Yer Alti Sularindaki Çekilme Konya Ovasi'nda Kilometrelerce Uzunlukta Yüzey Yariklarina Neden Oluyor

KTÜN Jeoloji Mühendisligi Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Yasar Eren: 'Yer alti su seviyesi düstükçe ovadaki sedimentler, içerisindeki farkli sikisma, yüzey yariklari ve faylanmalar seklinde yüzeyde deformasyonlar olusturuyor. Çumra ilçesine bagli Adakale Mahallesi'nde 7 kilometre zon boyunca yüzey yariklarini izliyoruz' 'Mezarliktaki kemikler ortaya çikmis. Yerlesim yerinin hemen batisindan geçiyor. Baska bölgelerde yerlesim yerlerini, kara yollarini tehdit ediyor. Elektrik direklerinde deformasyon olusturuyor, yerlesim yerlerindeki yapilara zarar veriyor' Adakale Mahalle Muhtari Gürsel Algül: 'Bu bizi korkutuyor. Hala aktif göçükler var. Derin yariklara düsen hayvanlar çikamiyor, içerisinde ölüyor. 'Yer yarildi içine düstü' misali, yariklar çok büyük'

ABDULLAH DOGAN - Konya'nin Çumra ve Karapinar ilçelerindeki bazi kirsal mahallelerde önceki yillarda olusan kilometrelerce uzunluktaki yüzey yariklari, yöre sakinlerini endiselendiriyor.

Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Jeoloji Mühendisligi Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Yasar Eren ve ekibinin "AFAD Obruk Projesi" kapsaminda Konya Ovasi'ndaki obruk olusumlarina yönelik arastirmasinda gözlemledikleri yüzey yariklari, gün geçtikçe etkisini artiriyor.

Yer alti su seviyesindeki azalmaya bagli olusan yariklar, Çumra ve Karapinar'in bazi kirsal mahallelerinde yerlesim yerlerini de tehdit ediyor.

Prof. Dr. Eren, Çumra'nin Adakale Mahallesi'nde kuruyan Hotamis Gölü havzasinda görülen yariklara iliskin AA muhabirine degerlendirmelerde bulundu.

Orta ve Bati Anadolu havzalarinin önemli sorunlarindan birinin düsen yer alti su seviyesiyle olusan zemin çökmelerine bagli gelisen yüzey deformasyonu oldugunu aktaran Eren, söyle konustu:

"Yer alti su seviyesi düstükçe ovadaki sedimentler, farkli sikisma, yüzey yariklari ve faylanmalari seklinde yüzeyde deformasyonlar olusturuyor. Çumra ilçesine bagli Adakale Mahallesi'nde 7 kilometre zon boyunca yüzey yariklarini izliyoruz. 2020'de yaptigimiz ölçümlerde düsey olarak yüzey faylanmalari boyunca yaklasik 1 metrelik düsey çökmenin, simdi biraz daha hizlanmis oldugu görünüyor. Çökme hizi biraz daha artti. 2008'den bu yana olusan yüzey faylanmasi ve yariklarin yillik çökme hizi 8,5 santimetre civarindaydi. Bu yil biraz daha artmis. Mezarliktaki gözlemlerimizde bu ortaya çikti."

- "Orta ve Bati Anadolu havzalari kelimenin tam anlamiyla çöküyor"

Konya Kapali Havzasi'nin güney dogu bölgesinde bu yariklarin siklikla görüldügünü anlatan Eren, "Hotamis bölgesi, Karapinar Siyeklik ile Seyit Haci bölgesinde bu yüzey deformasyonlarina rastliyoruz. Ayni sekilde Tuzlukçu, Aksehir, Aksaray, Karaman, Nigde, Bolvadin, Manisa, Aydin gibi Orta ve Bati Anadolu havzalari, günümüzde yer alti su seviyesinin alçalmasina bagli olarak kelimenin tam anlamiyla çöküyor." diye konustu.

Prof. Dr. Eren, Adakale Mahallesi'nin yakindaki mezarlikta çökmelerin gözle görülür sekilde arttigina isaret ederek, "Bir yil içerisinde mezarlikta bu kadar düsey atim yoktu, baya artmis gibi görünüyor. Mezarliktaki kemikler ortaya çikmis. Yerlesim yerinin hemen batisindan geçiyor. Baska bölgelerde yerlesim yerlerini, kara yollarini tehdit ediyor. Çizgisel uzanan yapilari, elektrik direklerinde deformasyon olusturuyor, yerlesim yerlerindeki yapilara zarar veriyor." ifadelerini kullandi.

Adakale Muhtari Gürsel Algül ise mahalledeki yariklarin yillar önce olustugunu söyledi. Yariklarin ilk olustugu yillarda da büyük tehlike arz ettigini anlatan Algül, "Buraya koyunlar düstü, kayboldu. 5 kilometre ileriden basliyor, eski mezarlik alaninda hala göçükler var, toprak tabana oturdu. 1,5-2 metre derinlikte göçükler var. Bu bizi korkutuyor. Hala aktif göçükler var. Derin yariklara düsen hayvanlar çikamiyor, içerisinde ölüyor. 'Yer yarildi içine düstü' misali, yariklar çok büyük. Zamaninda 1 metreden su çikan yerde 200 metrede bile çikmiyor." dedi.

- Yüzey faylanmasi caminin duvarini ikiye ayirdi

Karapinar-Emirgazi kara yolu üzerindeki Siyeklik Yaylasi'nda bir caminin kuzey duvarinda çökme nedeniyle hasar olustu.

Onca tamirata ragmen risk olusturdugu için yikilan caminin imami Asir Yetisir de caminin geçen aylarda yikilarak yenisinin güvenli yere yapildigini dile getirdi.

Yetisir, dev yariklarin cami bahçesinin iki yakasinda yaklasik 50 santimetre çökmeye neden oldugunu belirterek, "Yariklar yola kadar uzuyor. Her geçen gün de açilma gözle görülür sekilde ilerliyor." dedi.
Kaynak: AA