Yerli Ve Yabanci Arsivlerde Milli Mücadele'nin Kadin Kahramani Açiklamasi Üstegmen Kara Fatma
23 Nisan 1922 tarihli The New York Times: 'Fatma isimli bu kadin, düsman birliklerine saldirip aralarinda subaylarin da oldugu 25 esirle geri döndügünde, hemen hemen hepsi kadinlardan olusan kesif kolunu komuta eden bir onbasiydi' Rus diplomat Seymon Ivanoviç Aralov'un 'Bir Sovyet Diplomatinin Türkiye Anilari, 19221923' kitabindan: 'Birkaç sefer elçiligimize savasçi kadinlardan çeteci Fatma Çavus da gelmisti. Fatma Çavus, bir çetenin basinda bulunuyordu. Yunanlarla ve asilerle dövüsmüstü'
KÜBRA KARA - Tek basina kurup komuta ettigi yüzlerce askerle düsmana karsi savasan Milli Mücadele'nin kadin kahramanlarindan "Kara Fatma" lakapli Fatma Seher Hanim'in askeri cesareti ve basarilari, yerli ve yabanci basinda, kitaplarda, arsivlerde anlatiliyor.
Cesaretinden ötürü gözü kara oldugu için Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk tarafindan "Kara Fatma" diye anilan Fatma Seher Hanim, vefatinin 66'nci yil dönümünde aniliyor.
Mustafa Kemal Atatürk'ün izniyle savasa katilan Fatma Seher Hanim'in cephede savasmasi dönemin yabanci diplomat ve gazetecilerin de anilarinda, haberlerinde yer buluyor.
AA muhabirinin derledigi belgelere göre Kara Fatma, The New York Times gazetesindeki haberde, Rus diplomat Semyon Ivanoviç Aralov'un kitabinda ve Türk arsivlerinde isminden sik sik söz ettiriyor.
- Kara Fatma, Amerikan basininda
Amerikan basininin da dikkatini çeken Kara Fatma, 23 Nisan 1922 tarihli The New York Times gazetesinin satirlarina tasindi.
Milli Mücadelede bir Türk kadininin, Yunan ordusuna karsi basarilarinin anlatildigi haberde, Kara Fatma'nin tegmen rütbesine terfi etmesini, bu rütbenin simdiye kadar Türk ordusunda bir kadinin aldigi en üst rütbe oldugu kaydediliyor.
Haberde, "Fatma isimli bu kadin, düsman birliklerine saldirip aralarinda subaylarin da oldugu 25 esirle geri döndügünde, hemen hemen hepsi kadinlardan olusan kesif kolunu komuta eden bir onbasiydi. Kadin taburlari geçen yil kuruldu ve savasta büyük cesaret gösterip düsmana agir zayiatlar verdirdiler." ifadelerine yer veriliyor.
- Rus diplomat, kitabinda Kara Fatma'yi anlatiyor
Kara Fatma'nin cephelerde verdigi mücadele, Sovyet Rusya'nin Türkiye'de bulunan diplomatlari arasinda yer alan Semyon Ivanoviç Aralov'un da dikkatini çeker.
Aralov, yazdigi "Bir Sovyet Diplomatinin Türkiye Anilari, 1922-1923" adli kitabinda Kara Fatma'yi söyle anlatiyor:
"Birkaç sefer elçiligimize savasçi kadinlardan çeteci Fatma Çavus da gelmisti. Fatma Çavus, bir çetenin basinda bulunuyordu. Yunanlarla ve asilerle dövüsmüstü. Fatma Çavus, kisa boylu, zayif, enerjik yüzlü, kara gözlü, yaslica bir kadindi. Bir defasinda yine bir çeteci olan ve annesiyle birlikte savaslara katilan oglu ile elçilige geldi. Fatma'nin sirtinda siyah uzun bir ceket, ayaginda çizgili bir eteklik vardi. Belindeki genis kusaginda tüfek mermileri, kama, omzunda da kayis görünüyordu... Elçiligimize uzun boylu, düzgün vücutlu bir çeteci de gelirdi. O siralarda misafirimiz bulunan ünlü Rus resim sanatçisi Y. Y. Lansere'den bu çeteci ile Fatma Çavus'un portrelerini yapmasini rica ettim. Resimlerinin yapilmalarina razi oldular."
- Kara Fatma'ya dair belgeler
Milli Mücadelenin Kahraman Kadinlarini Anma Anilarini Arastirma ve Yasatma Dernegi Baskani Ilknur Bektas, yaptigi arsiv çalismasiyla Kara Fatma'nin yazdigi hatirata, Darülaceze'deki belgelere, nüfus kayit bilgilerine ve fotograflarina ulasti.
14 yildir arastirma yapan Bektas, elde ettigi belgeleri, yazdigi "Milli Mücadele'de bir kadin üstegmen: Kara Fatma" kitabinda yayimladi.
Kara Fatma da hayattayken tuttugu notlari bir araya getirerek hatiralarini kaleme aldi. "Istiklal Savasi'nda Kara Fatma, kardesi Süleyman'la bir arada" baslikli hatiratinda çeteleri nasil örgütledigini, bir kadin olarak cephede nasil mücadele verdigini, Ruslara nasil esir düsüp onlardan nasil kurtuldugunu anlatiyor.
Hayatinin ilerleyen döneminde maddi zorluklar yasayan Kara Fatma, ilk basta bunu dillendirmese de bir haberle gündeme geliyor.
10 Nisan 1950 tarihli Kadin Gazetesi, "Kara Fatma Yardim Bekliyor" baslikli haberiyle Fatma Seher Hanim'in maddi olarak zor günler geçirdigini yaziyor. Kara Fatma, basvekalet makamina dilekçe yazarak, dönemin basbakanindan maddi yardim talebinde bulunur.
Mücahit Kara Fatma ismini kullanarak yazdigi dilekçede, 20 senedir 6 yetim torunuyla sefaletle mücadele ettigini ve maddi açidan zor durumda oldugunu yazar. Ancak, Kara Fatma'nin yardim talebi o dönem karsilik bulamaz.
- Resmi Gazete'de Kara Fatma'ya maas baglandigi yayimlandi
Kara Fatma'nin gönderdigi dilekçe üzerinden 10 yil geçtikten sonra, 1954 yilinda Kars Milletvekili Tezer Taskiran ve Rize Milletvekili Izzet Akçal, Kara Fatma'ya vatani hizmetlerinden dolayi aylik baglanmasi teklifinde bulunur, teklif Meclis'te kabul edilir.
28 Ekim 1954 tarihinde Kara Fatma'ya maas baglanmasina dair çikan teblig Resmi Gazete'de yayimlanir.
8840 sayili tebligde yer alan maddeye göre, "Erzurumlu Kara Fatma'ya vatani hizmet tertibinden aylik baglanmasi hakkinda kanun" basligiyla yayimlanan teblig ile Kara Fatma'ya maas baglanir.
- Darülaceze
Vefat etmeden önce Darülaceze Hastanesine kaldirilarak tedavi gören Kara Fatma, 11 günlük yasam mücadelesinin ardindan 2 Haziran 1955'te hayata gözlerini yumdu.
Darülaceze'de kalanlar ve onlara ait bilgilerin yer aldigi "Aceze Esas Kayit Defteri"nde Kara Fatma'nin 21 Haziran'da buraya getirildigi, ölüm sebebinin ise kalp rahatsizligi oldugu yaziyor. 3583 sayili defterdeki notta, Erzurumlu oldugu bilgisi de yer aliyor.
Kara Fatma ile ilgili o günlerde çikan son haber ise vefat haberi. 3 Haziran 1955 tarihli Hürriyet gazetesindeki "Kara Fatma öldü" baslikli haberde, Istiklal Harbi'nin taninmis kahramanlarindan ve "Kara Fatma" namiyla bilinen Milli Mücadele kahramani Fatma Seher Hanim'in hayata gözlerini yumdugu duyuruldu.
Kaynak: AA
Cesaretinden ötürü gözü kara oldugu için Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk tarafindan "Kara Fatma" diye anilan Fatma Seher Hanim, vefatinin 66'nci yil dönümünde aniliyor.
Mustafa Kemal Atatürk'ün izniyle savasa katilan Fatma Seher Hanim'in cephede savasmasi dönemin yabanci diplomat ve gazetecilerin de anilarinda, haberlerinde yer buluyor.
AA muhabirinin derledigi belgelere göre Kara Fatma, The New York Times gazetesindeki haberde, Rus diplomat Semyon Ivanoviç Aralov'un kitabinda ve Türk arsivlerinde isminden sik sik söz ettiriyor.
- Kara Fatma, Amerikan basininda
Amerikan basininin da dikkatini çeken Kara Fatma, 23 Nisan 1922 tarihli The New York Times gazetesinin satirlarina tasindi.
Milli Mücadelede bir Türk kadininin, Yunan ordusuna karsi basarilarinin anlatildigi haberde, Kara Fatma'nin tegmen rütbesine terfi etmesini, bu rütbenin simdiye kadar Türk ordusunda bir kadinin aldigi en üst rütbe oldugu kaydediliyor.
Haberde, "Fatma isimli bu kadin, düsman birliklerine saldirip aralarinda subaylarin da oldugu 25 esirle geri döndügünde, hemen hemen hepsi kadinlardan olusan kesif kolunu komuta eden bir onbasiydi. Kadin taburlari geçen yil kuruldu ve savasta büyük cesaret gösterip düsmana agir zayiatlar verdirdiler." ifadelerine yer veriliyor.
- Rus diplomat, kitabinda Kara Fatma'yi anlatiyor
Kara Fatma'nin cephelerde verdigi mücadele, Sovyet Rusya'nin Türkiye'de bulunan diplomatlari arasinda yer alan Semyon Ivanoviç Aralov'un da dikkatini çeker.
Aralov, yazdigi "Bir Sovyet Diplomatinin Türkiye Anilari, 1922-1923" adli kitabinda Kara Fatma'yi söyle anlatiyor:
"Birkaç sefer elçiligimize savasçi kadinlardan çeteci Fatma Çavus da gelmisti. Fatma Çavus, bir çetenin basinda bulunuyordu. Yunanlarla ve asilerle dövüsmüstü. Fatma Çavus, kisa boylu, zayif, enerjik yüzlü, kara gözlü, yaslica bir kadindi. Bir defasinda yine bir çeteci olan ve annesiyle birlikte savaslara katilan oglu ile elçilige geldi. Fatma'nin sirtinda siyah uzun bir ceket, ayaginda çizgili bir eteklik vardi. Belindeki genis kusaginda tüfek mermileri, kama, omzunda da kayis görünüyordu... Elçiligimize uzun boylu, düzgün vücutlu bir çeteci de gelirdi. O siralarda misafirimiz bulunan ünlü Rus resim sanatçisi Y. Y. Lansere'den bu çeteci ile Fatma Çavus'un portrelerini yapmasini rica ettim. Resimlerinin yapilmalarina razi oldular."
- Kara Fatma'ya dair belgeler
Milli Mücadelenin Kahraman Kadinlarini Anma Anilarini Arastirma ve Yasatma Dernegi Baskani Ilknur Bektas, yaptigi arsiv çalismasiyla Kara Fatma'nin yazdigi hatirata, Darülaceze'deki belgelere, nüfus kayit bilgilerine ve fotograflarina ulasti.
14 yildir arastirma yapan Bektas, elde ettigi belgeleri, yazdigi "Milli Mücadele'de bir kadin üstegmen: Kara Fatma" kitabinda yayimladi.
Kara Fatma da hayattayken tuttugu notlari bir araya getirerek hatiralarini kaleme aldi. "Istiklal Savasi'nda Kara Fatma, kardesi Süleyman'la bir arada" baslikli hatiratinda çeteleri nasil örgütledigini, bir kadin olarak cephede nasil mücadele verdigini, Ruslara nasil esir düsüp onlardan nasil kurtuldugunu anlatiyor.
Hayatinin ilerleyen döneminde maddi zorluklar yasayan Kara Fatma, ilk basta bunu dillendirmese de bir haberle gündeme geliyor.
10 Nisan 1950 tarihli Kadin Gazetesi, "Kara Fatma Yardim Bekliyor" baslikli haberiyle Fatma Seher Hanim'in maddi olarak zor günler geçirdigini yaziyor. Kara Fatma, basvekalet makamina dilekçe yazarak, dönemin basbakanindan maddi yardim talebinde bulunur.
Mücahit Kara Fatma ismini kullanarak yazdigi dilekçede, 20 senedir 6 yetim torunuyla sefaletle mücadele ettigini ve maddi açidan zor durumda oldugunu yazar. Ancak, Kara Fatma'nin yardim talebi o dönem karsilik bulamaz.
- Resmi Gazete'de Kara Fatma'ya maas baglandigi yayimlandi
Kara Fatma'nin gönderdigi dilekçe üzerinden 10 yil geçtikten sonra, 1954 yilinda Kars Milletvekili Tezer Taskiran ve Rize Milletvekili Izzet Akçal, Kara Fatma'ya vatani hizmetlerinden dolayi aylik baglanmasi teklifinde bulunur, teklif Meclis'te kabul edilir.
28 Ekim 1954 tarihinde Kara Fatma'ya maas baglanmasina dair çikan teblig Resmi Gazete'de yayimlanir.
8840 sayili tebligde yer alan maddeye göre, "Erzurumlu Kara Fatma'ya vatani hizmet tertibinden aylik baglanmasi hakkinda kanun" basligiyla yayimlanan teblig ile Kara Fatma'ya maas baglanir.
- Darülaceze
Vefat etmeden önce Darülaceze Hastanesine kaldirilarak tedavi gören Kara Fatma, 11 günlük yasam mücadelesinin ardindan 2 Haziran 1955'te hayata gözlerini yumdu.
Darülaceze'de kalanlar ve onlara ait bilgilerin yer aldigi "Aceze Esas Kayit Defteri"nde Kara Fatma'nin 21 Haziran'da buraya getirildigi, ölüm sebebinin ise kalp rahatsizligi oldugu yaziyor. 3583 sayili defterdeki notta, Erzurumlu oldugu bilgisi de yer aliyor.
Kara Fatma ile ilgili o günlerde çikan son haber ise vefat haberi. 3 Haziran 1955 tarihli Hürriyet gazetesindeki "Kara Fatma öldü" baslikli haberde, Istiklal Harbi'nin taninmis kahramanlarindan ve "Kara Fatma" namiyla bilinen Milli Mücadele kahramani Fatma Seher Hanim'in hayata gözlerini yumdugu duyuruldu.