Davut Çetin Açıklaması 'Eylül Ayı Enflasyonu Beklentilerin Üzerinde'

ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, TUİK tarafından açıklanan Eylül Ayı Enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Başkan Çetin, "2015 Eylül ayı enflasyonu beklentilerin üzerine çıkarak bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 0,89, Yİ-ÜFE’de yüzde 1,53 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 7,95, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 6,92 olmuştur. Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 1,93 ile ulaştırma ve çeşitli mal ve hizmetler gruplarında gerçekleşmiştir. Bunu yüzde 1,24 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 1,16 ile ev eşyası ve eğlence ve kültür grupları izlemiştir. Giyim ve ayakkabı grubunda ise yüzde 2,76 oranında düşüş gözlenmiştir.

Enflasyonda Dövizdeki Artış Etkisi Mazot, Otomobil, Beyaz Eşya Fiyatlarıyla Kendisini Gösterdi Eylül ayına katkı yapan en önemli grup yine gıda grubu olmuştur. Aylık yüzde 0.89’luk artışın 0.31’i gıda, 0.30’u ulaştırma grubundan gelmektedir. Ulaştırma grubunda fark yaratan kalemler ise otomobil fiyatları ve mazot fiyatındaki artıştır. Döviz kurundaki artışın otomobil, mazot, beyaz eşya, altın, ilaç gibi ürünlerde fiyat artışlarını tetikleyerek enflasyonda etkili olmaya başladığı görülmektedir” dedi.

TARIMDAKİ FİYAT ARTIŞINDAN ÜRETİCİ KAZANMIYOR

Tarımda Fiyat Artışı Dönemine Girildiğini hatırlatan Çetin, “Fiyat Artışından Üretici Kazanmıyor Eylül ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 22,01 ile patlıcan olurken bu ürünü yüzde 20,43 ile sivri biber izlemiştir. Bu durum manşetlerde yine patlıcan ve biber enflasyonunun yer almasına ve tarım fiyatlarına dönük bir yanlış algı oluşmasına neden olacaktır. Eylül ayı ile birlikte sebze ve meyvede yüksek fiyat dönemine giriyoruz ve Nisan ayına kadar bu artışlar, iklim koşulları, ürün rekoltesi, ihracat gibi faktörlere bağlı olarak değişecektir. TÜFE’de bile aylık fiyat artışının yüksek olduğu ürünlerde önceki yıllara göre fiyat artışının sınırlı kalabildiği görülmektedir. Nitekim 2010 yılından bugüne tüfe yüzde 50 civarında artarken, tarım ürünleri 5 yılda sadece yüzde 26 artış göstermiştir.”

EYLÜL AYINDA DİKKAT ÇEKİCİ GELİŞME ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ ARTIŞ

Çetin şöyle devam etti;

“Dövizdeki Artış, Üretici Maliyetlerini de Yükseltmeye Başlamıştır Eylül ayı enflasyonunda dikkat çekici gelişme üretici fiyatlarındaki artıştır. Yİ-ÜFE artışı, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,53, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7,81, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,92 olmuştur. Bu, 2011 Eylül ayından sonra 9 yılın en yüksek artışıdır ve kurun fiyatlara geçiş sürecinin başladığına işaret etmektedir. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; diğer mamul eşyalar (yüzde 5,13), metal cevherleri (yüzde 3,84), temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları (yüzde 3,47) alt sektörleridir. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz (yüzde -13,20), basım ve kayıt hizmetleri (yüzde-0,94) ve gıda ürünleri (yüzde -0,58) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur. Enflasyonu Yaratan Yapısal Faktörler Türkiye’nin Gündeminde Olmalıdır Türkiye enflasyon oranında Venezuela, Rusya, Arjantin, İran, Brezilya’dan sonra gelmekte ve en yüksek oranlı ülkeler arasında yer almaktadır. Yüksek enflasyon ülkemizde geçim sorununun en önemli kaynağıdır. Son TUİK verilerine göre halkımızın en yoksul yüzde 20’sinin ortalama kişi başı aylık net geliri 376 TL’dir. İkinci gelir grubundaki yüzde 20’nin ortalama kişi başı 657 TL’dir. Batı Akdeniz’de nüfusun yüzde 20’sinin ortalama kişi başı aylık geliri 441 TL’dir. Bu kesimlerin başta gıda fiyatları olmak üzere enflasyona karşı kırılganlığının yüksek olduğu açıktır. Yüksek enflasyon ücretlerde ve sosyal yardımlarda artışı reel olarak yok etmektedir ve bu nedenle enflasyonun, enflasyonu yaratan yapısal faktörlerin Türkiye’nin gündeminde olması gerekir” diye konuştu.

BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ALTINDA

Batı Akdeniz Aylık Enflasyonda 16, Yıllık Enflasyonda 26 Bölge Arasında Sondan 3. Sırada olduğunu ifade eden ATSO Başkanı Davut Çetin, “Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 0,88, dokuz aylık bazda yüzde 6,10 ve yıllık bazda yüzde 7,02 olarak gerçekleşmiştir.

Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 2,82 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 1,81 ile ulaştırma, yüzde 1,44 ile sağlık harcama gruplarında olmuştur. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış yüzde 14,85 ile lokanta ve oteller, yüzde 12,34 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 10,53 ile eğlence ve kültür gruplarında gerçekleşmiştir. Bölgemizde enflasyon aylık, dokuz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının altında kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda on altıncı sırada, dokuz aylık bazda on üçüncü sırada, yıllık bazda ise yirmi dördüncü sırada yer almıştır. Turizmdeki gelir kaybının bölgemizde fiyat artışlarını baskılayıcı rol oynadığı görülmektedir."