Bin 350 Yıldır Meyve Veren Hünkar Zeytini Asırlara Meydan Okuyor
Hatay’ın Payas ilçesinde bulunan bin 350 yıldır meyve veren Hünkar Zeytini adlı anıt ağaç, adeta asırlara meydan okuyor. Cami imamı ve külliye çalışanları tarafından özenle korunan ağacın bakımı uzman ekiplerce her yıl düzenli olarak yapılıyor.
Adana-İskenderun yolu üzerinde bulunan Paysa’ta 2. Selim Külliyesi’nin içinde yer alan caminin avlusundaki 13 asırlık zeytin ağacı ve dallarındaki meyveler ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Asırları aşan yaşına rağmen yılda 300 kilogram civarında meyve veren ağaç, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından 1976 yılında "Anıt Ağaç" olarak tescillendi.
Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Botanik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atabay Düzenli, 2010 yılında ağaçta yaptığı incelemede ağacın bin 350 yaşında olduğunu tespit etti.
Caminin imamı tarihi ağacın günlük bakımını yapıyor, ziyaretçileri de ağaçla ilgili bilgilendiriyor.
Seyehatname’de adı geçiyor
Payas Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü görevlisi mimar Tuba Kablan, 2. Selim Külliyesi ve avlusundaki anıt ağacı görmek için yurt içi ve dışından çok sayıda turistin ilçeye geldiğini söyledi.
İlçenin sembolü olan tarih ve kültür varlıklarına büyük önem verdiklerini belirten Kablan, "Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde bahsi geçen zeytin ağacı asırlara meydan okurcasına her ilkbaharda çiçek açıyor, her sonbaharda meyve veriyor. Barış ve bereketin sembolü olan zeytin ağacı, tarihi bir mirasçı olarak nöbetini tutmaya devem ediyor" dedi.
13 asırlık zeytin ağacının 10 metre boy, 8 metre taç genişliği ve 1 metre gövde çapına sahip olduğunu aktaran Kablan, zeytin ağacının tarihi ve kültürel değer taşıması, kanunla koruma altına alınması sebebiyle dal ve yapraklarına zarar vermemek amacıyla meyvelerinin toplanmadığını sözlerine ekledi.
"Hünkar Zeytini" olarak anılıyor
Yavuz Sultan Selim’in Kaptan-ı Deryası ve Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, Mercidabık Savaşı ile Osmanlı topraklarına katılan Payas’a külliye yapılması için 1574’te Mimar Sinan ve Hassa mimarlar teşkilatına talimat verdi. Adana-İskenderun yolunda, külliyenin inşa edileceği 15 dönüm zeytin bahçesindeki ağaçlar, biri dışında kesildi.
Padişah 2. Selim’in buyruğuyla, Sarı Selim Camisi bahçesindeki ağaca kutsallığın, bereketin ve barışın simgesi olduğu için dokunulmadı. Bu nedenle yaşlı ağaç, o tarihten bu yana "Hünkar zeytini" olarak anılıyor.