'Marketler Vatandasa Tuzak Kuruyor'
BOLU – Türkiye Sebzeciler, Meyveciler ve Seyyar Pazarcilar Federasyonu (TÜSPAF) Baskani Ali Karaca, "Vatandasimiz isin kolayina kaçiyor, hemen evinin altindaki markete gidiyor. Pazarlarin kuruldugu gün marketler de tezgah açiyor. Marketler o gün biraz fiyat indiriyor ama ertesi gün o fiyatlara ürün bulamazsiniz. Marketler vatandasa tuzak kuruyor" dedi.
"Marketler vatandasa tuzak kuruyor"
Pazar alanlarinda bulunan marketlerin pazarin kuruldugu günlerde indirim yapip normal günlerde fiyatlari artirdigini belirten Karaca, "Bugün vatandasin alim gücünü degerlendirirseniz, enflasyon degerlerini bile gerek devletimizin kurumlari olsun, pazar yerindeki fiyatlari belirliyor. Ama pazar yerindeki fiyatlara baktiginiz zaman Türkiye’de o kadar çok sayida deflasyon olmasina ragmen fiyat artislari, maliyet artmasina ragmen geçen yilki fiyatlar arasinda bir fark göremiyorum. Geçen yil domates 20 liraydi, yine 20 lira. Ürünün kalitesine göre degisiyor. Ama maliyetler çok artti. Maliyetlerden kimse bahsetmiyor. Tarlada domates 10 lira, pazarda 20 lira, markette 25-30 lira. Aslinda burada maliyetlerin anlatilmasi gerekiyor. Çünkü mazot fiyatlari durmadan arttigindan dolayi, isçilik maliyetleri durmadan arttigindan dolayi, ürün üretilirken harcanan gübre, ilaç, mazot bu tamamen maliyetlerin artmasiyla beraber fiyatlarin artmasi gayet normal. Pazar fiyatlarina baktigimiz zaman market fiyatlariyla mukayese ettigimizde pazar yerleri marketten daha ucuz. Günlük sebze-meyve yerinin adresi pazar yerleridir. Vatandasimiz isin kolayina kaçiyor, hemen evinin altindaki markete gidiyor. Pazarlarin kuruldugu gün marketler de tezgah açiyor. Marketler o gün biraz fiyat indiriyor ama ertesi gün o fiyatlara ürün bulamazsiniz. Marketler vatandasa tuzak kuruyor. Vatandasin olmazsa olmazi pazar yerleridir. Herkese göre ürün var. Malin kalitesine göre burada emeklinin alacagi ürün de var, orta sinif vatandasin alacagi ürün de var. Üst tabaka insanlarin alacagi ürün de var" dedi.
"Vatandasin bilinçli olmasini istiyorum"
Vatandaslara pazardan ürün almalari çagrisinda bulunan Karaca, "Ben vatandasimiza sunu öneriyorum, Su an bir fiyat dengesizligi var. Herkes istedigi fiyata ürün satmaya çalisiyor. Özellikle son yillarda pandemi döneminde marketlerin ne kadar firsatçilik yaptigina hepimiz sahit olduk. Bugün marketteki reyonlardaki fiyatlarla kasadaki fiyatlari mukayese ettiginizde denetimlerde çok fark oldugunu da gördük. Günü bitmis ürünlerinde son gün raflara konulup vatandasa verildigini ve vatandasin gida olarak tükettigine de sahit olduk. Ama pazarci onu yapmaz. Pazar yerlerinin hepsi günlük. Pazarci esnafi günlük satar. El emegiyle, bedenen çalistigi için, günlük yevmiyesi çiktigi için yeter. Marketler ciddi anlamda üstüne ciddi maliyetler koyarak bunu vatandasin cebine yansitiyor. Ben vatandasimizdan sunu istiyorum: Isin kolayina kaçmasinlar. Artik her mahallede semt pazarlarimiz var. Gezsinler, neresi ucuzsa oradan alsinlar. Pazar yerlerini tercih edelim. Marketlerde barkod sistemi var. Sizdeki grami, vergisi, stopaji her seyi aliyorlar. Vatandasin bilinçli olmasini istiyorum. Pazara gelsinler, her sey taze" diye konustu.
"Üreticinin desteklenmesi gerekiyor"
Artan maliyetler nedeniyle üreticilerin azalmasi hakkinda konusan Karaca, "Üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Maliyetler artiyor. Patates ve sogan bu sene para etmedi. Adana’da, Reyhanli’da, Ödemis’te patateslerimizden, soganlarimizdan üreticilerimiz zarar etti. Ihracat olmadi. Burada üreticilerin ayakta durmasi lazim ki, bir dahaki sene ürünü ekmesi için kâr etmesi lazim. Üründe rekolte düsük oldugu zamanda pahali olur. Bu da vatandasa zarar verir. Bu konuda üreticilerin desteklenmesi gerekiyor. Bilinçli tarima yönlendirilmesi gerekir. Özellikle bugün aracilarin olmayip, direkt üreticiden, tüketiciye getirildigi yerler pazar yerleridir. Ama marketlere bakiyorsunuz, halden aliyor, aracidan aliyor. Burada o yok. Burada da üreticiyi en iyi koruyan kisiler pazarci esnafidir. Çünkü biz ürünü aldigimiz zaman üreticiden nakit ödeme yapiyoruz. Marketler aldigi zaman vadeli çekler veriliyor. Bu konuda da hükümetimizin bir çalismasi var. Bunun önüne geçmeye çalisiyorlar. Üreticiyi tutmamiz lazim, destek vermemiz lazim" seklinde konustu.