Uzmanindan Önemli Açiklama Açiklamasi 'Orman Yanginlarinda Kritik Esik Daha Yeni Basliyor'
Türkiye’nin, 12 dakikalik yangina müdahale süresi ile Avrupa’da ilk sirada, dünyada ise ilk 2’de yer aldigini söyleyen Prof. Dr. Ömer Küçük, "Türkiye açisindan orman yanginlarinin kritik esik sürecinin yeni basladigini ben ifade etmek isterim" dedi.
Türkiye’nin orman yanginlarini önlemek amaciyla dünyada olmayan sistemleri kullanmasina ragmen, insan kaynakli orman yanginlarinin her geçen yil arttigina dikkat çeken Küçük, 3 ay boyunca Türkiye’de yasayan herkesin duyarli olmasi gerektigini söyledi.
Türkiye’nin 12 dakikalik orman yanginlarina müdahale süresi ile Avrupa’da ilk, dünyada ise ilk ikide yer aldigina dikkat çeken Küçük, Türkiye’nin orman yanginlari ile mücadelede kullandigi teknolojilerle Amerika Birlesik Devletleri ile yarisabilecek seviyede oldugunu vurguladi.
"Ilk 6 aylik periyotta yaklasik iki katina varan bir fark söz konusu"
Orman yangini sezonunun kuraklik sebebiyle daha erken basladigini belirten Küçük, “Meteorolojik sartlarin böyle devam etmesi durumunda yine bu tür yanginlarla karsi karsiya olabilecegimizi ifade etmek gerekir ve buna göre tedbirli olmamiz noktasinda da bütün vatandaslarimizi ikaz etmemizde fayda görüyoruz. Geçen yilla karsilastigimizda hem yanan alan miktari olarak hem de yangin sayisi olarak ilk 6 aylik periyotta yaklasik iki katina varan bir fark söz konusu. Hem yanan alan miktarinda iki kat bir artis hem de yangin sayisi noktasinda iki kat artis. Orman yanginlarina sebeplerine bakildiginda yüzde 90 insan kaynakli sebeplerden bahsediyoruz ama ayni periyotta karsilastigimizda iki kat bir fark var. Dolayisiyla burada insan faktörünün ayni olmasiyla beraber yanma sartlarini, özellikle sicaklik yanici madde özelliklerinin yanmaya elverisli olmasi durumu bunu çok daha fazla tetikliyor. Su anda 2024 yilinda böyle bir sezonun içerisindeyiz. Her ne kadar yangin açisindan periyot erken baslamis olsa da Türkiye açisindan orman yanginlarinin kritik esik sürecinin yeni basladigini ben ifade etmek isterim. Çünkü Temmuz, Agustos ve Eylül aylarinda daha yüksek sicakliklarin olmasi özellikle siddetli rüzgarlarin ki bu rüzgarlarda ben dikkat çekmek istiyorum. Poyraz ve lodos rüzgarlarin olmasi durumunda bu zamanlarda çikabilecek yanginlarin çok daha tehlikeli hal alabilecegi geçmis kayitlardan görülebilir. Yani tehlikeli hal alma ihtimali çok daha yüksek orandadir” dedi.
“Türkiye, son teknolojileri kullanma bakimindan Amerika ile yarisir”
Türkiye’nin orman yanginlarina 12 dakikada müdahale ettigini söyleyen Prof. Dr. Küçük, “Geçen yil özellikle Kanada ve Avrupa’da ciddi yanginlar oldu. Bu sicak kusagin, bu sicak dalganin ülkemizde bu yil yasandigini görüyoruz. Dolayisiyla aslinda Türkiye 2021 yilinda yasadigi sicaklik veya iklim meteorolojik parametreler arasinda yasadigi degerlerin bir benzerini su anda yasamaya basladi.
Bu da bize 2021 yilindaki büyük mega yanginlari hatirlatiyor. Dolayisiyla ayni süreci yasamam, ayni risk altinda olmama adina kamuoyunun bu noktada çok dikkat etmesi gerekiyor. Orman teskilati bu anlamda gerekli tedbirleri aliyor. Özellikle karada ve havada. Aslinda çok güçlü bir filosu var. Çok güçlü bir organizasyon yapisi var ve çok güçlü bir teknolojik altyapisi var. Bunlari hem yangin öncesi, hem yangin aninda hakikaten çok entegre bir sekilde kabiliyet kabiliyetlerini son derece etkin bir sekilde kullaniyor ve bu manada da Avrupa’da hakikaten gururla söyleyebilecegimiz bir sekilde. Yanginla mücadelede ilk sirada orman yanginlarina müdahale noktasinda 12 dakikalardan bahsediyoruz. Yine ilk sirada. Son teknolojileri kullanma bakimindan Amerika ile yarisir. Dünyanin en iyi organize olan, müdahale eden iki ülkesinden biri konumunda” diye konustu.
“Sicakligin 30 santigrat derecenin üzerinde oldugu yerlerde ormanlik alanlara girmememiz lazim”
Alinacak önlemlerle ilgili tavsiyelerde bulunan Küçük, “Özellikle kritik sezonlarda, kritik zamanlarda kesinlikle ormanlik alanlarda bu tür atesli zaten gerekli tedbirleri vilayetlerimizi aliyor. Atesli piknik olayi da zaten yasak, yakilmamasi lazim. Hatta ve hatta ormanlik alanlar bu tür zamanlarda kullanilmamasi lazim. Ne zamanlarda yetkililerimizin ikaz yaptigi zamanlarda giris çikisin yasak oldugu zamanlarda ormanlik alanlara girmememiz lazim. Yasagin olmadigi vilayetlerde ise özellikle sicakligin 30 santigrat derecenin üzerinde oldugu, nispi nemin yüzde 30’un altinda oldugu, rüzgar hizinin 30 kilometre saatin üzerinde oldugu yerlerde durumlarda yine ormanlik alanlara kesinlikle girmememiz lazim” seklinde konustu.
“Aniz yakma olayindan vazgeçmemiz lazim”
Aniz yakilmamasini isteyen Küçük, “Maalesef aniz yakma kültürü var. Aniz yanginlari noktasinda vatandasimizin söndürülmesi noktasinda çok fazla bir bilgisi yok. Aniz, tahildan sonra tarimsal ürünlerden sonra ortada kalan bir atik. Bunun yüksekligi 10 ila 25 santime kadar ve sikligi da degisebiliyor. Hektarda bulundugu miktara göre de bu bölgede aniz olan bölgede çikan yanginlar çok süratli seyrediyor. Yani öyle orman yanginlari gibi degil. Yüksek rüzgar üzerinde öyle kolay kolay söndürülebilecek bir yangin degil. Birincisi aniz yakma olayindan vazgeçmemiz lazim. Aniz yanginlari sonucunda toprak sertlesiyor. Üzerinde aniz kalmadigi için yüzeysel akisla beraber erozyonu toprak tasinmasi söz konusu oluyor. Dolayisiyla aslinda toprakta bir verimsizlik bir kayip da yine karsimiza çikiyor. Çikan bir aniz yangini ormana bitisikse çok süratli bir sekilde ormana sirayet edip büyük orman yanginlarina sebebiyet veriyor" ifadelerini kullandi.
"Kolluk kuvvetlerine haber verilmeli"
"Ormanlar bizi, milli servetimiz, dogal kaynaklarimiz" ifadelerine yer veren Küçük, "Insanlarin olmadigi, ulasimin güç oldugu yerlerde elektrik nakil hatlarinin bulunmadigi, yildirim düsmesinin olmadigi, insan faaliyetin olmadigi yerlerde eger orman yangini meydana geliyorsa bunlarin arka planinin çok iyi sekilde arastirilmasi lazim. Kolluk kuvvetlerimiz, güvenlik kuvvetlerimiz, adli makamlar, isin uzmanlariyla, teskilatla beraber çalisarak bunlari çok saglikli bir sekilde ortaya çikartabiliyor. Bu konuda hassas olmamiz lazim. Bu tür kritik süreçlerde, yangina hassas bölgelerde, orman içerisinde giris çikisin yasak oldugu yerlerde, taninmayan kisilerin görülmesi durumunda mutlaka ve mutlaka yetkili kisilere bilgi verilmesi, ihbarda bulunmasini istirham ediyorum” dedi.