MS Hastalarında Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyonun Önemi
Fizyomer Terapia Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. N. İrfan Ünver, Multipl skleroz (MS) hastalarında fizik tedavi ve rehabilitasyon konusunu anlattı.
Ünver, "Multipl Skleroz (MS) kişinin bağışıklık sistemindeki bir bozukluk sonucu Beyin ve Omurilikte (Merkezi Sinir Sistemi) çok sayıda plakların oluşması ve sinirlerdeki myelin kılıfının hasarlaması sonucu ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır. Yani merkezi sinir sisteminin inflamatuar (yangısal ) bir hastalığıdır. Özellikle beyin ve omurilikteki beyaz cevher hastalanır. Beyaz cevher merkezi sinir sisteminin kendi içindeki iletişimi ve beyinden vücudun diğer kısımlarına veya vücudun diğer kısımlarından beyne olan iletişimlerini sağlar. Merkezi sinir sisteminde oluşan plaklar sinirleri çevreleyen, koruyan ve iletişimi sağlayan myelin kılıfında da hasarlanmaya neden olur. Bu nedenlerle de beyinden vücuda, vücuttan beyne gelen uyarılar aksar" dedi.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ
Hastalığın ilk belirtilerinin aniden ortaya çıkan ve birkaç gün süren görme, işitme, konuşma bozukluğu, yazının kötüleşmesi olabileceğinin altını çizen Ünver, "İlerleyen zamanlarda vücudun değişik bölgelerinde, değişik büyüklüklerde uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme, duyu kaybı, güç kaybı, spazm, kas sertliği, kramp, görme bozukluğu, bulanık görme, çift görme, konuşma bozukluğu, denge bozukluğu, yürüme bozukluğu, bulantı, kabızlık, idrar tutamama, idrar kaçırma, çabuk yorulma, depresyon, kısa süreli bellek sorunları, yutma güçlüğü, cinsel işlev bozukluğu, ısıya hassasiyet, yazının bozulması gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Zaman zaman ortaya çıkan ataklar halinde devam eder” şeklinde konuştu.
HASTADAN HASTAYA FARKLILIKLAR GÖSTERİR
MS’te hastalığın seyrini, reaksiyonlarını tahmin etmenin güç olduğunu belirten Ünver, "Hastadan hastaya farklılıklar gösterir. MS de merkezi sinir sisteminde tutulan ve etkilenen yere, etkilenme derecesine ve büyüklüğüne göre hastalığın tipi, şiddeti ve seyri hastadan hastaya değişebilir. MS Dünyada üç milyon, ülkemizde 35 bin kişiyi etkilemektedir. MS’in ortaya çıkmasında kalıtım ve genetik faktörler önemli rol oynar. Bunun dışında, çevresel faktörler (organik çözücüler, cıvaya maruz kalma, böcek ilaçları, radyasyon), etnik nedenler (Kuzey Afrika, Kuzey Avrupa, Amerika’da, Kanada‘da görülme sıklığı daha fazladır. Siyah ve sarı ırkta görülme sıklığı azalmaktadır), virüslerin (Herpes, Varisella Zonster) etkili olduğu düşünülmektedir. MS teşhisi güç bir hastalıktır. Beyin MR, beyin omurilik sıvısının tetkiki, EMG ( sinirlerin uyarılmasına dayanan, sinirlerin iletim hızların ve duyu sinirlerini ölçen bir tetkiktir) ,görme ve işitme muayeneleri tanıya yardımcı olurlar. Nöroloji uzmanı tarafından tanısı konulan hasta, nöroloji uzmanı tarafından ilaç tedavisi belirlenir. Hasta sürekli nöroloji uzmanınca takibe alınır. Hastalığın seyri, yerleşimi hastadan hastaya değişiklik gösterdiği için kişiye özel olmalıdır. Hastalık ne kadar erken yaşta başlarsa prognozu daha ağır seyredebilir. Hastalar zaman zaman ataklar geçirirler, bu ataklarda Nöroloji Uzmanına müracaatta gecikilmemelidir. Bazı hastalar sık ataklar geçirirken, bazı hastalar ömür boyu tek atak geçirebilirler. Bazı hastalarda düzelmeye izin vermeyen sürekli ilerleyen formları da vardır. Erken tedaviye başlamakla ilerde oluşacak hasarlara engel olunabilir veya oluşan hasar hafif atlatılabilir" dedi.
MS’TE FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYONUN ÖNEMİ
MS’de Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon çok önemli olduğunu belirten Ünver, "Hastanın yaşam kalitesini artırmak, işini veya mesleğini rahat yapabilmesini sağlamak bir başkasından bağımsız olmadan yaşamını sürdürebilmesi için her MS‘li hastaya özel farklı FTR programları hazırlanmalıdır. Günümüzde gelişmiş bilgisayar ve teknolojik imkânlarla bu mümkün olmaktadır. Hastaya el, ayak becerilerini artırmak için hazırlanan rehabilitasyon programlarının yanı sıra kas ve iskelet sistemine yönelik Nörolojik Rehabilitasyon programları fizyoterapistlerimizin eşliğinde cihaz, alet, malzemelerimiz ve ekipmanlarımız ile bilgisayarlı sanal gerçeklik cihazlarımızla da merkezimizde MS’li hastalarımıza rehabilitasyon uygulanmaktadır. Hidroterapi fizyoterapist ile havuz içinde egzersiz diğer bir rehabilitasyon yöntemidir. MS hastalarında idrar kaçırma problemi varsa; MS hastalarında idrar kaçırma problemi olursa merkezimizde manyetik alan stimülasyon koltuğunda tedavi uygulanmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır. Doğru bir tedavi ile hastanın yaşam tarzı yeniden düzenlenmelidir. Hastanın yaptığı iş yorucu olmamalı, düzenli bir yaşam sürmeli sağlıklı bir beslenmesi olmalıdır. Sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Hamam, sauna ve aşırı sıcak ortamlardan kaçınılmalı, kişisel temizlik için ılık su tercih edilmelidir. Hasta üzüntü ve depresyondan uzak tutulmalıdır" şeklinde konuştu.
Kaynak: İHA
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ
Hastalığın ilk belirtilerinin aniden ortaya çıkan ve birkaç gün süren görme, işitme, konuşma bozukluğu, yazının kötüleşmesi olabileceğinin altını çizen Ünver, "İlerleyen zamanlarda vücudun değişik bölgelerinde, değişik büyüklüklerde uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme, duyu kaybı, güç kaybı, spazm, kas sertliği, kramp, görme bozukluğu, bulanık görme, çift görme, konuşma bozukluğu, denge bozukluğu, yürüme bozukluğu, bulantı, kabızlık, idrar tutamama, idrar kaçırma, çabuk yorulma, depresyon, kısa süreli bellek sorunları, yutma güçlüğü, cinsel işlev bozukluğu, ısıya hassasiyet, yazının bozulması gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Zaman zaman ortaya çıkan ataklar halinde devam eder” şeklinde konuştu.
HASTADAN HASTAYA FARKLILIKLAR GÖSTERİR
MS’te hastalığın seyrini, reaksiyonlarını tahmin etmenin güç olduğunu belirten Ünver, "Hastadan hastaya farklılıklar gösterir. MS de merkezi sinir sisteminde tutulan ve etkilenen yere, etkilenme derecesine ve büyüklüğüne göre hastalığın tipi, şiddeti ve seyri hastadan hastaya değişebilir. MS Dünyada üç milyon, ülkemizde 35 bin kişiyi etkilemektedir. MS’in ortaya çıkmasında kalıtım ve genetik faktörler önemli rol oynar. Bunun dışında, çevresel faktörler (organik çözücüler, cıvaya maruz kalma, böcek ilaçları, radyasyon), etnik nedenler (Kuzey Afrika, Kuzey Avrupa, Amerika’da, Kanada‘da görülme sıklığı daha fazladır. Siyah ve sarı ırkta görülme sıklığı azalmaktadır), virüslerin (Herpes, Varisella Zonster) etkili olduğu düşünülmektedir. MS teşhisi güç bir hastalıktır. Beyin MR, beyin omurilik sıvısının tetkiki, EMG ( sinirlerin uyarılmasına dayanan, sinirlerin iletim hızların ve duyu sinirlerini ölçen bir tetkiktir) ,görme ve işitme muayeneleri tanıya yardımcı olurlar. Nöroloji uzmanı tarafından tanısı konulan hasta, nöroloji uzmanı tarafından ilaç tedavisi belirlenir. Hasta sürekli nöroloji uzmanınca takibe alınır. Hastalığın seyri, yerleşimi hastadan hastaya değişiklik gösterdiği için kişiye özel olmalıdır. Hastalık ne kadar erken yaşta başlarsa prognozu daha ağır seyredebilir. Hastalar zaman zaman ataklar geçirirler, bu ataklarda Nöroloji Uzmanına müracaatta gecikilmemelidir. Bazı hastalar sık ataklar geçirirken, bazı hastalar ömür boyu tek atak geçirebilirler. Bazı hastalarda düzelmeye izin vermeyen sürekli ilerleyen formları da vardır. Erken tedaviye başlamakla ilerde oluşacak hasarlara engel olunabilir veya oluşan hasar hafif atlatılabilir" dedi.
MS’TE FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYONUN ÖNEMİ
MS’de Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon çok önemli olduğunu belirten Ünver, "Hastanın yaşam kalitesini artırmak, işini veya mesleğini rahat yapabilmesini sağlamak bir başkasından bağımsız olmadan yaşamını sürdürebilmesi için her MS‘li hastaya özel farklı FTR programları hazırlanmalıdır. Günümüzde gelişmiş bilgisayar ve teknolojik imkânlarla bu mümkün olmaktadır. Hastaya el, ayak becerilerini artırmak için hazırlanan rehabilitasyon programlarının yanı sıra kas ve iskelet sistemine yönelik Nörolojik Rehabilitasyon programları fizyoterapistlerimizin eşliğinde cihaz, alet, malzemelerimiz ve ekipmanlarımız ile bilgisayarlı sanal gerçeklik cihazlarımızla da merkezimizde MS’li hastalarımıza rehabilitasyon uygulanmaktadır. Hidroterapi fizyoterapist ile havuz içinde egzersiz diğer bir rehabilitasyon yöntemidir. MS hastalarında idrar kaçırma problemi varsa; MS hastalarında idrar kaçırma problemi olursa merkezimizde manyetik alan stimülasyon koltuğunda tedavi uygulanmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır. Doğru bir tedavi ile hastanın yaşam tarzı yeniden düzenlenmelidir. Hastanın yaptığı iş yorucu olmamalı, düzenli bir yaşam sürmeli sağlıklı bir beslenmesi olmalıdır. Sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Hamam, sauna ve aşırı sıcak ortamlardan kaçınılmalı, kişisel temizlik için ılık su tercih edilmelidir. Hasta üzüntü ve depresyondan uzak tutulmalıdır" şeklinde konuştu.