Mb Başkan Yardımcısı Dr. Turhan`dan Akademisyenlere Kriz Yorumu Göndermesi
Merkez Bankası (MB) Başkan Yardımcısı Dr.
Sempozyuma katılarak bir konuşma yapan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dr. M. İbrahim Turhan, konuşmasında ekonomik kriz yorumlarında bulunan akademisyenlere yönelik ilginç bir değerlendirme yaptı
Okuduğu yabancı bir gazetedeki karikatürü anlatan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dr. M. İbrahim Turhan, şunları söyledi: "Geçenlerde yabancı ekonomi gazetelerinden birinde bir karikatür vardı. Ortada bir vatandaş var. Bir yanında bir akademisyen, diğer yanında bir başka akademisyen var. Bunlar iktisatçıdır muhtemelen. Birisi diyor ki, `Kriz var, mutlaka harcamaları artırman lazım`, Adam o tarafı dönüyor, onu dinliyor. Öteki, bu sefer öteki taraftaki diyor ki, `Kriz var, mutlaka tasarruflarını arttırman lazım, borcunu azaltman lazım, harcamalarını düşürmen lazım.`, Dönüyor onu dinlemeye başlıyor. İşte bir sağa dönüyor, birsola dönüyor, bir sağındakini, bir solundakini dinlerken, başı dönmeye başlıyor. Sonuçta akademisyenler diyorlar ki, `Düştüğü yerde toparlamayı başardık bu işi.` Ne yazık ki, bu işin şakası, ama gerçektende durum bundan farklı değil. Gelişmiş ülkelerin içinde bulunduğu problemlere baktığınız zaman, bazı akademisyenler, hem de alanlarında son derece iyi isim yapmış akademisyenler diyorlar ki, `Harcamalar çok düşük seviyede, bu harcamaları arttırmak lazım. Devlet, harcamalarını arttırsın.` başkaakademisyenlerde diyorlar ki, `Hayır olur mu, bu problemin sebebi, devlet harcamalarının bu kadar artmış olmasıdır. Kamu mali disiplinini sağlanması lazım.` Tabi bu kadar böyle farlı görüş olunca da, doğru yolu bulmak politika yapıcılar için kolay değil." Yaşanan kriz döneminde Türkiye`de hane halkı ve kamu kesiminin borçlarının düşük seviyede kaldığını söyleyen Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dr. M. İbrahim Turhan, "Hane halkının borçlanma oranına baktığınız zaman, bu alanda da, hane halkının da finansal kaldıracı değir ülkelere göre çok daha düşüktür. Sadece firmalar, hane halkı, bankalar değil, kamu kesiminde de özellikle 2002`den beri uygulanmakta olan mali disipline ve kamunun orta vadeli bir plan çerçevesinde kendisini sıkı maliyet politikalarınaşekillendirmesine dayanan bir süreç yaşadık. Bunun neticesinde kamu kesiminin borçluluk oranları da Türkiye`de çok düştü. Mesela kriz döneminde bütün ülkelerin kamu kesimi borçluluk oranları artarken, Türkiye`de bu artış sınırlı kaldı. Çünkü diğer ülkelerde gördüğümüz şey şuydu; firmalar, hane halkları borçlandılar. Nasıl olsa varlıklarının fiyatları artacak diye bankalarda onlara rahatlıkla borç verdiler. Sonrada bu borçları başkalarına satarak kendilerini kurtardıklarını düşündüler. Fakat sıkıntıçıkınca, firmalar ve hane halkları bankalara borçlarını ödeyemedi. Bankalar batmanın eşiğine gelince, devletler bankaların zararlarını üstlerine aldılar. Yani bir şekilde özel zararlar kamu zararı haline geldiler. Özel borçlar kamu borcu haline geldi. Bu da tabi kuma kesimi borç limitlerini çok ciddi anlamda olumsuz. etkiledi. Şunda Euro bölgesinde yaşanan krizin temelinde yaşanan sorunda aslında bu. Ama Türkiye burada hem gelişmiş ülkelerden ayrıştığı gibi, gelişmekte olan ülkelerle arasındakigeçmişteki o olumsuz açığı da kapattı ve oldukça iyi bir noktaya geldi " ifadelerini kullandı. Sürdürülebilir finansal sistem için ise Dr. Turhan, "Borç yerine özkaynak. Likidite tutsaklığından kurtulmak ve sürdürülebilir büyümeyi yeniden tanımlamak" önerisinde bulundu. İnönü Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. İsmail Özdemir, Türkiye`nin ekonomisini yabancı yatırımcılar için bir cazibe merkezi haline gelmiş olduğunu söyleyerek, Malatya`da böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmaktan dolayı mutlu olduklarını ifade etti. Düzenleme Kurulu Başkanı ve İnönü Üniversitesi, İdari ve İktisadi Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Recep Güneş`te, sınırları büyük olan devletlerin bile ve finansal yapılarının çok güçlü olduğu düşünülen kurumların bile ekonomik krizinin altında kaldığını söyledi.