Disisleri Bakani Çavusoglu, Canli Yayinda Gündemi Degerlendirdi Açiklamasi (1)

'(ABD'nin) Sadece Libya ve Suriye meselesinde degil Akdeniz'den Karadeniz'e ve Kafkasya'ya kadar birçok alanda bizimle is birligi yapmak arzusunda oldugunu görüyoruz' '(ABD'de) 'FETÖ'nün karanlik yüzünü görmeye basladik' diyen FBI'in sorusturmalari var bize de yer yer bilgi veriyorlar. Sonuçta bir ikilem var. Kendi iç güvenligi için tedbir aliyor ama müttefikinin beklentilerini karsilamak için bir adim atmiyor' '(Hava savunma sistemleri) Türkiye olarak Eurosam'la satin alma ve ortak üretim konusunda niyet mektubu imzalamistik geçmiste. Bunu da canlandirabiliriz. Illa Patriot olmasi sart degil. ABD, Patriot konusunda garanti vermiyorsa diger müttefiklerimizden de pek ala hava savunma sistemi alabiliriz'

Disisleri Bakani Mevlüt Çavusoglu, yeni ABD yönetiminin Türkiye ve bölgesine ilgi gösterdigini belirterek, "Sadece Libya ve Suriye meselesinde degil Akdeniz'den Karadeniz'e ve Kafkasya'ya kadar birçok alanda bizimle is birligi yapmak arzusunda oldugunu görüyoruz." dedi.

Çavusoglu, TRT Haber'de gerçeklestirilen canli yayinda gündeme iliskin degerlendirmelerde bulundu.

Gelecek hafta düzenlenecek Antalya Diplomasi Forumu'na (ADF) deginen Çavusoglu, ilk olarak geçen sene gündeme gelen ADF'nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgini nedeniyle bu yila ertelendigini söyledi.

Çavusoglu, "Diplomasi, gelecek, sorunlar ve firsatlarla ilgili tüm konular artik Türkiye'de de konusulsun istedik." ifadesini kullandi.

ADF'ye çok fazla ilgi oldugunun altini çizen Çavusoglu, söyle devam etti:

"10'dan fazla hükümet ve devlet baskani katilimini teyit etti. Bir o kadar da eski hükümet ve devlet baskani katiliyor. (Avrupa Birligi Dis Iliskiler ve Güvenlik Politikalari Yüksek Temsilcisi Joseph) Borrell ve 2 AB Komiseri ile 47 bakan katilimini teyit etti. Ayrica uluslararasi örgütlerin genel sekreterleri, temsilcileri, eski bakanlar, eski genel sekreterler ve çok sayida uluslararasi taninirligi olan kisiler, akademisyenler, ögrenci kardeslerimizi davet ettik."

Çavusoglu, ADF'ye Türkiye'deki siyasi parti genel baskan ve dis iliskilerden sorumlu genel baskan yardimcilari yaninda parlamenterlerin de davet edildigini kaydederek, "Baska ülkelerden de parlamenterler var. Parlamenterler diplomasinin önemini vurgulayan bir oturumumuz da olacak." dedi.

Gelecek hafta yapilacak NATO zirvesine iliskin degerlendirmelerde de bulunan Çavusoglu, "Biz Cumhurbaskanimizin, ABD'nin yeni baskani Joe Biden'la görüsmesini ön plana çikariyoruz ama bu zirvenin kendisi çok önemli çünkü NATO'nun 2030 vizyonu belgesi görüsülecek." diye konustu.

Bu belgenin hazirlanmasinda Türk Büyükelçi Tacan Ildem'in de yer aldigini aktaran Çavusoglu, son Paris ziyaretinde Fransiz mevkidasinin Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron'un da zirve kapsaminda Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan'la görüsme talebini ilettigini söyledi.

Çavusoglu, "Onun da saati ayarlaniyor. Almanya Basbakani Angela Merkel, Ingiltere Basbakani Boris Johnson, Yunanistan Basbakani Kiryakos Miçotakis ve diger liderlerle görüsmeler olacak." ifadesini kullandi.

Erdogan-Biden görüsmesinde, ABD'nin yeni yönetimiyle iliskiler konusunda hangi adimlarin atilacagi konusunun gündeme gelecegini kaydeden Çavusoglu, ABD'nin eski baskanlari Barack Obama ve Donald Trump dönemi sorunlari ile Biden yönetimi döneminde ortaya çikan sorunlara degindi.

ABD'nin Türkiye karsiti yaptirimlarina, YPG'ye verdigi destegine, Fetullahçi Terör Örgütü (FETÖ) ile ilgili tutumuna ve S-400 konusundaki anlasmazliklara isaret eden Çavusoglu, sunlari söyledi:

"ABD'nin Türkiye'yle birçok stratejik alanda çalisma arzusu oldugunu görüyoruz. Bunu Disisleri Bakani Antony Blinken'da da gördük diger muhataplarimizda da gördük. Tüm muhataplarimizda bunu görüyoruz, Biden'in kendisinde de var. Bir taraftan bu sorunlari nasil çözecegiz, diger taraftan gelecege yönelik iliskileri tamir ederken bu is birligini güçlendirebilecek miyiz? Trump döneminde 100 milyar dolarlik bir ticaret hacmi hedefi vardi. Bu hedeflere ulasmak için neler yapmamiz lazim?"

Çavusoglu, Blinken'a bir görüsmede var olan sorunlarin çözümü ve stratejik iliskilerin gerçek anlamda stratejik iliskiye dönüstürmek için yapilacaklarin yazildigi bir vizyon belgesi verdiklerini söyleyerek, "En son telefon görüsmemizde Blinken, bu kagit üzerinde çalistiklarini ve bize döneceklerini söyledi. Birçok bölgesel konuda da daha yakin çalismak arzusunda oldugunu görüyoruz. Bunlari yapabiliriz ama bizim de beklentilerimizin karsilanmasi gerekiyor." degerlendirmesinde bulundu.

ABD'nin Türkiye'yle ortak çalisma arzusunda oldugu noktalara dikkati çeken Çavusoglu, "Örnegin Suriye konusunda ABD bizimle bu dönemde daha iyi bir sekilde çalismak istiyor. Bir ara Suriye'den tamamen kopmustu, sadece kuzeydogu Suriye ile ilgileniyordu. Trump döneminde 'Burada petrol var onun için kalacagiz' diyordu. Libya'yla hiç ilgilenmiyordu ABD, simdi daha yakindan ilgileniyor." diye konustu.

Türkiye'nin bölgesine yönelik yeni yönetimde bir ilgi oldugunu vurgulayan Çavusoglu, "Sadece Libya ve Suriye meselesinde degil Akdeniz'den Karadeniz'e ve Kafkasya'ya kadar birçok alanda bizimle is birligi yapmak arzusunda oldugunu görüyoruz." dedi.

- "FBI, 'FETÖ'nün karanlik yüzünü gördük' dedi"

ABD'nin FETÖ'ye yönelik tutumuna iliskin açiklamalar yapan Çavusoglu, "Beklentimiz var ama o beklentimizi karsilayacak henüz bir sinyal aldiniz mi derseniz hayir almadik." dedi.

Çavusoglu, Erdogan-Biden görüsmesinin bu konu açisindan da önemli oldugunu vurgulayarak, "Bir taraftan ABD içinde FETÖ faaliyetlerine karsi sorusturma baslatan ve FETÖ'nün arkasinda olan FBI var, diger taraftan ABD'de bulunan FETÖ'cüler konusunda beklentilerimizi karsilamayan ve bu konularda henüz istedigimiz adimlari atmayan, bize destek vermeyen bir ABD yönetimi var. Trump yönetiminde de böyleydi Obama yönetiminde de." diye konustu.

Türkiye'nin avukatlarinin ABD'de FETÖ'ye yönelik çalismalar yürüttügüne dikkati çeken Çavusoglu, "'FETÖ'nün karanlik yüzünü görmeye basladik' diyen FBI'in sorusturmalari var bize de yer yer bilgi veriyorlar. Sonuçta bir ikilem var. Kendi iç güvenligi için tedbir aliyor ama müttefikinin beklentilerini karsilamak için bir adim atmiyor." ifadesini kullandi.

Çavusoglu, yaptigi özel görüsmelerde muhataplarinin ve FBI'in, FETÖ konusunda "Karanlik yüzünü gördük. Teknoloji ve insani çok iyi kullaniyorlar. ABD içinde vize kaçakçiligindan tutun da kara para aklama gibi birçok alanda bunlari illegal faaliyetlerini gördük." dedigini aktardi.

- "Fransa bizimle artik Afrika konusunda da istisareler yapmak istiyor"

Çavusoglu, ABD ile yasanan S-400 hava savunma sistemi gerginligiyle ilgili "Iki ülke rekabet ediyor. 'Benim karsi oldugum ülkeden sen savunma sistemi alamazsin' diye dayatiyor. NATO, bu konuda hassas degil mi? NATO Genel Sekreteri, 'Müttefiklerimiz istedikleri savunma sanayi ürünün istedigi yerden alabilir' demedi mi?" diye konustu.

ABD'nin S-400'leri NATO sistemine aykiri oldugu için kabul etmedigini belirten Çavusoglu, "Biz, teknik komite teklifinde bulunduk kabul etmediler. Çünkü iddialarin dogru olmadigini onlar da biliyor." dedi.

Sorunun teknik olarak çözülemeyecekse siyasi olarak çözülmesi gerektiginin altini çizen Çavusoglu, "ABD'nin sunu kabul etmesi lazim; Türkiye Cumhuriyeti bir savunma sistemini bir baska ülkeden bir kere satin aldi. Bu bitmistir. Bundan sonra Türkiye'nin kendi hava savunma sistemini üretmeye basladigi güne kadar bizim ihtiyacimiz var. Bundan sonraki satin alacagimiz ürünlerle ilgili bizimle is birligi yapmasi ve garanti vermesi lazim." ifadelerini kullandi.

Çavusoglu, ABD'nin Patriot hava savunma sisteminin daha pahali olmasina ragmen müttefiklerden almanin tercih edildigini de vurguladi.

Avrupa'dan da benzeri hava savunma sistemi alma girisimleri oldugunu söyleyen Çavusoglu, Macron'un Türkiye'ye hava savunma sistemi SAMP/T göndermek istedigini ancak Baris Pinari Harekati sonrasi bu karardan vazgeçtigini belirtti.

Çavusoglu, Fransiz mevkidasiyla da bu konuyu konustuklarini söyledi. Geçmiste Eurosam sirketiyle yapilan ön mutabakata deginen Çavusoglu, "Türkiye olarak Eurosam'la satin alma ve ortak üretim konusunda niyet mektubu imzalamistik geçmiste. Bunu da canlandirabiliriz. Illa Patriot olmasi sart degil. ABD, Patriot konusunda garanti vermiyorsa diger müttefiklerimizden de pek ala hava savunma sistemi alabiliriz." ifadelerini kullandi.

Fransa'nin Türk firmalarina bazi ürünlerin ihracat lisansi vermedigini hatirlatan Çavusoglu, "Bu tür konularin Türkiye-Fransa iliskilerinin gündeminden kalkmasi gerektigini söyledik." dedi.

Türkiye ile Fransa'nin arasinda görüs ayriligi olan konular olsa da istisarelerin basladigini kaydeden Çavusoglu, "Fransa, bizimle artik Afrika konusunda da istisareler yapmak istiyor. Bu da iyi bir sey. Biz kimseyi rakip olarak görmüyoruz, kimseyle rekabet etmiyoruz Afrika'da. Türkiye'nin oradaki konumunun güçlenmesi ve önemli bir aktör oldugunun görünmesi de önemli. Istisare alanlarini gelistiriyoruz." degerlendirmesini yapti.

Çavusoglu, temas ve diyalog oldukça görüs ayriligi bulunan konularin azaldigini dile getirdi.

- "Afganistan'da kalmak tek basina bir ülkenin destek olmadan üstlenebilecegi bir sorumluluk degil"

Afganistan'in baskenti Kabil'deki havalimaninin Türkiye'nin isletmesi konusunda uluslararasi basindaki haberlere deginen Çavusoglu, bu havalimaninin herkesi ilgilendiren bir konu oldugunu söyledi.

NATO ve müttefik ülkelerle bu konunun görüsüldügünü belirten Çavusoglu, "Afganistan'da kalmak tek basina bir ülkenin destek olmadan üstlenebilecegi bir sorumluluk degil. Bunun güvenlik riski de var ayni zamanda da ciddi bir külfet boyutu var. Bunun paylasilmasi gerekiyor." dedi.

Afganistan'in da bu konuda bir talebinin olmasi gerektigine isaret eden Çavusoglu, sunlari kaydetti:

"Kararli Destek Misyonu çekilirken Afganistan'a nasil bir destek verecegiz, bu havaalaninin güvenligi ve isletilmesiyle ilgili Türkiye tek basina mi yoksa baska ülkelerle mi olacak? Bunlari müttefiklerle, ABD'yle, diger ülkelerle ve NATO'yla görüsüyoruz. Türkiye'nin önerisi, NATO çatisi altinda olmasa bile NATO ve önemli ülkelerin destegiyle bazi ülkeler bu sorumlulugu üstlenebilir. Ama burada Afganistan tarafinin is birligi hayati derecede önemli."

(Sürecek)

Kaynak: AA