Yildiz Sarayi'ni Perdelerine Kadar Yagmalamislar

Osmanli Cihan Devleti’nin 34. Padisahi ve 113. Islam Halifesi olan Sultan 2. Abdülhamid Han’in devletin içerisine sizan hainlerin birlesmesi ile tahttan indirilmesi karari çikartildi. 27 Nisan 1909 günü Meclis-i Umumi-i Milli, Sultanahmet’teki Meclis dairesinde 240 mebus, 36 ayandan olusan bir heyetle, Sultan 2. Abdülhamid’in haline karar verdi. Bu karar sonrasi Yildiz Sarayi’na gelen hainlerden olusan Hareket Ordusu mensuplari, o zamanki Ittihatçilar, Rumeli, Sirp, Hirvat, Bulgar, Makedon ve Arnavut çeteleri sarayi yagmaladi. Yagma sirasinda Sultan 2. Abdülhamid Han’in 33 yil boyunca yurt içinden ve yurt disindan gelen hediyeleri basta olmak üzere, kendi kisisel serveti, kiymetli hazineler, özel silah koleksiyonlari, arabasinin altin kaplama kisimlari hatta sarayin perdelerine kadar yagmaladi. Yagma sonucunda çalinan eserlerin çogunun yurt disina kaçirilarak açik arttirmada satildigi ortaya çikti. Yagmaya karisan hainlerin isimleri ve aldiklari esyalar dönemin Ikdam Gazetesi’nde yazildi. Ittihatçilar destek veren Tevfik Fikret Bile su sözleri ile isyan etmistir, “Yiyin efendiler yiyin; bu hani istiha sizin, doyunca, tiksirinca, çatlayana kadar yiyin” demistir. Ayrica çikarilan 330 sandik evrak, Mahmut Sevket Pasa’nin emri ile Harbiye Nezareti Bahçesi’nde yakildi. Bu yakilan belgelerde Balkan Komitacilari ile irtibatlari ve Ermeni Komitacilari ile yapilan is birlikleri ortaya çikacakti. Binlerce belge yok edilirken sadece lüzumsuz görülenler birakildi.

Yildiz Sarayi içerisinde bulunan Sale Köskü’nün ise 1926-1927 yillari arasinda Italyan bir sirket tarafindan kumarhane olarak kullanildigi biliniyor. Yildiz Sarayi’nda bugün geriye kalan eserlerin 6 yillik restorasyon sonucu yenilenerek Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan’in katilimiyla gerçeklesen tören ile vatandaslarin ziyaretine açildi. Yenilenen sarayin havadan çekilen görüntüleri ise izleyenleri adeta o döneme dogru yolculuga çikartiyor. Yildiz Sarayinin essiz güzelligi ve tüm heybeti en son çekilen görüntülerle gözler önüne serildi.

“Sarayin perdelerine varincaya kadar yagmaladilar”

2. Abdülhamid Han ve Yildiz Sarayi kitabinin yazari Emekli Kurmay Albay Ziya Burcuoglu, “Yildiz Sarayi’nin yagmalanmasi 2. Abdülhamid Han’in hal edildikten sonra Hareket Ordusu mensuplari, o zamanki Ittihatçilar, Rumeli, Sirp, Hirvat, Bulgar, Makedon ve Arnavut çeteleri Yildiz Sarayi’na gelerek yagma etti. Sultan 2. Abdülhamid Han 33 yil saltanati süresince kendisine yurt içinden ve yurt disindan gelen hediyeleri muhafaza etmistir. Çok kiymetli silah koleksiyonlari vardir. Böyle kiymetli bir sarayi ve Sultan 2. Abdülhamid Han’in kendi servetini yagmalamislardir. Kendi arabasinin altin kaplama kisimlarini söküp götürdüler. Öyle ki sarayin perdelerine varincaya kadar yagmaladilar. Elde kalanlar ile 6 yillik restorasyon sonucu ziyarete açildi. Yildiz Sarayi’nin yagmalanma olayina karisanlar 1920 yilinda siki yönetim yüksek mahkemesinde yargilandi. Bu yagma olayina katilan subaylar, generaller ve sivil sahislar bunlarin hepsi tespit edildi. O zaman ki Ikdam Gazetesi’nde bunlarin hepsinin isimleri yazildi. Hatta Hasan Izzet pasa ve Hasan Hüsnü Pasa ve 30’a yakin subayin ismini karsilarina ne aldiklari Ikdam Gazetesi’nde yayinlandi. Bunlar yükte hafif pahada agir olan nadide eserleri almislar. Yapilan mahkeme neticesinde bu subaylarin rütbeleri alindi ve cezalari verildi.

Ancak cezalarin uygulanmasi tamamiyle gerçeklestirilemedi” dedi.



“Yagmadan sonra Avrupa ve Amerika’ya açik arttirma ile satilmistir”

Yildiz Sarayi’nin yagmalanmasi olayindan birçok degerli esyanin yurt disina kaçirildiginin altini çizen Ziya Burcuoglu, “Çok kiymetli elmas, altin, gümüs gibi malzemelerin büyük bir kismi bu yagmadan sonra Avrupa ve Amerika’ya açik arttirma ile satilmistir. O günden beridir yurt disinda yagmadan kaçirilan mallarin devletin ilgili kurumlarinin mücadelesi ve siki takibi ile geriye dönmeye basladi.

Sultan 2. Abdülhamid Han’in olusturdugu çok kiymetli bir kütüphane vardi. Bu kütüphanede yagmalanacakti ancak o zaman ki kütüphane müdürü Sabri Kalkandelen kendi hayatini ortaya koydu ve kütüphanenin önüne yatarak o çapulculari sarayi yagmalamaya gelenlerin kütüphaneye girmemesine mani olmustur. Bu sayede o eserlerin büyük bir kismini yagmalamadan kurtarmayi basarmistir” ifadelerini kullandi.

“Burasi kumarhane olarak kullanilmistir”

Yildiz Sarayi içerisinde bulunan Sale Köskü’nün çok aci hatiralari oldugunu dile getiren Burcuoglu, “1926 yilinda burasi bir Italyan firmasina oyun eglence ve kumarhane oynanmasi için ihale edilmistir. 1927 yilinda kadar burasi kumarhane olarak kullanirmistir. Bir çok milletvekili karsi çikmasina ragmen burasi kumarhane olarak kullanilmistir. O dönemki milletvekili Salih Bozok, cumhurbaskaninin da yakini oluyor. Kumarhanede büyük miktarda para kaybettigi için siyasi nüfusunu da kullanarak buranin Italyan sirketinden alinmasini saglamistir. Böylece borçlarinin üzerine yatilmasini saglamistir. Bu konular Sale Köskü’nün arsivlerinde net bir sekilde yazilidir. Sale Köskünün böyle aci bir hatirasi vardir” diye konustu.