Urartu'nun Yeni Ölü Gömme Tipine Rastlandi
Van’in Gürpinar ilçesindeki Çavustepe Kalesi nekropolünde, Urartular dönemine ait yeni bir ölü gömme tipine rastlandi.
Farkli sekilde ölü gömme adetinin bir arada oldugu nekropolde, daha önce 4 farkli ölü gömme yöntemine rastlanmisti. Bu yil yürütülen kazilarda daha önce benzerine rastlanmamis sekilde yakilan cesedin külleri direkt olarak sanduka mezarina birakilmis halde bulundu.
IHA muhabirine konusan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Baskani Prof. Dr. Rafet Çavusoglu, Çavustepe Kalesi ve nekropoldeki kazilarin bu yil Kültür ve Turizm Bakanliginin izniyle 16 Temmuz 2024 tarihi itibariyle basladigini belirtti.
Kazi alaninin iki bölümden olustugunu ifade eden Prof. Dr. Çavusoglu, “Nekropolde iki çesit gömü var. Bunlardan biri ölülerini yakarak gömme dedigimiz ‘kremasyon’, diger ise ceset gömü seklindedir. Cesetleri yaktiktan sonra küllerini küplerin içerisine gömüyorlar. Ceset gömme ise direkt topraga gömme seklindedir. Ancak 4 çesit tiple karsilastik. Bunlardan ilki tas sirasina dizilmis olan gömü sekilleri, ikincisi direkt cesedin topraga gömülüsü var, üçüncü sanduka seklinde dedigimiz dört bir tarafini sandik seklinde düzenleyerek gömdükleri var, bir digeri ise urne mezar tipiyle karsilasmis bulunmaktayiz” dedi.
“Mezar gelenegi içerisinde bir ilk”
Yeni dönem kazilarda sasirtan en önemli bulguya ulastiklarini dile getiren Çavusoglu, “Daha önce sanduka denilen mezar tipinin içerisine ilk defa ceset yakilarak küpün içerisinde bulunmustu. Ancak bu kez, ceset yakilarak sanduka tipi dedigimiz mezar içerisine ölünün küllerinin birakilmis olmasiyla karsilastik. Bu mezar gelenegi içerisinde ilk uygulama olarak karsimiza çikti. Arkeolojik veri olarak bizim için önemli bir bulguydu” diye konustu.
“Oval surlar gizemini koruyor”
Nekropolün etrafinda devam eden surun sirrini henüz çözemediklerini ifade eden Çavusoglu, sözlerini söyle sürdürdü:
“Alanin etrafinda sur seklinde tas dizileri devam ediyor. Arkeolojik olarak bunun ne ihtiva ettigiyle ilgili en büyük çalismalarimizdan biri de bu surun sirrini çözmek. Sur oval bir sekilde devam ediyor. Mezarlik alaninda bu sura neden ihtiyaç duyuldu? Bu kazilarda bunun cevabini da ariyoruz. Diger taraftan Çavustepe Kalesi, Urartu’nun zirve noktasini olusturuyor. Buradaki gömüler zirve noktasini olusturan krallik döneminde basliyor. Nekropoldeki gömü de 250-300 yil devam ettigini tahmin ediyoruz. Çünkü Urartu Devleti yikildiktan sonra da bu devam etmis gözüküyor. Urartu Devleti yikilinca halk yok olmuyor, burada yasamini devam ettiriyor.”