tüketebilecegi takviyeler gelistirmeye çalisiyoruz. Yakin zamanda gelistirdigimi takviyelerden birisi ile önemli sonuçlar elle ettik ve patentleme sürecini baslattik” diye konustu.



“Yaptigimiz arastirmalar neticesinde hastalarin yüksek maliyetlere katlanmasinin önüne geçecegiz”

Yaptiklari arastirmalar neticesinde hastalarin yüksek maliyetlere katlanmalarinin önüne geçeceklerine dikkat çeken Akpulat, “Duchenne Kas Distrofisi gibi bazi hastaliklar dogustan itibaren kaslarda hasara ve yikima sebep oluyor. Bu hastalarda sürekli bir kas kaybi oldugundan erken yasta yürüme becerilerini kaybediyorlar ve zamanla nefes almalarini saglayan kaslari ya da kalp kaslari da islevini yitirdiginden otuzlu yaslarinda vefat ediyorlar. Bu hastalarin sagligina kavusmasi için su an en güncel kullanilan ilaçlar RNA molekülü temelli ilaçlar. Bu moleküllerin ilk klinik denemelerini yapan arastirmacilar ile yeni RNA temelli moleküllerin gelistirilmesi üzerine Almanya’da projeler yürüttüm. Su an ülkemizde bu alt yapiyi kurmaya çalisiyoruz. Bu sayede ülkemizdeki hastalarin yüksek maliyetlere katlanmalarinin önüne geçmeye çalisiyoruz” ifadelerini kullandi.

“TÜBITAK’tan 1 milyon 250 bin TL’lik destek kazandik”

Duchenne Kas Distrofi (DMD) hastalarinin kas sagligini izlemek için bir kan testi gelistirmeye çalistiklarini söyleyen Dr. Akpulat, “Kas kaybinin miktarini ya da uygulanan tedavilere bagli kas iyilesmesinin miktarini sadece kan numunesi alarak erken dönemde belirlemeyi hedefliyoruz. Bu çerçevedeki arastirmamiz için TÜBITAK’tan 1 milyon 250 bin TL’lik destek kazandik. Arastirmamizi Ondokuz Mayis Üniversitesi, Saglik Bilimleri Üniversitesi, Acibadem Üniversitesi ve Kastamonu Üniversitesindeki moleküler biyoloji, pediatrik nöroloji, fizyoterapi, biyoinformatik ve biyoistatistik uzmanlari ile beraber gerçeklestirecegiz” diye konustu.



“Her türlü isbirligine açigiz”

Kastamonu Üniversitesi Tip Fakültesinin yakin zamanda iskelet kasinin sagligi üzerine arastirmalarda dünyaya bilgi satan ve Türkiye’ye katma deger üreten öncü bir merkez konumuna gelecegini belirten Akpulat, “Buradan bizimle çalismak isteyen ilaç firmalarina, biyoteknoloji firmalarina isbirliklerine açik oldugumuzu belirtmek isterim. Kastamonu Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi araciligi ile bizden danismanlik hizmeti alabilirler ya da ilaç gelistirmek için projelerimize dahil olabilirler. Ilgilenen tüm arastirmacilar ve firmalar ekimizde görmekten mutluluk duyariz” seklinde konustu.



“Laboratuvarimizda kas hastaliklari üzerine bitki özütlerinin ve kimyasal maddelerin etkisini inceliyoruz”

Kastamonu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Cengiz Baloglu ise söyle konustu: “Kastamonu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Moleküler Biyoloji Arastirma Laboratuvarindayiz. Biz bu laboratuvarda bitki biyoteknolojisi, biyoenformatik ve kanser genetigi alanlarinda çalismalar yürütmekteyiz. Genellikle biyoenformatik çalismalarinda bitki veya farki organizmalara ait genomlardaki gen bölgelerinin belirlenmesi, ilgili yerlerin gen ifadelerinin arastirilmasini yapmaktayiz arastirma ekibimizle birlikte. Laboratuvarimizda ayrica Ugur hocamizin da projesinde kas hastaliklari üzerine bitki özütlerinin ve kimyasal maddelerin etkisini inceliyoruz.”

Kastamonu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dali Ögretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin Çelik Altunoglu da sunlari kaydetti: “Laboratuvarimizda çok sayida ulusal proje yürütülmektedir. Bunun yaninda çesitli uluslararasi ortaklarimiz ile yayinlar ve çalismalar sürdürmekteyiz. Ayni zamanda laboratuvarimiz çerçevesinde akademik egitimlerine devam eden yüksek lisans ve doktora ögrencilerimizde bulunmaktadir.”

Arastirmaya Kastamonu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dali Arastirma Görevlisi Ferhat Ulu ile Arastirma Görevlisi Mustafa Öçal da katiliyor.