Azerbaycan'ın Dinmeyen Acısının Anlatıldığı Müze

Azerbaycan'ın kuzeydoğusunda bulunan Guba kentinde 35 bin metrekare alan üzerine kurulu ve açılışı AzerbaycanCumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından yapılan Guba Soykırım Anıtı Kompleksi'nde, ErmenilerinAzerbaycan'da yaptığı katliam göz önüne seriliyor.

Guba'da 2007 yılında stat inşaatı çalışmaları sırasında tesadüfen açığa çıkarılan toplu mezarda, 1918 yılında Ermeni çetelerce işkence edilerek katledilen Azeri, Lezgi, Tat, Avar, Yahudi ve diğer etnik gruplara ait kişilerin cesetleri bulunmuştu.

Toplu mezarın bulunmasının ardından buraya müze yapılması kararlaştırıldı. İnşasına 2011 yılında başlanan ve yapımı Azerbaycan hükümeti ile Haydar Aliyev Vakfı tarafından üstlenen Guba Soykırım Anıtı Kompleksi, 18 Eylül'de açıldı. 2000 metrekare kapalı alana sahip müze, yürekleri parçalayan 1918 yılındaki acıyı hatırlatan iki keskin bıçak şeklinde tasvir ediliyor.

Müzedeki tüm bilgiler, elektronik veri tabanında Azerice, Rusça ve İngilizce olarak sunuluyor. Müzedeki fotoğraflar 1918 olaylarının arifesindeki Guba'nın günlük yaşantısının anlatılmasıyla başlıyor. Eski Guba fotoğraflarında, barış içinde yaşayan Azeri, Lezgi, Yahudi ve diğer halklar ve farklı sosyal tabakalar ile ilgili halkın temsilcileri görüntüleniyor.

Müzede, Azeri halkının soykırıma bakışını anlatan ve metalden yapılmış "Soykırıma Bakış" tablosu bulunuyor. Kompleksin ortasındaki büyük siyah taş, 1918'de Azerbaycan'da katledilen 50 binden fazla erkek, kadın ve çocuğu temsil ediyor.

-"Guba bölgesinin vatandaşları farklı milletlerden insanlardı"

Müzenin düzenlemesini yapan Azerbaycan Bilimler Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Solmaz Rustamova-Tohidi, AA muhabirine, 1918 yılından önce Guba kentinde Yahudiler, Ruslar ve Türklerle yaşadıklarını belirterek, kente Ermenilerin gelmesiyle 1918'de Türklere ve Yahudilere karşı katliam yapıldığını söyledi.

Müzede, Guba halkının günlük yaşamını anlatan resimlerin bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Rustamova-Tohidi, şöyle konuştu:

"Azerbaycan Hükümeti Olağanüstü Tahkikat Komisyonu tarafından o olaylar belgelendirildi. O belgeler ışığında müzeyi açtık. Azerice, Rusça ve İngilizce olarak elektronik tablolarda olaylar anlatılıyor. Guba bölgesinin vatandaşları farklı milletlerden insanlardı. Farslar, Müslümanlar ve Yahudiler birlikte çok güzel şekilde yaşıyorlardı. Ancak 1915 yılına kadar. Ermeni soykırımı uydurma bir tarihtir. Ermeniler soykırımı Azerilere yapmıştır. Ermeniler, Osmanlı'nın topraklarına gitmeden Guba'da Azerileri öldürmüştür. Burada büyük bir Ermenistan devleti oluşturmak istiyorlardı. 1918'de Azerbaycan'ın birçok bölgesinde katliamlar yapıldı. Azerbaycan'ın farklı bölgelerinde 1918 yılında 50 binden fazla kadın, erkek ve çocuk katledildi. Sadece Şamahı bölgesinde 5 bin erkek Cuma Camisi'nin içinde katledilmiş."

Rustamova-Tohidi, soykırımı anlatmak için Türkçe, İngilizce ve Azerice kitaplar basıldığını anlattı.

-"Azerbaycan özgürleşmesini Türk askerine borçlu"

Guba bölgesinde yaşayanların soykırıma karşı birlikte savunma yaptığını belirten Rustamova-Tohidi, şunları söyledi:

"Müzede 'Soykırıma Bakış' resmi var. Bunlar Azerbaycan'da yaşayan insanların gözlerinin görüntüsü. Farklı yaşlardaki insanların gözlerinden oluşuyor. Gözler yaşlandıkça çizgilere artıyor. Gözlere dert, azap ve keder geliyor. Müzenin ortasındaki büyük ve siyah taş, 1918'de Azerbaycan'da katledilen 50 binden fazla erkek, kadın ve çocukları temsil ediyor. Bunların birçoğunun mezarı olmadığından bu taşı koyduk. Onların çoğunu toplu olarak öldürüp, gömmüşler. İlk toplu mezar, Guba'da bulunduğundan ilk kompleks burada yapıldı. Ancak Azerbaycan'ın birçok yerinde bu komplekslerden yapılacak. Türk kardeşlerimiz de bunları görsünler. Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan ordusunu yetiştirdi. Herkes biliyor ki Azerbaycan özgürleşmesini Türk askerine borçlu. İlk ordumuz olan Azerbaycan Milli Alayı'nı Türk ordusu yetiştirdi."

Kaynak: AA