Yeni Anayasada Son Söz Liderlerde
TBMM - Meltem Yılmaz - TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in 19 Eylül 2011'de hukuk profesörleriyle bir araya gelmesinin ardından başlayan yeni anayasa sürecinde son söz liderlere kaldı.
Yeni anayasa çalışmaları, TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in, 19 Eylül 2011'de hukuk profesörleriyle yaptığı toplantıyla start aldı.
19 Ekim 2011'de göreve başlayan TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, 4 Mayıs'ta sona eren katılım aşamasında, 19'u TBMM'de, biri de İstanbul'da olmak üzere 20 toplantı yaptı. Bu toplantılarda, komisyonun ve alt komisyonların çalışma usul ve esasları belirlendi. Buna göre çalışmaların 2012 sonuna kadar bitirilmesi ve 4 aşamada tamamlanması hedeflendi. 1. Aşama;katılım, veri toplama ve değerlendirme, 2. Aşama; ilkelerin belirlenmesi ve metin oluşturma, 3. Aşama; metnin kamuoyuna sunulması ve kamuoyunca tartışılması, 4. Aşama; kamuoyunda beliren görüşlere göre taslağın gözden geçirilerek teklif haline getirilmesi olarak öngörüldü.
Çalışma usul ve esaslarının belirlenmesinin ardından 3 adet alt komisyon kurulmasına karar verildi.
Anayasal kuruluşlar ve siyasi partilerin görüşlerini değerlendiren 1 Numaralı Alt Komisyon, 21 toplantı gerçekleştirdi. Çalışma usulleri ile dinlenecek siyasi parti ve kuruluşların belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirilen 19 toplantıda, 42 siyasi parti ve üniversiteler ile çeşitli kurumları dinledi.
Meslek örgütleri ile sendikaların görüşlerini değerlendiren 2 Numaralı Alt Komisyon, 15 toplantı yaptı. Çalışma usulleri ile dinlenecek meslek örgütleri ve sendikaların belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirdiği 13 toplantıda, 39 meslek örgütü ve sendikanın görüşüne başvurdu.
Sivil toplum örgütlerinin görüşlerini değerlendirecek 3 Numaralı Alt Komisyon, 21 toplantı gerçekleştirdi ve kendi çalışma usulleri ile dinlenecek sivil toplum kuruluşlarının belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirdiği 19 toplantıda 79 dernek, vakıf ve platformu dinledi.
-Yazışmalar
Komisyon, yeni anayasa yapım sürecini aktif olarak takip edip gelişmeleri mümkün olduğunca üyeleriyle paylaşmaları, süreçte etkin rol almaları ve görüş ve önerilerini bildirmeleri amacıyla 165 üniversite, 78 il barosu, 60 siyasi parti, 18 belediye birliğine, 17 kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu, 7 yüksek mahkeme, 7 kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşu, 6 muhtarlar birliği dernekleri, 4 işçi ve işveren sendikaları üst kuruluşu, RTÜK, Vilayetler Hizmet Birliği ve Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı ile posta yoluyla yazışma yaptı.
14 bin 538 dernek, 4 binden fazla vakıf, bin 700 yerel ve ulusal radyo ve 197 yerel televizyona ise e-posta yolu ile yazı gönderildi.
-Gelen görüşler
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na, komisyonun resmi web sitesi üzerindeki görüş bildirme sistemi üzerinden, yeni anayasa konusunda 66 bin 15 kişi tarafından görüş bildirildi.
Ayrıca komisyonun e-posta adresine ise bin 872 kişi veya kuruluş tarafından görüş gönderildi. E-posta yoluyla gelen görüşlerin 221'i vakıf, dernek, platform gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarına ait.
Posta yoluyla komisyona bin 50 kişi veya kuruluştan görüş ulaştı. Bu görüşler yaklaşık 18 bin 350 sayfayı buldu. Posta yoluyla gelen görüşlerin 211'i vakıf, dernek, platform gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarına ait.
Ayrıca bugüne kadar alt komisyonlara 160 kuruluş tarafından sözlü olarak beyan edilen görüşler yaklaşık 2100 sayfa tuttu.
-Ziyaretler
Anayasa Uzlaşma Komisyonu, TBMM Başkanı Cemil Çiçek başkanlığında; Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu,HAK-İŞ, KESK, Türkiye KAMU-SEN, MEMUR-SEN, DİSK gibi çatı kuruluşları ziyaret etti.
Yine Anayasa Platformu tarafından; Ankara, Konya, Edirne, Diyarbakır, İzmir, Antalya, Samsun, Bursa, Trabzon, Gaziantep, Erzurum ve İstanbul'da gerçekleştirilen ''Türkiye Konuşuyor'' etkinliklerine katıldı.
Yeni anayasa çalışmalarında daha sonra 2. Aşama olan ilkelerin belirlenmesi ve metin oluşturmaya geçildi. Bu kapsamda 2 yazım komisyonu oluşturuldu.
-6 saat süren gergin toplantı
Çalışmaların 2012 sonunda tamamlanması hedeflenirken, bu hedef gerçekleşmedi. CHP ve MHP, çalışmaların AK Parti'nin Başkanlık sistemi önerisi nedeniyle tıkandığını savunurken, AK Parti, diğer maddelerde uzlaşma sağlanması halinde bu önerilerinden vazgeçebilecekleri açıklamalarında bulundu. Muhalefet partileri, bu süreç içerisinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın komisyonun çalışma süresine ilişkin açıklamalarına da tepki gösterdi.
TBMM Anayasa Yazım Komisyonu çalışmalarını sürdürürken, üzerinde mutabakata vardığı madde sayısının az olması üzerine devreye Meclis Başkanı Çiçek girdi. Komisyon, Çiçek başkanlığında çeşitli kereler toplantı yaptı.
Çiçek'in, Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyeleriyle 1 Nisan 2013'de bir araya geldiği toplantıda, partilerin, komisyonun daha hızlı ve verimli çalışması için getireceği önerilerin, 8 Nisan Pazartesi günü yapılacak toplantıda ele alınması kararlaştırıldı. Toplantıda, çalışmaların daha hızlı ve verimli bir şekilde devam etmesi benimsendi.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, en uzun toplantısını 3 Mayıs 2013'te yaptı. Yaklaşık 6 saat süren, gerginlikler nedeniyle bir kaç kez ara verilen toplantıda, çalışmaların yasama yılı tamamlanıncaya kadar sürmesi ve 7 Mayıs'ta yeniden biraraya gelinmesi kararı çıktı.
Komisyon, 7 Mayıs'taki toplantısında ise çalışmaların haziran sonuna kadar devam etme kararı aldı.
-Farklı açıklamalar
Çalışmalarda sona yaklaşılırken, haziranda komiyon üyelerinden de farklı açıklamalar geldi. TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, "Bu komisyon yapabileceğini yapmıştır, bundan daha fazlasını yapamaz. 'Oturalım masada, bir daha bakalım, dönelim bir daha okuyalım' dersek bu aşamada ciddiyetsizlik, yanlış olur. Başkanlık sistemi dahil hiçbir mevzunun yeni anayasa yapımında bizi engellemesine müsaade etmeyiz" dedi.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, "Temmuz, Ağustos'ta da çalışırız. İktidar grubu, yeter ki ortak bir metni ortaya çıkarmak konusunda samimi, dürüst olsun. İktidarın, kamuoyunu oyalamaya yönelik tavrının artık ortadan kaldırılması, bu belirsizliğin giderilmesi gerekir"; MHP Erzurum Milletvekili Oktay Öztürk, "Hiçbir acelemiz yok, aceleye getirilecek işimiz yok. Ama acelesi olanlar var"; BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, "Anayasa Komisyonu şu an fiilen zaten bitmiştir. Çünkü yaptığı bir şey yok. Boşa kürek çekiyor. Başbakan'ın, kendi yeni paketini getirmesi lazım" açıklamalarında bulundu.
Haziranın bitmesi ve uzlaşılan madde sayısının 48'de kalması üzerine TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu yeniden toplandı. Komisyonun 4 Temmuz'da yaptığı toplantısında, Meclis Başkanı Cemil Çiçek'in siyasi parti genel başkanlarını ziyaret etmesi kararlaştırıldı.
Çiçek, dün yaptığı açıklamada ise genel başkanları ziyaret ederek, tabloyu önlerine koyacağını ifade etti.
Çiçek, "Ama işi fazla uzatacak durumumuz yok. Çünkü seçimler kapıya geldi. Seçim ortamında bu işleri yapmak gerçekten zordur. Her işin bir zamanı var. 'Bu da bizim tarlanın mahsulüdür, sivil bir anayasadır' diye bir anayasayı bugün itibariyle halen ortaya koyamamış olmanın üzüntüsü içerisindeyim. Bana düşen vebal neyse ben bunu almaya hazırım. Ama partilerimiz de artık bu işin farkında olmalılar" dedi.
Liderler turu kapsamında Çiçek, bugün CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile yarın da AK Parti Genel Başkanı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşecek.
Kaynak: AA
19 Ekim 2011'de göreve başlayan TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, 4 Mayıs'ta sona eren katılım aşamasında, 19'u TBMM'de, biri de İstanbul'da olmak üzere 20 toplantı yaptı. Bu toplantılarda, komisyonun ve alt komisyonların çalışma usul ve esasları belirlendi. Buna göre çalışmaların 2012 sonuna kadar bitirilmesi ve 4 aşamada tamamlanması hedeflendi. 1. Aşama;katılım, veri toplama ve değerlendirme, 2. Aşama; ilkelerin belirlenmesi ve metin oluşturma, 3. Aşama; metnin kamuoyuna sunulması ve kamuoyunca tartışılması, 4. Aşama; kamuoyunda beliren görüşlere göre taslağın gözden geçirilerek teklif haline getirilmesi olarak öngörüldü.
Çalışma usul ve esaslarının belirlenmesinin ardından 3 adet alt komisyon kurulmasına karar verildi.
Anayasal kuruluşlar ve siyasi partilerin görüşlerini değerlendiren 1 Numaralı Alt Komisyon, 21 toplantı gerçekleştirdi. Çalışma usulleri ile dinlenecek siyasi parti ve kuruluşların belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirilen 19 toplantıda, 42 siyasi parti ve üniversiteler ile çeşitli kurumları dinledi.
Meslek örgütleri ile sendikaların görüşlerini değerlendiren 2 Numaralı Alt Komisyon, 15 toplantı yaptı. Çalışma usulleri ile dinlenecek meslek örgütleri ve sendikaların belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirdiği 13 toplantıda, 39 meslek örgütü ve sendikanın görüşüne başvurdu.
Sivil toplum örgütlerinin görüşlerini değerlendirecek 3 Numaralı Alt Komisyon, 21 toplantı gerçekleştirdi ve kendi çalışma usulleri ile dinlenecek sivil toplum kuruluşlarının belirlendiği 2 toplantının ardından gerçekleştirdiği 19 toplantıda 79 dernek, vakıf ve platformu dinledi.
-Yazışmalar
Komisyon, yeni anayasa yapım sürecini aktif olarak takip edip gelişmeleri mümkün olduğunca üyeleriyle paylaşmaları, süreçte etkin rol almaları ve görüş ve önerilerini bildirmeleri amacıyla 165 üniversite, 78 il barosu, 60 siyasi parti, 18 belediye birliğine, 17 kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu, 7 yüksek mahkeme, 7 kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşu, 6 muhtarlar birliği dernekleri, 4 işçi ve işveren sendikaları üst kuruluşu, RTÜK, Vilayetler Hizmet Birliği ve Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı ile posta yoluyla yazışma yaptı.
14 bin 538 dernek, 4 binden fazla vakıf, bin 700 yerel ve ulusal radyo ve 197 yerel televizyona ise e-posta yolu ile yazı gönderildi.
-Gelen görüşler
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na, komisyonun resmi web sitesi üzerindeki görüş bildirme sistemi üzerinden, yeni anayasa konusunda 66 bin 15 kişi tarafından görüş bildirildi.
Ayrıca komisyonun e-posta adresine ise bin 872 kişi veya kuruluş tarafından görüş gönderildi. E-posta yoluyla gelen görüşlerin 221'i vakıf, dernek, platform gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarına ait.
Posta yoluyla komisyona bin 50 kişi veya kuruluştan görüş ulaştı. Bu görüşler yaklaşık 18 bin 350 sayfayı buldu. Posta yoluyla gelen görüşlerin 211'i vakıf, dernek, platform gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarına ait.
Ayrıca bugüne kadar alt komisyonlara 160 kuruluş tarafından sözlü olarak beyan edilen görüşler yaklaşık 2100 sayfa tuttu.
-Ziyaretler
Anayasa Uzlaşma Komisyonu, TBMM Başkanı Cemil Çiçek başkanlığında; Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu,HAK-İŞ, KESK, Türkiye KAMU-SEN, MEMUR-SEN, DİSK gibi çatı kuruluşları ziyaret etti.
Yine Anayasa Platformu tarafından; Ankara, Konya, Edirne, Diyarbakır, İzmir, Antalya, Samsun, Bursa, Trabzon, Gaziantep, Erzurum ve İstanbul'da gerçekleştirilen ''Türkiye Konuşuyor'' etkinliklerine katıldı.
Yeni anayasa çalışmalarında daha sonra 2. Aşama olan ilkelerin belirlenmesi ve metin oluşturmaya geçildi. Bu kapsamda 2 yazım komisyonu oluşturuldu.
-6 saat süren gergin toplantı
Çalışmaların 2012 sonunda tamamlanması hedeflenirken, bu hedef gerçekleşmedi. CHP ve MHP, çalışmaların AK Parti'nin Başkanlık sistemi önerisi nedeniyle tıkandığını savunurken, AK Parti, diğer maddelerde uzlaşma sağlanması halinde bu önerilerinden vazgeçebilecekleri açıklamalarında bulundu. Muhalefet partileri, bu süreç içerisinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın komisyonun çalışma süresine ilişkin açıklamalarına da tepki gösterdi.
TBMM Anayasa Yazım Komisyonu çalışmalarını sürdürürken, üzerinde mutabakata vardığı madde sayısının az olması üzerine devreye Meclis Başkanı Çiçek girdi. Komisyon, Çiçek başkanlığında çeşitli kereler toplantı yaptı.
Çiçek'in, Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyeleriyle 1 Nisan 2013'de bir araya geldiği toplantıda, partilerin, komisyonun daha hızlı ve verimli çalışması için getireceği önerilerin, 8 Nisan Pazartesi günü yapılacak toplantıda ele alınması kararlaştırıldı. Toplantıda, çalışmaların daha hızlı ve verimli bir şekilde devam etmesi benimsendi.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, en uzun toplantısını 3 Mayıs 2013'te yaptı. Yaklaşık 6 saat süren, gerginlikler nedeniyle bir kaç kez ara verilen toplantıda, çalışmaların yasama yılı tamamlanıncaya kadar sürmesi ve 7 Mayıs'ta yeniden biraraya gelinmesi kararı çıktı.
Komisyon, 7 Mayıs'taki toplantısında ise çalışmaların haziran sonuna kadar devam etme kararı aldı.
-Farklı açıklamalar
Çalışmalarda sona yaklaşılırken, haziranda komiyon üyelerinden de farklı açıklamalar geldi. TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, "Bu komisyon yapabileceğini yapmıştır, bundan daha fazlasını yapamaz. 'Oturalım masada, bir daha bakalım, dönelim bir daha okuyalım' dersek bu aşamada ciddiyetsizlik, yanlış olur. Başkanlık sistemi dahil hiçbir mevzunun yeni anayasa yapımında bizi engellemesine müsaade etmeyiz" dedi.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, "Temmuz, Ağustos'ta da çalışırız. İktidar grubu, yeter ki ortak bir metni ortaya çıkarmak konusunda samimi, dürüst olsun. İktidarın, kamuoyunu oyalamaya yönelik tavrının artık ortadan kaldırılması, bu belirsizliğin giderilmesi gerekir"; MHP Erzurum Milletvekili Oktay Öztürk, "Hiçbir acelemiz yok, aceleye getirilecek işimiz yok. Ama acelesi olanlar var"; BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, "Anayasa Komisyonu şu an fiilen zaten bitmiştir. Çünkü yaptığı bir şey yok. Boşa kürek çekiyor. Başbakan'ın, kendi yeni paketini getirmesi lazım" açıklamalarında bulundu.
Haziranın bitmesi ve uzlaşılan madde sayısının 48'de kalması üzerine TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu yeniden toplandı. Komisyonun 4 Temmuz'da yaptığı toplantısında, Meclis Başkanı Cemil Çiçek'in siyasi parti genel başkanlarını ziyaret etmesi kararlaştırıldı.
Çiçek, dün yaptığı açıklamada ise genel başkanları ziyaret ederek, tabloyu önlerine koyacağını ifade etti.
Çiçek, "Ama işi fazla uzatacak durumumuz yok. Çünkü seçimler kapıya geldi. Seçim ortamında bu işleri yapmak gerçekten zordur. Her işin bir zamanı var. 'Bu da bizim tarlanın mahsulüdür, sivil bir anayasadır' diye bir anayasayı bugün itibariyle halen ortaya koyamamış olmanın üzüntüsü içerisindeyim. Bana düşen vebal neyse ben bunu almaya hazırım. Ama partilerimiz de artık bu işin farkında olmalılar" dedi.
Liderler turu kapsamında Çiçek, bugün CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile yarın da AK Parti Genel Başkanı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşecek.