Il Saglik Müdürlügü, Soba Zehirlenmeleri Konusunda Uyardi
Soguk havalarin gelmesiyle birlikte soba kullanimi da artarken, Bayburt Il Saglik Müdürlügü, vatandaslari karbonmonoksit zehirlenmelerine karsi dikkatli olunmasi konusunda uyardi.
Karbonmonoksit zehirlenmesi ve alinmasi gereken önlemler; Ülkemizde bilgisizlik, yanlis kullanim ve ihmal yüzünden soba, sofben, baca zehirlenmeleri hemen her yil kis aylarinda özellikle alçak basinçli havalarda tehlikeli boyutlara ulasmaktadir. Güneybatidan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yil onlarca kisi özellikle sobadan olmak üzere sizan karbon monoksit gazi ile zehirlenmektedir.
Karbon monoksit renksiz, tatsiz, kokusuz, yanici zehirli bir gazdir. Vücuda solunum yolu ile girer ve dogrudan kana geçerek oksijen alimini engeller zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazi, kömür vb. isitma amaciyla kullanilan her tür soba ve ocakta yanma sirasinda olusur. Karbon monoksit zehirlenmeleri siklikla; kapali ortamlarda açik ocaklar, bacasi çekmeyen soba, sofben, bacasiz gaz sobalarinda yakitin iyi yanmamasi nedeni ile meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kisa süre içerisinde tibbi müdahale yapilmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
‘Soba ve bacalarla ilgili uyulmasi gereken kurallar’
Kullanilan her türlü isitma cihazinin kalite belgesine sahip olup olmadigina, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
Kullanilan yakitin standartlara uygunlugu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan saticilardan kömür alinmamali,
Asiri doldurulan sobanin duman yolu daralacagi, soba içinde düzensiz isi dagilimi nedeniyle de baca çekisi zayiflayacagi için soba yakilirken asiri doldurulmamasina dikkat edilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tutusmasi güç yakitlar konulmamali, yakit yavas yavas ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakit konulmamali,
Iyi isinmayan ve alttan yakilan kömür sobalarinda karbon monoksit zehirlenmesi riski artacagindan soba tutusturulurken yakitin üstten yanmasi saglanmali,
Özellikle alçak basinçli lodoslu havalarda ölüm olaylarinda artis görüldügü için eger bacalar standartlara uygun degilse alçak basinçli havalarda soba yakilmamali, yakilmasi zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
Soba borularinin birbiriyle birlestirilmesinde hava ve baca gazi sizdirmazligi saglanmali,
Sobanin bulundugu yer sürekli havalandirilmali,
Bacalar standartlara uygun ve yalitimli olmali, düzenli olarak temizletilmeli,
Dumanin geri tepmesini önlemek için bacalarin en üst noktasinin çatinin en üst noktasindan 1m. daha yüksekte olmasi saglanmali ve baca sapkasi mutlaka takilmali,
Binalarin Yangindan Korunmasi yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasina özen gösterilmelidir.
“Acil saglik sorunlarinda derhal 112 no’lu telefondan Acil Yardim Servisi aranmalidir”
‘Sofben kullaniminda dikkat edilecek hususlar’
Alinan cihazin kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
Sofben mutlaka bacaya baglanmali, baca baglantisi olmayan (bina aydinligina vb. bagli) sofben asla çalistirilmamali,
Sofbenin monte edilecegi mekân yeterli büyüklükte olmali, sofben mümkünse banyo yerine balkona veya baska bir havadar mekâna takilmali, sofbenin montaji mutlaka yetkili servis tarafindan yapilmali,
Sofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarindan degil, yeterli havalandirma yapilmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oraninin düsmesi ve karbonmonoksit oraninin yükselmesiyle gerçeklestigi için sofbenin kullanildigi yere sürekli temiz hava girmesi saglanmali,
Bacalar yatak odalarindan, merdiven sahanligindan, bina girislerinden, havalandirma bosluklarindan, çati arasindan, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
Konutlarda gaz kaçaklarina karsi uygun yerde detektör bulundurulmali,
Sofbende gaz kaçagi hissedildiginde: Öncelikle gaz vanasi ve tüp dedantörü kapatilmali, elektrik dügmeleri açilmamali açiksa hemen kapatilmali, kibrit - çakmak gibi alev ve kivilcim çikartabilecek hiçbir islem yapilmamali, pencereler karsilikli açilarak ortam havalandirilmali, hizla gaz sirketi yetkilisi veya sofben servisi aranmalidir.
‘Lodos süresince dikkat edilecek hususlar’
Lodos esintisinin etkili oldugu süre boyunca gerekmedikçe soba yakilmamalidir.
Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir.
Bina yanlarinda veya çati saçak altlarinda yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir.
Kopan, sarkan ve yere düsen elektrik hatlarina ve kablolarina yaklasmayiniz ve bu gibi durumlari 186 nolu telefondan Elektrik Ariza Servisi’ne bildirilmelidir.
Çökme veya yangin tehlikesinin bulundugu durumlarda derhal 110 nolu telefondan Itfaiye Servisi’ni aranmalidir.
Ortaya çikabilecek acil saglik sorunlarinda derhal 112 nolu telefondan Acil Yardim Servisi aranmalidir.
Dogalgaz Sebekesi ile ilgili ortaya çikabilecek sorunlarda 187 nolu telefondan Dogalgaz Ariza Servisi aranmalidir.