14 Yıllık Tasarı Yeniden Meclis Gündeminde

2003 yılında hazırlanmaya başlanan, 2011 ve 2015 yıllarında kadük olan Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanun Tasarısı, yeniden Meclisin gündemine geldiTasarı tabiatın, biyolojik çeşitliliğin, tabii değerlerin, jeolojik mirasın ve peyzajın korunmasına ve sürdürülebilir yönetimine ilişkin usul ve esasları düzenliyorUluslararası kabul görmüş olan korunan alanlar sistemi ile uyumlaştırılarak tabiatı korumaya yönelik sistem yeniden düzenleniyorÇED izni kapsamında olmasa dahi verilen izinler müstakil olarak Ekolojik Etki Değerlendirmesine tabi tutulacakKoruma tedbirlerinden etkilenen yöre halkına kaynak aktarılacakTabiatın ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı verecek ilgililere destek ve teşvik verilecek.

ALP ÖZDEN - 2003 yılında hazırlanmaya başlanan, 2011 ve 2015 yıllarında yasalaşamadan kadük olan Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanun Tasarısı, yeniden Meclisin gündemine geldi.

Tasarı, geçtiğimiz hafta içinde TBMM Çevre Komisyonunda görüşülmeye başlandı ve bir maddesi kabul edildi.

15 Kasım Çarşamba günü görüşmelerine devam edilecek tasarının komisyon görüşmelerinin gelecek hafta tamamlanması bekleniyor.

Türkiye, AB müzakerelerindeki 2009 Çevre Faslının kapanış kriterlerinden biri kapsamında Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu'nun çıkartılması taahhüt etmişti.

64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planı'nda da, ilk 6 aylık sürede, tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin etkin korunmasını ve korunan alan yönetimindeki boşluk ve belirsizlikleri giderecek kurumlararası koordinasyonu sağlayacak yasal düzenleme yapılacağı açıklanmıştı.

2003 yılında hazırlanmaya başlanan tasarı, 2011 ve 2015 yıllarında, yasama dönemi içinde kanunlaşma süreci sonuçlandırılamadığı için kadük oldu.

Tasarı, altısı geçici, 49 maddeden oluşuyor. Tasarı tabiatın, biyolojik çeşitliliğin, tabii değerlerin, jeolojik mirasın ve peyzajın korunmasına ve sürdürülebilir yönetimine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

-Neler getiriyor?

"Ekolojik denge ve tabii ekosistem değerlerinin muhafazası; alanın, tek kategori altında yönetimi; katılımcılık; ihtiyatlılık" temel ilkeleri etrafında şekillenen tasarı, ana başlıklarıyla şu düzenlemeleri içeriyor:

-İlgili taraflarla işbirliği yapmak için mahalli ve ulusal düzeyde istişare ve karar alma mekanizmaları oluşturulacak.

-Uluslararası kabul görmüş olan korunan alanlar sistemi ile uyumlaştırılarak tabiatı korumaya yönelik sistem yeniden düzenlenecek.

-İlan edilmiş korunan alanların sınırları değiştirilebilecek; kısmen veya tamamen farklı koruma kategorisi kapsamına alınabilecek; ilan edilmiş koruma kararı kaldırılabilecek.

-Biyolojik çeşitliliğin, türlerin ve habitatların korunması ve alan yönetimi için ihtiyaç duyulan taşınmazlar kamulaştırılabilecek, tahsis ve takas edilebilecek.

-ÇED izni kapsamında olmasa dahi verilen izinler müstakil olarak Ekolojik Etki Değerlendirmesine tabi tutulacak.

- Korunan alanlara, tür ve habitatlara muhtemel baskıları azaltmak ve halkın dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla ormanlık alanlar ve hazine taşınmazları üzerinde mesire yerleri belirlenebilecek.

-Orman alanlarında, yaş, çap ve boy itibariyle kendi türünün alışılmış ölçüleri üzerinde boyutlara sahip olan, yöre folklorunda, kültür ve tarihinde özel yeri bulunan, geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında iletişim sağlayabilecek uzun bir ömre sahip olan ağaçlar, 'anıt ağaç' olarak belirlenip koruma altına alınacak.

-Eğitim ve sosyal tesis maksadıyla kamu kurum ve kuruluşları lehine verilmiş izinlerin, bu tesislerin maksadına uygun olarak kullanılmaması sebebiyle iptal edilebilecek."

Tasarı ayrıca, korunan alanların "koruma kullanma" dengesi kapsamında sürdürülebilir yönetimi için ihtiyaç duyulan planlara yönelik düzenlemeler içeriyor.

Korunan alanlar içerisinde yer alan taşınmazlar ile taşınmazlar üzerinde bulunan yapı ve tesislerin planlarına uygun olarak yapılması, kullanılması veya işletilmesi maksadıyla izin, tahsis ve kiralama işlemlerinin usul ve esaslarını belirleyen tasarıda, gen kaynaklarının korunması maksadı ile araştırma izinlerine, biyolojik çeşitliliğin tespitine, veri tabanında kayıt altına alınmasına ve izlenmesine, gen kaynaklarının yurt dışına kaçırılmasının önlenmesineyönelik düzenlemeler yer alıyor.

Tasarıda, korunan alanlar ve biyolojik çeşitliliğin unsurlarına zarar verilmesini, tahrip edilmesini veya yok edilmesini önlemek maksadıyla yasaklanan fiiller tanımlanıyor; denetim ve koruma yöntemleri, adli ve idari yaptırımlar ile tazmin yükümlülüğü belirleniyor.

Koruma tedbirlerinden etkilenen yöre halkına kaynak aktarılmasını öngören tasarı, tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı verecek ilgililere destek ve teşvik verilmesini de içeriyor.

Kaynak: AA