'Mugla Emcegi' Adiyla Bilim Dünyasina Kazandirildi

Mugla’nin Fethiye ilçe sinirlarinda, Göcek tüneli civarindaki serpantin olarak bilinen ve Demir, Krom, Magnezyum gibi agir metallerce zengin topraklarda yayilis gösteren ve halk arasinda ismi ‘Emzikotu veya Emcekotu’ olarak bilinen ve bilimsel adi ‘Onosma’ olan cinse ait yeni bir tür kesfedildi. Bugüne kadar çok sayida bitkinin kesfine öncülük eden Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yildirim, Mugla’nin Akyaka bölgesinde yasayan dogasever Yasemin Silier’in paylastigi bitki fotograflarindan yola çikarak çalismalara basladi.

Daha sonra Mugla’da bitkiler üzerine amatör çalismalar yapan emekli Ingilizce ögretmeni Bülent Elmas ile Göcek Tüneli yakinlarindaki alana giden Prof. Dr. Yildirim, türe ait örnekler topladi. Doktora ögrencisi Tugkan Özdöl ile çalismalari yogunlastiran Prof. Dr. Yildirim, Türkiye’de onosma cinsi uzmani olan İçel Üniversitesi Biyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Riza Binzet’i de sürece dahil etti.

Ege Üniversitesi ve İçel Üniversitesi bünyesinde yürütülen ortak çalismalar sonucunda bitkinin yeni bir tür oldugu sonucuna varildi. Daha önce birçok dogasever tarafindan fotograflanan ‘Mugla emcegi’, Dogu, Güney ve Iç Anadolu’da yaygin bir tür olan ‘Kaya emcegi’ (Onosma alborosea) ile karistirildigi için hep yanlis tanimlanmasina neden oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Yildirim, bu türün detayda ‘Kaya emcegi’ ile ayni grupta dahi olmadigini söyledi.

Prof. Dr. Riza Binzet’in öncülügünde yazilan makale uluslararasi önemli bir Taksonomik Botanik Dergisi olan Yeni Zellanda kökenli Phytotaxa dergisinde yayinlanarak ‘Mugla emcegi’ olarak bilim dünyasina tanitildi.

Prof. Dr. Hasan Yildirim, “Onosma cinsi dünya genelinde yaklasik 300 türe sahip olup, Hodangiller (Boraginaceae) ailesinin tür bakimindan en zengin cinsidir. Cinsin çogu türü Asya, Orta Asya ve Akdeniz havzasindaki bozkirlarda ve açik alanlardaki habitatlarda yayilis gösterir. Cinsin çesitlilik merkezleri Türkiye, Iran ve Orta Asya’dir. Ülkemizde toplamda kesfedilen bu yeni türle beraber 105 tür bulunmakta ve toplam ülkemize has olan endemik sayisi da 62’ ye yükselmistir. Bu da Onosma cinsinin ülkemizde yasayan türlerinin yüzde 60’inin endemik oldugunu göstermektedir” dedi.

Bitki bugüne kadar yapilan saha çalismalarinda sadece Fethiye sinirlarinda yayilis gösterdigi ve popülasyonlarinin özellikle yola yakin yamaçlar olmasi, özellikle yol genisletme çalismalarindan dolayi oldukça zarar gördügünü vurgulayan Prof. Dr. Yildirim, bu türün neslinin korunmasi adina tür eylem çalismalarinin baslatilmasinin oldukça büyük önem arz ettigini dile getirdi.