TGK'dan Yerel Basina Destek Çagrisi
Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Baskani Nuri Kolayli, basin sektörünün ekonomik darbogaza girdigini ve birçok gazete ile internet haber sitesinin kapanmanin esigine geldigini belirterek, yerel basin kuruluslarinin desteklenmesi çagrisinda bulundu.
“Türk basininda sansür, gazetecilerin 24 Temmuz 1908 tarihinde gerçeklestirdigi onurlu direnis sonucu kalkmis, ancak ardindan yapilan yasal düzenleme ve baskilarla hemen hemen her dönem yeniden gündeme gelmistir.
Sansür, demokrasinin gelisimini engelleyen, halkin haber alma özgürlügünü kisitlayan çok önemli bir sorundur. Günümüzde yasanan uygulamalara bakildiginda, sansürün kalkmadigini, etkisini arttirarak devam ettirdigini görmekteyiz. Sansür günümüzde bazen ‘haber yasaklama’, bazen de gerçegi çarpitma, gizleme veya çesitli tehdit ve yaptirimlarla devam etmektedir.
Düsüncelerini yazdiklari, röportaj ve haber yaptiklari gerekçesiyle meslektaslarimiz yargilanmakta, gözaltina alinmakta, cezayi gerektirmeyecek basit suçlamalarla uzun süreli tutuklamalarla özgürlükleri elinden alinmakta ve hapse atilmaktadir. Türk Ceza Kanunu’nda ve Terörle Mücadele Yasasi’nda yer alan ve darbe dönemlerinden bu yana degismeyen basin özgürlügünü kisitlayici maddeler mutlaka ele alinmali ve yeniden düzenlenmelidir.
Halkin gerçekleri ögrenme ve bilgi edinme hakkinin araci olan basin özgürlügünün önündeki engeller kalkmadikça, 24 Temmuzlar bizler için bayram olmayacaktir. Bu nedenle bu yil da 24 Temmuz’u Basin Bayrami olarak degil, dayanisma günü olarak görüyor, bu anlamda kutluyoruz"
Ekonomik darbogaz
"Sansürün yani sira, son dönemde yasanan ekonomik sorunlar ve tasarruf tedbirleri gibi uygulamalar basin kuruluslarini kapanmanin esigine getirmistir. Özellikle deprem bölgesinde faaliyetlerini sürdürmeye çalisan yerel basin kuruluslari çok zor durumdadir" diyen Kolayli, "Ülkemizde yasanan yüksek enflasyon nedeniyle, diger sektörlerde oldugu gibi; gelismis demokratik sistemin vazgeçilmez unsuru olan basin sektöründe de tarihin en zor ekonomik krizlerinden birisi yasanmaktadir. Özellikle yerel gazeteler yasam savasi vermektedir. Pandemiden bu yana ekonomik darbogaz içindeki yerel basinimiz, 13 Mayis 2024 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanliginca açiklanan ’Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ çerçevesinde uygulamaya konulan kisitlamalarla tamamen yok olma tehlikesiyle karsi karsiya kalmistir. Bilindigi gibi yerel basinin tek geliri, abone satislari, reklamlar ve Basin Ilan Kurumu araciligiyla alinan resmi ilanlardir. Ancak ’Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ çerçevesinde getirilen kisitlamalarla yerel basinin bu gelirlerinde önemli oranlarda azalma yasanacaktir. Örnegin; Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’nde yer alan “Basin ve yayin organlarina ilan ve reklam verilmeyecek, kamu kurum ve kuruluslarinca hiçbir sekilde günlük gazete alimi yapilmayacak, görev alani ile ilgili olmayan yayinlara abone olunmayacak” düzenlemeleri yerel basinin adeta can suyunu kesecek uygulamalardir" diye konustu.
Pandemiden bu yana yasanan ekonomik sorunlara göz atildiginda maliyetlerin arttigina vurgu yapan Baskan Nuri Kolayli, "Gazete maliyetlerini olusturan kâgit, kalip ve mürekkep basta olmak üzere tüm malzemelerin döviz cinsinden fiyatlari artmis, medya kuruluslarinin girdileri Dolar bazinda yüzde 50’ye varan oranlarda yükselmis, genel giderlerdeki ve asgari ücretteki artisin da etkisiyle yüzlerce yerel medya kurulusu kapanma noktasina gelmistir. Bu ortamda uygulamaya konan Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi, adeta yerel basinin idam fermanidir.
Demokrasilerin gelisimine katkida bulunan ve halkin özgür haber alma hakki dogrultusunda kamusal görev üstlenen yerel basinin yasatilmasi için; Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ndeki olumsuz uygulamalarin iptal edilmesini bekliyoruz" ifadelerini kullandi.
Yerel destek ihtiyaci
Kolayli, "Bu ortamda yerel basinin ayakta kalabilmesi; yerel demokrasilerin gelismesi ve halkin haber alma özgürlügünün saglanmasi için hayati önem tasimaktadir. Yerel basin, bir toplumun sesi olarak islev görür. Yerel gazeteler ve haber siteleri, yerel sorunlari ve basarilari gündeme tasiyarak, toplumun farkli kesimlerinin seslerini duyurur. Bu sayede, yerel halkin yasadigi günlük sorunlar, çözüm önerileri ve toplumsal gelismeler hakkinda bilgi sahibi olmalari saglanir. Örnegin, yerel yönetimlerin aldigi kararlar, yerel ekonomik gelismeler, kültürel etkinlikler gibi konular yerel basin araciligiyla topluma ulastirilir. Basin Ilan Kurumu araciligi ile alinan ilan ve reklamlar basin kuruluslarinin ayakta kalmasina yetmemekte, birçok yerel basin kurulusu küçülme yoluna gitmek zorunda kalmaktadir. Bu ekonomik çikmazdan kurtulmanin yolu, basta belediyeler olmak üzere yerel kuruluslarin basina destek olmasindan geçmektedir. Yerel basin, yerel yönetimler tarafindan mutlaka desteklenmeli, tasarruf tedbirleri ve bunun gibi düzenlemelerin gölgesinde kalinmadan yerelin sesinin kisilmasina engel olunmalidir.
Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak tüm belediye baskanlarindan beklentimiz; zor sartlarda kamu adina görev yapan yerel basin kuruluslarina sahip çikmalari, ekonomik anlamda desteklemeleridir" seklinde konustu.
Meslek yasasi eksikligi
Baskan Kolayli sözlerini söyle tamamladi: "Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak her firsatta dile getirdigimiz gibi; Günümüzde Türk basini, gazetecilik meslegini ve bu meslegi kimlerin yapabilecegini düzenleyen ‘Gazetecilik Meslek Yasasi’na acilen ihtiyaç duymaktadir.
Hemen hemen her is kolunda düzenleyici yasalar varken basin sektöründe böyle bir yasa olmayinca dileyen herkes, egitimine ve bilgi birikimine bakilmaksizin “gazeteciyim” diyerek meslege baslayabilmektedir.
Bu nedenle; gazetecilik meslegini ve bu meslegi kimlerin yapabilecegini düzenleyen “‘Gazetecilik Meslek Yasasi" teknolojik gelismeler de göz önüne alinip günümüz sartlarina uygun olarak çikarilmalidir.
Böyle bir düzenleme fikir özgürlügünü kisitlayici degil, tam tersine haber alma özgürlügünü gerçek anlamda hayata geçirmeyi saglayici nitelikte olmalidir.
Özetlemeye çalistigimiz tüm bu sorunlara ragmen görevini fedakârca ve layikiyla yapan meslektaslarimin 24 Temmuz Basin Dayanisma Günü’nü kutluyor, esenlikler diliyoruz.”