Türkiye'deki Kelebek Türlerinin Yaridan Fazlasi Van Gölü Havzasinda Yasiyor
Zengin florasi, yüksek rakimi ve essiz dogasiyla çok sayida canliya ev sahipligi yapan Van Gölü Havzasi, Türkiye’de yasayan kelebek türlerinin yarisindan fazlasini barindiriyor.
El degmemis dogasi, yüksek daglari, sulak alanlari, çayir ve meralari, zengin bitki örtüsü, zirai ilaçlamanin diger bölgelere göre daha az yapilmasi gibi faktörlerin Van Gölü Havzasi’ndaki popülasyon ve tür çesitliliginin zenginliginde önemli etmen oldugunu söyleyen Oktay Subasi, 20 yildir Van Gölü havzasinin kelebek türlerini fotografladigini belirtti.
Subasi, “Romanov Gelincigi”, “Step Fistosu”, “Isgin Zümrütü” ve “Zegris” gibi endemik ve degerli kelebek türlerinin Bitlis bölgesinde, “Rosenin Çokgözlüsü”, “Sehzade”, “Iran Atesi”, “Çok gözlü Van Esmeri” gibi kelebek türlerinin de özellikle Van ve çevresinde yasadigini ifade etti.
Subasi, “Bitlis Eren Üniversitesinde ögretim görevlisi olarak çalismaktayim. Ayrica amatör olarak doga fotografçiligiyla ugrasiyorum. Daha çok kelebek ve kus gözlemciligi yapiyorum. Uzun yillardir Van Gölü Havzasinda daha çok olmak üzere kelebek türlerini fotografliyorum. Bitlis ve Van illeri, Van Gölü havzasi kelebek türleri açisindan oldukça büyük zenginlige sahip. Türkiye’deki toplam tür sayisi 430 civarinda. Van Gölü havzasinda ise Bitlis ve Van illerinde bu türlerin 230’a yakini görülmekte ve uçmaktadirlar. Ayrica Van Gölü havzasinin bir baska özelligi de bu bölgede uçan türlerin büyük bölümü birçok özel türe ev sahipligi yapmaktadir. Van Gölü havzasinda uçan kelebeklerin büyük çogunlugu Türkiye’nin baska bölgelerinde pek görülebilen türler degil. Bu türleri bölge disinda baska yerlerde gözlem yapma sansi çok azdir. Bu türlerden bazilarini bahsetmek istersek mesela sadece Van ilinde görülen “Rose’nin Çokgözlüsü” kelebegi sadece Türkiye’de Van ilinde görülen bir kelebek. Yine bunlarin disinda bölgede görülebilen Türkiye’nin her yerinde gözlem yapma sansi olmayan önemli kelebek türleri var. Bunlar mesela Van’in Çatak ilçesinde uçan “Sehzade kelebegi”, bunun disinda yine Bitlis ve Van’da gözlemlenebilen “Romanov Gelincigi” kelebegi, “Isgin Zümrütü” kelebegi, “Çokgözlü Van Esmeri”, “Iran Çokgözlüsü” ve “Iran Atesi” gibi birçok farkli kelebek türü sadece Van ve Bitlis görülebilmektedir. Bu kelebeklerin burada uçuyor olmasi birçok doga fotografçisini ve kelebek gözlemcisinin bölgemizi ziyaret etmesini yol açmaktadir. Çok sayida kelebek fotografçisi ve gözlemcisi her yil bu türleri görebilmek ve fotograflamak için bölgemizi ziyaret etmekteler” dedi.
“Kuraklik kelebek popülasyonunu etkiledi”
Kuraklik nedeniyle bu yil kelebek popülasyonunda azalma oldugunu dikkat çeken Subasi, “Fakat bu yil bölgemizde ciddi bir kuraklik tehlikesi oldugunu gözlemliyorum. Bölgemiz 3 aydan fazla bir süredir maalesef çok az yagmur aldi. Son 2 aydir hiç yagmur yagmadi diyebiliriz. Yagmur yagmamasi kelebeklerin besin bitkilerin yetismemesine engel oldu. Arazilerde yaptigim gözlemlere baktigimda hem kelebeklerin sayica daha az uçtugunu gözlemlemekteyim hem de daha önce çok rahat görebildigim bazi türleri sahada görememekteyiz. Iklim degisikliginin bunda büyük etkisi var. Havalarin çok sicak olmasi ve ayrica yagmur yagmamasi kelebeklerin besin bitkilerini alanda sahada pek olmamasina yol açti. Buda kelebeklerin sayica daha az uçtugu ve sicaktan dolayi normalde 15-20 gün sonra uçmasi gereken bazi türlerin mevsiminden önce uçtuguna dair gözlemler yapmaktayim. Eger yagmur yagarsa belki biraz toparlama sansi olabilir ama bu yil pek bunun olacagini zannetmiyorum. Daha önceki yillar sahada gözlemlemedigim bir durumla karsi karsiyayiz. Yinede bölgenin kelebek zenginligini görmek için kelebek gözlemcilerini, doga fotografçilarini her zaman bölgemize bekleriz” diye konustu.