Erdoğan-Biden görüşmesi dünya manşetlerinde: Türk-Amerikan ilişkilerini yeniden başlatma hamlesi

Türkiye ve dünyanın haftalardır beklediği randevu sona erdi, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD lideri Joe Biden ilk yüz yüze görüşmelerini NATO zirvesinde gerçekleştirdi.

Joe Biden'ın başkan seçildikten sonra katıldığı ilk NATO zirvesi, Belçika'nın başkenti Brüksel'deydi. İttifaka üye diğer ülke liderlerinin katıldığı zirveye ikili görüşmeler damgasını vurdu. Yaklaşık 1,5 yıl sonra düzenlenen ilk NATO zirvesinin ana gündemi, bir askeri süper güç olma yolunda ilerleyen Çin ile ittifakın karşısında kurulduğu Rusya'ydı.

ABD'nin bir önceki başkanı Donald Trump döneminde fazlasıyla gergin geçen NATO zirvesinin ardından, bu kez ittifakın Avrupalı üyeleri için hayli ılımlı bir atmosfer söz konusuydu. Joe Biden zirveye ayak basar basmaz "Avrupa'nın yanındayız" dedi, 1949 yılında kurulan uluslararası ittifak NATO'nun ABD'nin çıkarları açısından hayati önem taşıdığını vurguladı.

Biden, Washington'da imzalanan ve NATO'yu kuran Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5. maddesinde tarif edilen ortak savunmayı 'kutsal bir yükümlülük' olarak gördüklerini söyledi. Bu madde, NATO'ya üyesi herhangi bir ülkeye saldırının, tüm NATO üyesi ülkelere yapılmış sayıldığını kayda geçiriyor.

Zirve başlamadan önce 30 ülkenin liderleri aile fotoğrafı için objektiflerin karşısına geçti. ABD Başkanı Biden ve Başkan Erdoğan, ilk sırada yan yana poz verdi.

DOĞU AKDENİZ İÇİN ANLAŞTILAR

Tarihi zirvenin hemen ardından Başkan Erdoğan önce Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile baş başa görüştü. Erdoğan ve Miçotakis, Doğu Akdeniz'de sessiz, sakin bir yaz geçirilmesi konusunda anlaşmaya vardı. Erdoğan, "Yunanistan ile görüşmelerimizi gerekirse özel hattan yapmak suretiyle, 'Araya birilerini sokmamızın anlamı yok' kararına vardık" dedi.

İLK YÜZ YÜZE GÖRÜŞME

Söz konusu randevunun ardından Erdoğan ile Biden buluştu. Türkiye'nin kilitlendiği baş başa görüşme yaklaşık 45 dakika sürdü. Ardından Başkan Erdoğan ile ABD lideri Biden'ın yanına Türk ve ABD heyetleri de katıldı. Gazetecilerin görüşmenin nasıl geçtiğini sorması üzerine ABD lideri, "Çok iyi bir görüşme oldu" dedi.

ABD Başkanı, zirve sonrasındaki basın toplantısnıda ise Erdoğan'la olumlu ve verimli bir görüşme yaptıklarını kaydetti, "Türkiye ve ABD arasında gerçek bir ilerleme kaydedeceğimize inanıyorum" ifadesini kullandı. Yüz yüze görüşmede çok sayıda konuda nasıl bir yol izleyeceklerini tartıştıklarını ifade eden Biden, mutabık kaldıkları konular üzerinde Amerikalı ve Türk ekiplerin çalışmaların sürdüreceklerini dile getirdi.


ERDOĞAN: ÇÖZÜLEMEYECEK SORUN YOK

Başkan Erdoğan, "Hem görüş ayrılığı yaşadığımız meseleler hem de ortak çıkarlarımız olan konulardaki iş birliği imkanlarını yapıcı bir yaklaşımla ele aldık" dedi, bir soru üzerine S-400'ler konusunun da gündeme geldiğini belirtti:

"S-400 konusunda bizim düşüncemiz daha önce neyse, aynı düşünceyi Sayın Başkan'a ifade ettim. Bunun yanı sıra F-35 konusunu aynı şekilde kendilerine ifade ettim. Savunma sanayi konusunda müşterek yapabileceğimiz adımlar nelerdir, bunları ifade ettim."

Afganistan'da Türk askerinin kalması için ABD'nin vereceği desteğin önem arz ettiğini kaydeden Türkiye lideri, şöyle devam etti: Aramızdaki ekonomik potansiyelin tam olarak hayata geçirilebilmesi için atılabilecek adımları değerlendirdik.

İki müttefik ve stratejik ortağa yakışacak şekilde doğrudan iletişim kanallarını kullanmakta mutabık kaldık. Her alanda karşılıklı saygı ve çıkara dayalı verimli bir iş birliği döneminin başlaması anlamında güçlü bir iradenin olduğunu görüyoruz.

Neticede son derece yararlı ve samimi bir görüşme oldu. Türkiye ABD ilişkilerinde çözülemeyecek hiçbir mesele olmadığını, iş birliği alanlarımızın sorun başlıklarından daha kapsamlı ve zengin bir görünüm sergilediğini düşünüyoruz."

DÜNYADA MANŞET

"Erdoğan ve Biden NATO zirvesinin ardından ikili görüşme gerçekleştirdi" diyen CNN International, ABD liderinin randevuyu 'olumlu ve verimli' olarak nitelediğini sayfasına taşıdı.

The Wall Street Journal gazetesi "Biden ve Erdoğan ABD-Türkiye ilişkilerini yeniden başlatma girişimi için buluştu" başlığıyla görüşmeyi duyurdu, randevuda askeri işbirliği ve Ortadoğu'daki gelişmelerin öne çıktığını vurguladı.

Katar merkezli Al Jazeera televizyonunun internet sitesi, "Erdoğan Biden'la samimi ve yararlı bir görüşme olduğunu söylüyor" başlığıyla Brüksel'deki buluşmayı okurlarına aktardı.

İsrail'in The Times of Israel gazetesi "Biden ve Erdoğan Brüksel'de bir araya geldi, farklılıkların çözülebileceği söylendi" başlığını kullandı, Türkiye liderinin Yunanistan ve Fransa liderleriyle de görüştüğünü kaydetti.

ZİRVEDEN ÖNCE KISA GÖRÜŞME

Zirvenin başlangıcında ABD Başkanı Biden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ayaküstü kısa bir süre görüşme yaptı. Liderlerin fotoğraflarını uluslararası haber ajansları AP ve Reuters servis etti.

Başkan Erdoğan, zirve öncesinde bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Türkiye lideri, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Letonya Cumhurbaşkanı Egils Levits, Fransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir araya geldi.

YENİ BİR SAYFA AÇILDI
Belgede, Çin'in nükleer envanterini hızla geliştirdiği, ordusunun modernizasyonunda şeffaf olmadığı ve Rusya ile askeri işbirliği yaptığı vurgulandı. Ayrıca "Çin'in sık sık şeffaf davranmamasından ve dezenformasyon kullanmasından kaygılıyız" denildi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirvenin ardından yaptığı basın toplantısında "Bugün ittifakımızda yeni bir sayfa açtık. Güvenliğimiz için kilit önemde konulara değindik ve geniş kapsamlı kararlar aldık" dedi.

Jens Stoltenberg, "NATO liderleri, Afgan güçleri ile kurumlarını eğiterek ve finansal destek sağlayarak Afganistan'ın yanında yer almaya olan bağlılıklarını teyit etti" ifadesini kullandı. Sözü Rusya'ya getiren Genel Sekreter, "Rusya ile ilişkimiz Soğuk Savaş'tan sonraki en düşük seviyesinde. Moskova'nın agresif eylemleri güvenliğimizi tehdit ediyor" cümlesini de kurdu.

NATO Genel Sekreteri, zirve öncesi yaptığı açıklamada, gündemlerindeki en önemli konulardan birinin ise Çin olacağını belirtmiş ve "Yükselen Çin'e ortak yanıt vermeliyiz" demişti.