'Tunç Çağı'nın Gizemli Kadınları' Davalık Oldu

Yargıtay, Samsun'un Bafra ilçesindeki İkizdere kazılarında çıkarılan eserlerin fotoğraflarını, kazı başkanının izni olmadan "Tunç Çağı'nın Gizemli Kadınları" isimli sergi kataloğunda yayımladığı gerekçesiyle dava edilen sanığın beraatine hükmeden yerel mahkeme kararını bozdu.

Samsun'un Bafra İlçesinde İkiztepe'deki arkeolojik kazılarda çıkarılan eserler "Tunç Çağı'nın Gizemli Kadınları" konulu sergi nedeniyle Yapı Kredi Yayınları'nca basılan katalogda yayımlandı.
Kazı başkanı, söz konusu eserde, bilimsel danışman ve metin yazarı olarak görev yapan kişiye, kazı çalışmalarında çıkarılmış 26 adet kadın figürüne ait fotoğrafları, kendisinden izin almadan, yayım yeri ve alıntı belirtmeden yayımladığı gerekçesiyle dava açtı.
Sanık, Samsun Müzesinde sergilenen ve bir kısmı da depoda bulunan şikayete konu figürleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından kendisine verilen bilimsel araştırma izni üzerine fotoğrafladığını ifade etti.

Davacının kazı başkanlığını yaptığı çalışma grubunda davet üzerine 2001-2002 yıllarında yer aldığını anlatan sanık, bu çalışmada elde ettiği belge ve fotoğraflarla eserin ortaya çıktığını, dava konusu eserin kendisi tarafından değil, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlandığını söyledi.

İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi, sanığın beraatine karar verdi.
Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı görüşen Yargıtay 7. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin kararını bozdu.
Daire kararında, 2863 sayılı Yasa'nın 43/1. maddesinde, kazılarda ortaya çıkan varlıkların yayım hakkının Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince, kazı izni alan heyet ve kurumlar adına, kazıyı fiilen idare edenlere ait olduğu hükmüne yer verildiği anımsatıldı.
Kararda, aynı kanun maddesi uyarınca, kazı başkanlarının, her kazı dönemi sonunda, Kültür ve Turizm Bakanlığına bilimsel rapor vermekle yükümlü olduğu, kazının bitiminden itibaren, kazı çalışmasına ilişkin bilimsel raporları en geç iki yıl, nihai bilimsel raporları ise beş yıl içinde yayımlamayan kazı heyetlerinin, buldukları varlıkların her türlü yayım hakkının Kültür ve Turizm Bakanlığına geçeceği anlatıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünden bilgi sorulması, konusunda uzman bilirkişiden rapor da alınması gerektiği belirtilen kararda, bu suretle, dava konusu "Tunç Çağı'nın Gizemli Kadınları" isimli sergi kataloğunda yer alan fotoğraflardaki figürlerin, tek tek kazı çalışmalarının hangi döneminde ve hangi tarihte çıkartıldıklarının araştırılması gerektiği kaydedildi.
Müzeye intikalden sonra yapılan fotoğraf çekimleri varsa bu hususta çekim yapılması için sanığa izin verilip verilmediği, bu fotoğrafların dava konusu eserde yayınlanma tarihi itibariyle 2863 sayılı Yasa'nın 43/1. maddesinde öngörülen sürelerin geçip geçmediği hususlarının aydınlığa kavuşturulması gerektiği vurgulanan kararda, tüm deliller birlikte değerlendirilerek, kast unsurunun bulunup bulunmadığı da tartışılarak, sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri yerine, eksik araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulmasının bozma nedeni sayıldığı belirtildi.
Kararda ayrıca, iddianame ile müsaderesi talep edilen eşya hakkında olumlu ya da olumsuz karar verilmemesi de bir diğer bozma nedeni sayıldı.
Kaynak: AA