Almanya Sandiga Gidiyor

Almanya, yarin genel seçimler kapsaminda sandik basina gidecek. 20. federal hükümeti belirlemek için yapilacak seçimle Angela Merkel’in 16 yillik Basbakanlik görevi de son bulacak.

Almanya 26 Eylül Pazar günü 20. federal hükümeti seçmek için yarin sandiga gidecek. Federal Seçim Kurulu, 83 milyon nüfuslu Almanya’da 26 Eylül’de düzenlenecek genel seçimlerdeki yaklasik 60 milyon 400 bin Alman vatandasi 85 bin sandikta oy kullanilacak. Seçmenin 30 milyon 100 bini kadin, 29 milyon 200 bini ise erkek. Ülkede 2 milyon 800 bin seçmen ise ilk kez oy kullanacak.

Almanya’da yasayan ancak Alman vatandasi olmayan 11,4 milyon kisinin oy kullanma hakki bulunmuyor. Yurt disinda yasayan Alman vatandaslarinin oy kullanabilmek için önce basvuru yapmasi gerekiyor. Diger tüm seçmenler, kayitli olduklari yerde herhangi bir kayit ya da basvuruya gerek duyulmaksizin oy kullanacak.

Seçmen 2 oy kullanacak

Almanya’da seçmen yarin yapilacak seçimde, Almanya Parlamentosu’nun alt kanadi olan ve 598 milletvekilinin bulundugu Federal Meclis (Bundestag) üyelerini belirlemek üzere oy kullanacak. Seçmen, seçimde iki oy kullanacak. Oylarindan birini direkt kendi seçim bölgesinden Federal Meclis’e göndermek istedigi milletvekiline için kullanacak. Bir seçim bölgesinde en fazla oyu alan aday bölgenin vekili olacak.

Seçmen ikinci oyunu ise bir partiye vererek, partilerin eyalet listesini olusturmasini saglayacak. Seçmenin kullandigi oylarin yüzde 5’ini alan parti meclise girebilecek.

Yüzden fazla Türk kökenli aday

Mevcut Basbakan Angela Merkel’in 16 yillik Basbakanlik görevini sonlandiracak seçimde Türk kökenli aday bulunuyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), yarin yapilacak seçimde en çok Türk kökenli milletvekili adayi gösteren parti oldu. 14 Türk kökenli SPD’li aday, Pazar günü rakiplerine karsi yarisacak. Türk kökenli adayin en fazla bulundugu ikinci parti olan Sol Parti’nin 12 Türk adayi bulunuyor. Yesiller’in Türk kökenli aday sayisi ise sadece 5. Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birligi’nde (CDU) ise 3 Türkiye kökenli vekil aday seçimde mücadele edecek.

Seçimde üç parti favori

Almanya’da yapilan son anketlere göre, koalisyon hükümeti için üç partinin ismi öne çikiyor. Almanya’daki seçim sistemi bir partinin tek basina iktidar olmasini zorlastiriyor. Yüzde 5 barajinin bulundugu Almanya’da favori ise Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU), Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yesiller Partisi.

Kim kiminle koalisyon kurabilir?

Son yapilan anketlere göre, iki partinin birlikte dahi yüzde 50’nin üzerine çikamayacak. Anketlerde birinci parti olan Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oy orani yüzde 25.3, Hiristiyan Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) oy orani yüzde 23, Yesillerin oy orani ise yüzde 16 civarlarinda. Liberal parti yüzde 11-12 oraninda, irkçi söylemleri ile öne çikan Almanya için Alternatif Parti (AfD) yüzde 10-11 oraninda, Sol Parti ise yüzde 6,3 oy oranina sahip görülüyor.

SPD ve CDU/CSU, AfD ve NATO karsiti Sol Partiyle koalisyona gitmeyeceklerini açiklarken, Sosyal Demokratlarin birinci parti olarak seçimlerden çikmasi halindeki koalisyon ortaklarinin ise SPD, Yesiller ve Liberaller bir seçenek olurken, SPD, CDU/CSU ve Yesiller veya SPD, CDU/CSU ve Liberaller üçüncü bir seçenek oluyor.

Hiristiyan Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) seçimlerden birinci parti çikmasi durumunda CDU/CSU, Yesiller ve Liberaller, veya CDU/CSU, Yesiller ve SPD ikinci alternatif olarak ortaya çikiyor. Son olarak CDU/CSU’nun SPD ve Liberaller’le koalisyona gitme ihtimali üzerinde duruyor.

SPD’nin adayi Olaf Scholz

Sosyal Demokrat Parti (SPD), Almanya’nin en eski partilerinden Sosyal Demokratlarin sendika ve isçilere yakinligi bugün de devam ediyor. 1890 yilinin Ekim ayinda kurulan partinin 419 bin 340 kayitli üyesi bulunuyor. SPD, 1969-1974 yillari arasinda Basbakanlik yapan Willy Brandt, 1974 - 1982 yillarinda Basbakanlik yapan Helmut Schmidt, 1998 - 2005 yillari arasinda ülkeyi yöneten Gerhard Schröder gibi isimlerin görev yaptigi bir parti olarak kayitlarda yer edindi.

Partiler arasinda ilk Basbakan adayini açiklayan SPD’nin adayi 62 yasindaki Olaf Scholz oldu. Scholz, Merkel hükümetinin Basbakan Yardimcisi ve Maliye Bakani olarak görev yapiyor. Scholz, SPD’li politikaci Britta Ernst ile evli ve esi 2017’den beri Brandenburg eyaletinde Egitim, Gençlik ve Spor Bakani. Hamburg’un eski Belediye Baskani olan Scholz, korona salgini sirasinda iyi bir kriz yöneticisi olarak öne çikti. 1975’ten beri parti üyesi olan Scholz’un siyasi çizgisi SPD’nin muhafazakar kanadinda görülüyor.

CDU / CSU’nun adayi Armin Laschet

“Birlik” olarak anilan kardes partiler CDU ve CSU, Almanya’nin en güçlü siyasi yapisina sahip. 26 Haziran 1945’te kurulan CDU/CSU’nun 544 bin 946 üyesi bulunuyor. Katolik sosyal doktrinine, muhafazakarliga, kural ve yasalardan olusan düzenleyici bir çerçevenin devlet tarafindan saglandigi serbest bir piyasa ekonomisinin savunuculuguna dayanan partinin önemli isimleri arasinda 1949 - 1963 yillarinda Basbakanlik yapan Konrad Adenauer, 1963 - 1966 yillari arasinda Basbakanlik yapan Ludwig Erhard, 1966 - 1969 yillari arasinda Basbakanlik yapan Kurt Georg Kiesinger, 1982 - 1998 yillarinda Basbakanlik yapan Helmut Kohl, 2005 - 2021 yillari arasinda Basbakanlik yapan Almanya’nin ilk kadin Sansölyesi Angela Merkel yer aliyor.

Almanya’nin en büyük nüfuslu eyaleti olan Kuzey Ren-Vestfalya’nin Basbakani olan Laschet, CDU ve CSU’nun adayi. CDU, Bavyera disinda tüm eyaletlerde, buna karsilik CSU da sadece Bavyera’da seçime giriyor. 59 yasindaki Laschet, uzlastirici ve dengeleyici bir politikaci olarak görülüyor. Madenci olan babasi daha sonra da ögretmenlik yaparken, annesi ev hanimi. 3 çocugu olan Laschet, politik çizgi itibariyle Angela Merkel gibi AB’yi merkeze alan bir yaklasimi savunuyor. Laschet, 1999’dan 2005’e kadar Avrupa Parlamentosu üyeligi yapti.

Yesiller, Annalena Baerbock’u seçti

Federal Meclis’e ilk kez 1983 yilinda giren Yesiller, eski Federal Disisleri Bakani Joschka Fischer’in, Hessen Eyaleti Çevre Bakani olmasiyla ilk defa 1985’te bir eyalet hükümetinde yer almis oldu. Eyalet yönetimi düzeyinde, Yesiller simdiye kadar AfD disindaki tüm partilerle hükümet koalisyonlari olusturdu. Sol, orta merkez partisi olarak görülüyorlar.

Yesiller’in adayi 41 yasindaki Annalena Baerbock, 2013’ten beri Federal Meclisi üyesi. eski Schleswig-Holstein Çevre Bakani Robert Habeck ile birlikte 2018’den beri Yesiller’in önemli isimlerinden. Üç kiz çocugunun annesi Baerbock’in esi Daniel Holefleisch siyasi danisman. Yesiller ilk kez Basbakanlik adayi çikarirken, tüm partiler göz önüne alindiginda Baerbock, Angela Merkel’den sonra Almanya tarihinde Basbakanliga aday gösterilen ikinci kadin siyasetçi. Politik çizgisi itibariyle Yesillerin ilimli kanadinda görülüyor.
Kaynak: İHA