Riskli Gruplar Test Yaptirmali
DÜZCE – Doç. Dr. Nevin Ince dünya üzerinde 354 milyondan fazla insanin viral hepatit virüsleri ile yasadigini söyledi.
“Tek hayat, tek karaciger”
Hepatitin, farkli tiplerde olabildigi gibi farkli sekillerde de bulasabilecegine isaret eden Doç. Dr. Ince, “En yaygin hepatit tipleri; A, B, C, D ve E’dir. Bu tiplerin her biri farkli virüslerdir ve farkli yollarla bulasirlar. Hepatit enfeksiyonlarinin yaygin belirtileri; halsizlik ve yorgunluk, istah kaybi, mide bulantisi ve kusma, karin agrisi ve siskinlik, ates, ciltte ve göz beyazlarinda sararma (sarilik), idrarin koyu renkte olmasi, diskinin açik renkte olmasidir” ifadelerinde bulundu.
“Ciddi komplikasyonlara neden olabilir”
Hepatit virüslerinin; enfekte kisinin kani, vücut sivilari ve diskisi yoluyla bulasabildigini dile getiren Doç. Dr. Ince, “Bu nedenle, ortak kullanilan igneler, cinsel temas, kan transfüzyonlari, kontamine su ve gidalar, hamilelik ve dogum gibi durumlar hepatit virüslerinin bulasmasina neden olabilir. Hepatit, akut veya kronik olarak iki sekilde görülür, Hepatit B ve Hepatit C, akut dönemden sonra kroniklesebilir. Akut hepatit, kisa süreli bir enfeksiyonu ifade eder ve bazi vakalarda kendiliginden iyilesebilir. Ancak, kronik hepatit, uzun süreli devam eden bir enfeksiyondur ve karacigeri yavasça hasara ugratir. Kronik hepatit, tedavi edilmez ise siroz ve karaciger kanseri gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir” seklinde konustu.
“Düzenli asilanma, hepatit enfeksiyonlarindan korunmada önemli bir rol oynar”
Hepatit hastaliginin tedavisinin, enfeksiyonun tipine ve siddetine bagli olarak degistigini aktaran Nevin Ince, “Akut hepatitlerde genellikle tedavi semptomatik destek ve istirahat önerilirken, kronik hepatitlerde antiviral ilaçlar ve bazi durumlarda karaciger nakli gerekebilir. Hepatit virüslerinden korunmak ve yayilmasini önlemek için asilar mevcuttur. Hepatit A ve hepatit B virüslerine karsi yapilmasi gereken asilar mevcut olup, çocukluk çagi asi takviminde bu asilar yer almakta ve bebek asilari yapilmaktadir. Eriskin yas grubunda bu hastaliklara karsi bagisikligi olmayan kisilerin de asilanmasi gerekmektedir. Ayrica, hijyenik yasam tarzi ve bulasici hastaliklar konusunda bilinçli olmak da hepatit A ve hepatit E gibi oral-fekal bulas olan virüslerden korunmaya da yardimci olur” ifadelerine yer verdi.
Riskli gruplar
Hepatit için riskli gruplarin, enfeksiyonun yayilma yollarina ve hastaligi kolaylastiran faktörlere bagli olarak farklilik gösterebilecegini vurgulayan Doç. Dr. Nevin Ince; hepatit B ve C için riskli gruplari su sekilde siraladi: “Kan ve kan ürünleriyle temas eden saglik çalisanlari, uyusturucu kullanicilari ve ortak igne kullananlar, cinsel yolla bulasma riski yüksek olan kisiler (birden fazla cinsel partneri olanlar, korunmasiz cinsel iliskiye girenler), düzenli olarak tibbi prosedürlere maruz kalanlar (diyaliz hastalari, organ nakli yapilanlar), daha önce hepatit B veya C ile enfekte olmus olanlar, tasiyici olan annelerden dogan bebekler, HIV/AIDS ile yasayan kisiler. Hepatit A ve E için riskli gruplar hakkinda da bilgi veren Doç. Dr. Ince, “Hijyenik olmayan kosullarda yasayanlar veya seyahat edenler (kontamine su ve gida tüketimi riski yüksek), hepatit A ve E’ye maruz kalmamis kisiler (asilanmamis veya geçirilmis enfeksiyonu olmayanlar), gebelerde hepatit E enfeksiyonu daha ciddi seyredebilir, bu nedenle gebe kadinlar riskli grupta yer alir” seklinde konustu.
Hepatit virüslerinin dünya genelinde yaygin olarak bulundugunun altini çizen Ince, riskli gruplara ek olarak herkesin hepatit enfeksiyonlarindan etkilenebildigini sözlerine ekledi. Bu nedenle, hepatit virüslerine karsi asilanma, hijyenik yasam tarzi ve bulasici hastaliklar konusunda bilinçli olmanin, enfeksiyon riskini azaltmaya ve hastaligi önlemeye yardimci olacagini vurgulayan Nevin Ince, “Hepatit enfeksiyonundan süpheleniyorsaniz veya hepatit asisi olmak istiyorsaniz, saglik uzmaniniza danismaniz önemlidir” dedi.
Hepatit önlenebilir
“Hepatit çogunlukla önlenebilir hastaliklardan biridir” diyen Doç. Dr. Ince; “Hepatit virüslerinin neden oldugu enfeksiyonlar genellikle dikkatli önlemlerle önlenebilir ve bulasma riski azaltilabilir” dedi.
Hepatit A ve hepatit B virüslerine karsi etkili asilarin mevcut olduguna vurgu yapan Ince; “Asilama, bu virüslere karsi bagisiklik kazanmaniza yardimci olur ve enfeksiyondan korur. Asilamayi düzenli olarak yaptirmak, hepatit enfeksiyonlarindan korunmada en etkili yöntemdir” seklinde konustu.
Hepatit A ve E virüslerine karsi önemli koruyucu önlemler arasinda hijyen kurallarinin önemine vurgu yapan Ince; ellerin sik sik yikanmasi, kontamine su ve gidalardan kaçinilmasi, kisisel hijyene dikkat edilmesi gerektigine degindi.
Hepatit B ve C virüslerinin ise cinsel yolla bulasabilen virüsler olduguna dikkat çeken Doç. Dr. Nevin Ince, cinsel iliski sirasinda prezervatif kullanmanin, bu virüslerin bulasma riskini azaltacagini belirtti.
“Erken teshis ve tedavi de enfeksiyonun yayilmasini önlemek ve hastalikla basa çikmak için önemlidir”
Hepatit B ve C virüslerinin kan yoluyla bulasabildigini ifade eden Ince, “Bu nedenle enjeksiyon gerekli durumlarda asla paylasilan igneler kullanilmamalidir. Eger kan veya kan ürünleri ihtiyaciniz varsa, güvenilir saglik tesislerinden temin edilmelidir. Ayni zamanda, tibbi islemler sirasinda sterilizasyon kurallarina dikkat edilmesi önemlidir” diye konustu.
Hamilelik ve dogum sirasinda hepatit B virüsünün anneden bebege geçebildigine dikkat çeken Doç. Dr. Ince, gebelik sürecinde düzenli doktor kontrolleri ve dogum sonrasinda bebeklerin asilanmasinin önemli oldugunu vurguladi.
Alinan önlemlerin hepatit enfeksiyonlarini büyük ölçüde önlemeye yardimci olacagini ifade eden Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dali Baskani Doç. Dr. Nevin Ince “Saglik kuruluslarinin ve hükümetlerin de hepatit enfeksiyonlariyla mücadelede farkindaligi artirmak ve asilamayi tesvik etmek gibi önemli rolleri vardir. Hepatit enfeksiyonlarini önlemenin yani sira, erken teshis ve tedavi de enfeksiyonun yayilmasini önlemek ve hastalikla basa çikmak için önemlidir” diyerek açiklamasini tamamladi.