Parkinson Hastalarinda Beyin Pili Hayati Kolaylastiriyor

Dünyada 10 milyon, ülkemizde ise yaklasik 150 bin Parkinson hastasi bulunuyor. Ilerleyici bir hastalik olan Parkinson’a karsi, hali hazirda ilaç tedavisi uygulaniyor. Medicana Kadiköy Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmani Op. Dr. Hakan Simsek, “Parkinson hastalari, baslangiçta ilaçlardan gün boyu fayda görürken, zamanla bu etkinin bir sonraki doza kadar devam etmedigini fark ederler” diyerek bu süreci söyle anlatti: “Bu duruma doz sonu kötülesmesi / kapali (wearing off) periyodu denir. Bu dönemde tedavinin etkisinin azalmasiyla birlikte; titreme, hareketlerde yavaslama, yürüme güçlügü ve konusma akiciliginda bozulma baslar. Bazen de diskinezi olarak adlandirilan ve hastanin sosyal yasamini sarsabilecek düzeyde bükülme, burkulma, çirpinma gibi istem disi hareketler ortaya çikar. Yeniden ilaç alinmasiyla birlikte belirtiler kaybolmaya baslar ve hasta tekrar kendini iyi hisseder. Bu döneme açik (on) dönem, yeniden ilaç almayi gerektiren kötü döneme de kapali (off) dönem denir. Kapali dönemleri ve diskinezileri azaltacak siklikta ve dozda ilaç ayarlamasi yapilir. Halen ilaç tedavisinden fayda görmesine ragmen sorunlu kapali dönemleri ve hareket bozukluklari olan hastalar için derin beyin stimülasyonu (DBS) ameliyati oldukça etkili bir seçenektir.”

Beyin pili için üst yas siniri yok

Halk arasinda beyin pili ameliyati olarak bilinen DBS, gögüs ön duvarina yerlestirilen bir pille çalisan elektrotlarin beyne yerlestirilmesi islemidir. Uygun dozda ve siklikta ilaç tedavisinden fayda gören ve ayni zamanda sorunlu kapali dönemi ve kontrol edilemeyen diskinezileri olan hastalar için derin beyin stimülasyonu (DBS) faydali bir seçenek olabilir. Op. Dr. Hakan Simsek, DBS cerrahisi karari için bu konuda özellesmis tecrübeli beyin cerrahisi, nöroloji ve psikiyatri uzmanlarindan olusan hareket bozukluklari konseyi tarafindan bir degerlendirilme yapilmasi ve takibe alinmasi gerektigini belirterek, “En az 3-4 yildir düzenli tedavi alan ve bundan fayda gören, akli melekelerin kaybolmasi olarak tanimlayabilecegimiz demansi olmayan, kapali dönemleri baslayip siklasmis hastalar uygun adaylardir. Genel durum iyi oldugu sürece, DBS cerrahisi için üst yas siniri yoktur. Hastalarin ayni zamanda aile ve çevreleri tarafindan da uygun sosyal destege ihtiyaçlari vardir” dedi.

Genel olarak DBS’nin güvenilir bir cerrahi islem oldugunu belirten Op. Dr. Simsek, ameliyat sürecini söyle anlatti:

“Çok düsük de olsa cerrahi islem sirasinda kanama, inme, sonrasinda pil ya da elektrot enfeksiyonu riski vardir. Ameliyatin sabahinda hasta basina lokal anestezi ile çerçeve sabitlenip, hesaplamalar için bilgisayarli tomografi çekilir. Ameliyatin ilk bölümünde hasta uyaniktir. Çerçeve yerlestirilip kafatasinda hesaplanan noktalara lokal anestezi ile kesi yapilip kemikte genellikle 1 santim kadar genislikte iki adet delik açilarak buradan saç telinden kalinca elektrotlar hesaplanan hedefe yerlestirilir. Tüm bu islemler hasta için acisizdir. Mikroelektrot kayitla hedef haritalamasi ve makrostimulasyon ile etki degerlendirmesi yapilir. Ayni anda ameliyatta hazir bulunan nöroloji uzmani ile hastanin sürekli klinik degerlendirmesi yapilarak elektrot konumu belirlenir. Daha sonra hasta uyutularak ara kablo cilt altindan genelde sag köprü kemigi altina tasinir. Pil de burada cilt altinda olusturulan cebe yerlestirilip kablolar baglanarak sistem hazir hale getirilir.”

Parkinson’un ilerleyici bir hastalik oldugunu yineleyen Op. Dr. Simsek; “DBS, hastaligin ilerlemesini durdurmaz ancak zaman içinde diskinezileri daha iyi kontrol edilir hale getirir ve açik (on) dönemleri uzatir. Belli araliklarla voltaj ayarlamalari gerekebilir. En uygun ayara genelde 3 ila 6 ay içinde ulasilir” ifadelerini kullandi.