Türkiye Yüzyili Maarif Modeli Ile Egitimde Beceri Temelli Derinlemesine Ögretme Amaçlaniyor

Milli Egitim Bakanliginin duyurdugu “Türkiye Yüzyili Maarif Modeli” müfredati taslagi ile beceri temelli sadelestirilmis ve derinlemesine ögretme yaklasimi amaçlaniyor.

Milli Egitim Bakanliginca tüm ögretim kademelerindeki zorunlu derslerde "Türkiye Yüzyili Maarif Modeli" ile yeni müfredat taslagi hazirlandi. Milli Egitim Bakanligindan yapilan açiklamaya göre, söz konusu müfredat ile ögrencilerin derinlemesine ögrenmesinin önünün açilacagi belirtildi. Yeni müfredatta dünyada degisen durum ve ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenebilecek sekilde esnek bir yapinin benimsendigi aktarildi. Söz konusu müfredata vatandaslar, "https://gorusoneri.meb.gov.tr/" adresinden ulasabilecek. Yeni müfredat, gelecek egitim ögretim yilindan itibaren okul öncesi, ilkokul birinci sinif, ortaokul besinci sinif ve lise dokuzuncu siniflarda kademeli sekilde uygulanmaya baslanacak.

Türkiye Yüzyili Maarif Modeli’nin hazirlanan yeni ögretim programlarina temel olusturmasi hedefleniyor. Bunun yani sira yeni müfredat özgün bir egitim felsefesini de içeriyor. Yeni model ile milli bilince sahip, ahlakli, erdemli, milleti ve insanlik için güzel olani yapmayi ideal edinmis bilge nesiller yetistirilmesi hedefleniyor. Yenilenen programlar kademe ve sinif düzeylerine göre söyle:

"- Okul öncesi ögretim programi-3-5 yas, ilkokul-ortaokul kademeleri için fen bilimleri dersi 3-8. sinif, hayat bilgisi dersi 1-3. sinif, ilkokul matematik dersi 1-4. sinif, ilkokul Türkçe dersi 1-4. sinif, insan haklari, vatandaslik ve demokrasi dersi 4. sinif, ortaokul matematik dersi 5-8. sinif, ortaokul Türkçe dersi 5-8. sinif, sosyal bilgiler dersi 4-7. sinif, TC Inkilap Tarihi ve Atatürkçülük dersi 8. sinif, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 4-8. sinif.

- Lise kademeleri için biyoloji dersi 9-12. sinif, cografya dersi 9-12. sinif, felsefe dersi 10-11. sinif, fizik dersi 9-12. sinif, kimya dersi 9-12. sinif, matematik dersi 9-12. sinif, TC Inkilap Tarihi ve Atatürkçülük dersi 12. sinif, tarih dersi 9-11. sinif, Türk dili ve edebiyati dersi 9-12. sinif, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 9-12. sinif."

Yeni müfredatta ayrica Din Ögretimi Genel Müdürlügünce güncellenen seçmeli ders programlari da yer aldi.

"Yeni müfredatta yüzde 35’lik oranda bir seyreltme yapildi”

Açiklamada sadelestirilmis müfredata iliskin sunlar kaydedildi:

“Yeni müfredat çalismalarinda ülke bazli yapilan karsilastirmalarda, mevcut müfredatin muadillerinden iki kata yakin bir düzeyde daha agir oldugu belirlendi. Bilgi erisiminin zor oldugu dönemlerde yapilan müfredatlarin dünya genelinde de revize edildigi ve bilgi edinmedeki kolayliklardan hareketle seyreltilmeye gidildigi tespiti yapildi. Yapilan incelemelerde mevcut müfredatin ögrenme çiktilarinin incelenen ülkelere göre yüzde 50 fazla oldugu belirlendi. Bu kapsamda yeni müfredatta yüzde 35’lik oranda bir seyreltme yapildi.”

Yeni müfredatta ögrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyussal, fiziksel ve ahlaki açidan bir bütün olarak gören "bütüncül egitim yaklasimi" modeli benimsendi. Bu yaklasimin merkeze aldigi konular ise, "insanin fitri özelliklerini koruma ve gelistirme", "sahsiyet bütünlügünü olusturma", "karakter gelisimini saglama" olarak siralandi. Yeni müfredatta degisen dünyanin ihtiyaçlarina, dünyada degisen durum ve ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenebilecek sekilde esnek bir yapi benimsendi.

Türkiye Yüzyili Maarif Modeli ile ögrencilerin inanç, kimlik ya da sosyoekonomik durumlari nedeniyle dezavantajli olmadigi bir ögrenme süreci tasarlandi.

Yeni müfredatta Türkçe vurgusu

Türkiye Yüzyili Maarif Modeli’nde Türkçe’nin bütün zenginligiyle toplumun birbiriyle iletisimine, bu iletisimi anlamlandirma çabalarina ve kültür unsurlarinin nesilden nesile aktarilmasina öncülük ve eslik ettigine vurgu yapildi. Bu nedenle Türkçenin ögretimi ve ögrencilerin dil becerilerinin gelistirilmesi, egitim sisteminde temel bir politika olarak yer aldi. Egitimin her asamasinda Türkçenin ögretimine, dogru kullanimina titizlikle dikkat edilecek. Türkçe’nin etkili kullanilmasina yönelik becerilerin kazandirilmasi da tüm derslerin ortak hedefi olarak belirlendi.

Matematik alan becerileri

Matematik alan becerileri ilkokul, ortaokul ve lise düzeyini kapsayan ve süreç bilesenleri ile modellenebilen beceriler dikkate alinarak belirlendi. Yeni müfredatta yer verilen 5 matematik alan becerisi, matematiksel muhakeme, matematiksel problem çözme, matematiksel temsil, veri ile çalisma ve veriye dayali karar verme, matematiksel araç ve teknoloji ile çalisma olarak belirlendi.

Fen bilimleri dersine 13 alan becerisi geldi

Türkiye Yüzyili Maarif Modeli’nde 13 farkli fen bilimleri alan becerisi tanimlandi. Fen bilimleri alan becerileri, bilimsel gözlem, siniflandirma, bilimsel gözleme dayali tahmin, bilimsel veriye dayali tahmin, operasyonel tanimlama, hipotez olusturma, deney yapma, bilimsel çikarim yapma, bilimsel model olusturma, tümevarima dayali akil yürütme, tümdengelime dayali akil yürütme, kanit kullanma ve bilimsel sorgulama becerilerinden olustu. Fen bilimleri alan becerilerinin tamami birbiriyle iliskili olup, bazi beceriler birden fazla beceriyi kapsayacak biçimde yapilandirildi.

Sosyal bilimler için 17 alan becerisi belirlendi

Yeni müfredatta sosyal bilimler alan becerileri kapsaminda yerli ve yabanci literatür, alanin kendine özgü yapisi ve çagin gereklilikleri göz önünde bulundurularak 21. yüzyil becerileri ile de güçlü iliskileri olan 17 alan becerisi belirlendi. Bunlar, "zamani algilama ve kronolojik düsünme", "kanita dayali sorgulama ve arastirma", "tarihsel empati", "degisim ve sürekliligi algilama", "sosyal katilim", "girisimcilik", "mekansal düsünme", "cografi sorgulama", "cografi gözlem ve saha çalismasi", "harita", "tablo, grafik, sekil ve diyagram", "mantiksal muhakeme", "felsefi sorgulama", "felsefi muhakeme", "felsefi düsünce ortaya koyma", "elestirel sosyolojik düsünme", "tarihsel sorun analizi ve karar verme" becerileri olarak siralandi.

Yetkin ve erdemli insani önceleyen ögrenci profili

Yeni müfredat ile ilk kez yeni bir ögrenci profili tanimi da yapildi. Buna göre müfredatin hedefledigi ögrenci, "yetkin ve erdemli insan" olarak tanimlandi. Yetkin ve erdemli insani önceleyen ögrenci profili, yeni müfredatta ana merkeze alindi. Sadece akademik basarilara odaklanmanin dogru olmadigi, her bir ögrencinin kendine özgü potansiyeli oldugu tespitine öncelik verildi.

Yetkin ve erdemli insan, ruh ve beden bütünlügü, bilgi ve bilgelik, geçmisten gelecege egitim prensibi, degerler, ahlaki bilinç ve estetik bakis açisina sahip olma prensipleri üzerinden tasarlandi.

Ögrenci profili olusturulurken zamansal bütünlük, ontolojik bütünlük ve epistemolojik bütünlügü saglama yaninda aksiyolojik olgunluk da dikkate alindi. Yetkin ve erdemli ögrenci profilinin ancak çok yönlü bir gelisim ile ortaya çikabileceginden yola çikilan müfredatta, ögrencilerin hem kendisi hem de toplum için daha saglikli ve dengeli bir insan olmasi, çok yönlü bir bilgi ve düsünme yelpazesi gelistirmesi hedeflendi. Bu bakis açisiyla egitim sürecinin anlik basarilariyla degil, süreç olarak ele alinmasi odaga alindi.

Ilk kez "Erdem-Deger-Eylem Modeli" gelistirildi

Yeni müfredatta ayrica ilk kez "Erdem-Deger-Eylem Modeli" de yer aldi. Degerlerin egitim sürecinde dogal süreç içerisinde edinilmesi için özgün bir yaklasimla tasarlanan bu modelde "adalet", "saygi" ve "sorumluluk" üst degerler olarak ele alindi. Ayrica duyarlilik, merhamet, estetik, temizlik, sabir, tasarruf, çaliskanlik, mütevazilik, mahremiyet, saglikli yasam, sevgi, dostluk, vatanseverlik, yardimseverlik, dürüstlük, aile bütünlügü, özgürlük degerlerinin programlar içinde islenmesiyle içsel ahenge sahip "huzurlu insan", "huzurlu aile ve toplum", "yasanabilir çevre" hedeflendi.

Beceri odakli ögretim programi

Ögretim programlarinda ögrencilerin edinmesi beklenen ögrenme çiktilari bilgi ve alana özgü becerilerle birlestirildi ve "beceri temelli bir program yapisi" olusturuldu. Türkiye Yüzyili Maarif Modeli’nde "bütüncül egitim yaklasimi" geregi bilgi, beceri, egilim, tutum-davranislar ile degerler iliskilendirildi. Temel, bütünlesik ve üst düzey düsünme becerilerinden olusan "kavramsal beceriler", ögrenme yasantilari ile güçlü sekilde iliskilendirilerek ögretim programlarinda daha görünür ve islevsel hale getirildi.

Sosyal-duygusal ögrenme becerileri, ögretim programlarinin bir bileseni olarak ele alindi. Bu beceriler, ögrenme çiktilariyla dogrudan iliskilendirildi.

Yeni müfredatta egitim ögretim süreçlerinde ögrencilerin aktif sekilde katilimlarini saglayacak ögrenme yasantilari tasarlandi. Yeni ögretim programlarinda "egilimler" daha da önem kazandi. Bireysel farkliliklari merkeze alan müfredatta egilimlerin becerileri tetikledigine odaklanildi. Egilimlerin ögrencilerin edindikleri becerileri sergilemelerinde belirleyici role sahip oldugu vurgulandi.

Okuryazarlik becerileri, yeni hazirlanan ögretim programlarinin kesisim noktasi olarak ele alindi ve bunlara her bir derse ait ögretim programinda açik bir sekilde yer verildi.

Bu kapsamda "sistem okuryazarligi" ilk kez müfredata girdi. Sistem okuryazarligi ile ögrencilerin getirilen herhangi bir konuda ögrenme yöntemini kendisinin belirlemesi, kendi kendine ögrenebilmesi amaçlandi. Bunun hayata geçirilmesi için 9 alt okuryazarlik türü de belirlendi. Bu okuryazarlik türleri ise bilgi okuryazarligi, dijital okuryazarlik, finansal okuryazarlik, görsel okuryazarlik, kültür okuryazarligi, vatandaslik okuryazarligi, veri okuryazarligi, sürdürülebilirlik okuryazarligi, sanat okuryazarligi olarak siralandi. Okuryazarlik türleri, okul öncesinden baslanarak sarmal bir yapi içerisinde ögrenciye kazandirilacak.

Ögrencinin kendini insasina imkan veren ögrenme yasantilari

Bakanligin yeni müfredatinda, aktif ögrenmeyi temel alan ögretim uygulamalari, bütüncül gelisimi destekleyerek derin ögrenmeyi saglamaya yönelik anlamli ögrenme baglamlari içinde gerçeklestirildi.

Türkiye Yüzyili Maarif Modeli’nde zenginlestirme, ögrencilerin ileri düzey kavramlari ve karmasik düsünce yapilarini kesfetmelerini tesvik edecek sekilde kurgulandi. Böylece ögrencilerin potansiyellerini mümkün olan en üst düzeye çikarmalarina katki saglamak amaçlandi.

Program disi etkinlikler

Yeni müfredatta disiplinler üstü ve disiplinler ötesi yaklasimi destekleyen program disi etkinlikler de siralandi. Programda bu etkinliklerle ilgili, "Ögrencilerin kendilerini tanimalarina yardimci olan program disi etkinlikler; spordan sanata, kulüplerden gönüllülük faaliyetlerine, kamplardan yarismalara, dinletilere ve sergi, ziyaret, konferans, turnuva gibi çok çesitli ilgi alanlarina yönelik faaliyetleri kapsadi ve disiplinler üstü ve disiplinler ötesi yaklasimla temel yasam becerilerini kesfetmeleri ve gelistirmeleri için ögrencilere firsatlar sunar" degerlendirmelerine yer verildi.



Sonuç yerine süreç odakli ölçme degerlendirme yaklasimi

Bakanligin yeni egitim programinda sonuç yerine süreç odakli ölçme degerlendirme yaklasimi benimsendi. Bu yaklasimla ölçme degerlendirme uygulamalarinda tanilayici, biçimlendirici ve düzey belirleyici degerlendirme yöntemleri arasinda denge saglandi.

Okul temelli planlama

Öte yandan, ögretim programlarinin uygulanmasinda esneklik saglanmasi amaciyla yerel ve bölgesel egitim ihtiyaçlari dikkate alinacak, ögretmenlerin ihtiyaca yönelik isbirligine dayali karar verebilmesine olanak saglanacak. Ayrica her ders özelinde ihtiyaca göre kullanilabilecek sekilde planlama yapilabilecek.

Okul temelli planlamada 10. sinif kariyer rehberligine ayrildi. Ögretim programlarinda 10. sinif düzeyinde okul temelli planlama için ayrilan ders saatleri, zümre ögretmenleri tarafindan, meslek seçimi ve kariyer planlama amaciyla ögrencilere yol gösterici olacak sekilde kullanilacak. Bu kapsamda planlanan egitim ögretim faaliyetleri, mesleki rehberlik ve kariyer danismanligi baglaminda yürütülecek.
Kaynak: İHA