Çeşm-İ Cihan Sohbetleri'nde 'Yüzüncü Yılında 1. TBMM' Anlatıldı
Bartın Üniversitesi’nin geleneksel hale getirdiği Çeşm-i Cihan Sohbetleri’nin 13’üncüsü Prof. Dr. Ahmet Demirel tarafından çevrimiçi olarak verilen “Yüzüncü Yılında 1. TBMM” adlı konferansla gerçekleştirildi.
Pandemi ile birlikte ilk defa çevrimiçi olarak gerçekleştirilen etkinlikle ilgili “Bu zorlu günlerde aramızdaki mesafeleri gönül bağımız ve geleceğe olan inancımızla kapatıyoruz” diyen Rektör Uzun, alacağımız tedbirlerle her türlü zorluğun üstesinden gelinebileceğinin mesajını verdi.
“Birbirinden değerli konuklarla bir araya gelmeye devam ediyoruz”
Çeşm-i Cihan Sohbetleri’nin 3. yılına girdiğini de hatırlatan Rektör Uzun, “27 Ekim 2017 yılında Prof. Dr. Hüsrev Hatemi ile başlayan yolculuğumuzun 13’üncüsünü gerçekleştirmenin kıvancını yaşıyoruz. Diğer tüm etkinliklerimizde olduğu gibi sevgili öğrencilerimizin en önemli bileşeni olduğu Bartın Üniversitesi ailesini, alanında uzman ve çok önemli görüşlere sahip konuklarımızla bir araya getiriyoruz. Bu zamana kadar her sohbetimizin katılımcılarda bir iz, bir tebessüm bıraktığını görmek bizleri mutlu ediyor.” dedi.
“1. Meclis ülkemizin ayağa kalkmasında önemli bir rol oynamıştır”
Rektör Uzun, 1920-1923 yılları arasında görev yapan Birinci Meclis’in oynadığı role de dikkat çekerek “Birinci Meclis, zor bir coğrafyanın zor zamanlarında genç bir cumhuriyet olarak doğmuş ve ülkemizin ayağa kalkmasında rol oynamıştır. Birinci meclis ile demokrasi kültürümüzün temelleri atılmıştır. İstanbul’dan ve farklı bölgelerden gelen mebuslar toplumun tüm kesimlerini içinde barındıran siyasi bir kurum olarak tarihimizdeki yerini almıştır. Temel hedefleri ise bağımsızlığımızın kazanılmasıdır. Bu uğurda gece gündüz çalışılmıştır. Yeri geldiğinde ateş altında mücadele etmişlerdir. Birinci Meclis ait belgeler, zabıtlar ortaya konulan demokrasi mücadelesinin gelecek nesillere aktarılması noktasında paha biçilemez öneme sahiptir. Biliyoruz ki geçmişini bilmeyen, geleceğini şekillendiremez” diyerek konunun önemini ifade etti.
“Yüzüncü Yılında 1. TBMM”
Moderatörlüğünü Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ömer Baykal’ın yaptığı konferansta Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Demirel, “Yüzüncü Yılında 1. TBMM” konulu konuşmasını yaptı.
Demirel, “Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş döneminin olağanüstü günlerinde, olağanüstü yetkilerle donatılarak faaliyet gösteren Birinci Meclis’in ilk toplantısını yapmasından bu yana yüz yıl geçti. 23 Nisan 1920’den 16 Nisan 1923’e kadar ki üç yıl boyunca aralıksız toplantı halinde olan bu meclis, bir yandan Milli Mücadele Hareketi’ni yönetmiş ve başarıya ulaştırmış, bir yandan da birbiri ardına çıkardığı kanunlarla Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atmıştır” diye konuştu.
Birinci Meclis’in yasama, yürütme ve hatta bir bakıma yargı yetkilerini elinde bulundurduğunu da aktaran Demirel, “Meclis içinde Birinci Dünya Savaşı sonundaki yenilgiye karşı direnme konusunda tam bir görüş birliği olmasına karşın, iç politika konularında önemli görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Milletvekilleri de demokratik bir tartışma ortamı içinde bu farklı görüşlerini meclis kürsüsünde sürekli olarak dile getirmişlerdir. Meclis kürsüsü tartışma cesareti, imkânı ve adabı bakımından eşsiz bir örnek olmuştur” şeklinde konuştu.
Demirel, 1920-1923 döneminde yaşananları detaylarıyla aktararak “Başlangıçta bir bütün olarak hareket eden meclis, zamanla ortaya çıkan görüş ayrılıklarına bağlı olarak Birinci ve İkinci Müdafaa-i Hukuk Grupları ile Bağımsız Grup olmak üzere üç ayrı gruba ayrılmıştır. Bunlar birer siyasi parti görünümünde çalışmışlardır. Bu üç parti arasında geçen çetin mücadeleler, Birinci Meclis’in kürsü serbestliği ve dokunulmazlığı bakımından Türkiye’nin en demokratik meclislerinden biri olarak anılmasını sağlamıştır. Ülkenin, işgal altında iken ve savaş en ağır koşulları dayatırken demokratik bir ortam içinde tartışabilen bir meclise sahip olması, Türkiye için bugün de gelecekte de kıvanç verici bir miras olarak anılmalıdır” ifadelerini kullandı.
Çevrimiçi etkinliğe katılan Tarih ve Siyaset konularında Türkiye’nin önemli isimlerinden biri olan Ankara Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı ise düzenlenen konferanstan duyduğu memnuniyetini dile getirdi. Kayalı, “Bartın Üniversitesi tarafından böyle etkinliklerin düzenleniyor olmasından büyük mutluluk duydum. Geleneksel olarak gerçekleştirilen Çeşm-i Cihan etkinliğinin bu bölümünden büyük istifade ettiğimizi söyleyebilirim. Başta Rektör Prof. Dr. Orhan Uzun olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ederim” dedi.
Çevrimiçi olarak gerçekleştirilen etkinliğe yoğun ilgi gösterildi.