Son Yagislar Derelerin Debisini Yükseltti
Van’da ilkbaharda yagis miktarinin artmasiyla akarsularin debisinin yükselmesi uzmanlari sevindirdi.
Her yil üreme dönemi geldigi zaman Van Gölü havzasinda gözlerin akarsulara çevrildigini söyleyen Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Ögretim Üyesi Mustafa Akkus, “Üreme döneminde akarsularda yeterli miktarda su debisinin yüksek olmasi hayati bir öneme sahip. Inci kefali yüz binlerce yildir Van Gölü’nde yasamini sürdürüyor. Bu yasamini sürdürmesindeki en önemli unsur saglikli ve basarili bir üreme dönemine bagli. Akarsular ülkemizin her yerinde önemli. Fakat söz konusu Van Gölü havzasi oldugu zaman bu önem yüz kat daha artiyor. Çünkü Van Gölü’ne dökülen akarsular inci kefallerinin üreme habitati. Inci kefali yasamini Van Gölü’nün tuzlu ve sodali suyunda sürdürüyor. Her yil, Nisan, Mayis, Haziran ve Temmuz aylari geldiginde göldeki inci kefalleri üremek için akarsulara dogru göç yolculuklari basliyor. Akarsularin 20 kilometre kadar yukarilara dogru çikiyor ve üremesini gerçeklestirip geri dönüyor. Bu sene geçen yillara göre çok daha sevinçliyiz çünkü akarsu debileri geçen yillarla kiyaslanmayacak ölçüde yüksek. Ümit ediyoruz ki bu sene su noktasinda bir sorun yasamayiz. Son 2-3 yildir çok ciddi bir su sorunu yasadik. Inci kefalleri üremesini maalesef saglikli bir sekilde gerçeklestiremedi. Bu Van Gölü’ndeki inci kefali stoku için çok büyük bir tehlike olusturuyor. Bu sene akarsu debileri yüksek yüzümüz gülüyor. Bu sene koruma çalismalari hayati bir öneme sahip. Özellikle jandarmanin kirsala alanlarda, dere agizlarinda polis ve zabitanin da merkezde yürütecegi çalismalar hayati bir öneme sahip. Çünkü yillar ilerledikçe sunu görüyoruz gida her seyden daha önemli. Ne kadar gelismis teknolojiniz olursa olsun eger gida stogunuz yoksa bunlarin hiçbir önemi yok. Inci kefali bu bölge için, ülkemiz için en önemli gida kaynaklarindan birisi. Bu sebepten dolayi bu kaynagi korumamiz hem ülkemizin stratejik konumu açisindan çok çok hayati öneme sahip hem de inci kefallerinin varligini sürdürmesi açisindan önemli” dedi.
Su sicakliginin inci kefali göçü için hayati bir öneme sahip oldugunu ifade eden Dr. Ögretim Üyesi Akkus, “Göçün yapilabilmesi için ana unsurlardan birisi su sicakligi. Van Gölü’ne dökülen sularin sicakligi 12-12 santigrat dereceyi buldugu zaman inci kefalleri üremek için derelere dogru girmeye basliyorlar. Suanda bulundugumuz nokta Bendimahi Çayi. Yani Van Gölü’ne kuzeyden dökülen en büyük akarsuyu olusturuyor. Hemen arkamizda bulun an Ercis körfezinde su anada binlerce ton inci kefali toplanmis durumda. Su sicakligi suanda 10.2 derecede. 2-3 derece daha sicaklik arttigi zaman inci kefalleri akarsulara girmeye ve üremelerini gerçeklestirmeye baslayacak. Akarsular tatli, Van Gölü tuzlu. Dolayisiyla balik hemen tuzlu sudan tatli suya geçis yapamiyor. Hemen arkamizdaki Ercis körfezinde binlerce ton inci kefali ozmo-regülasyon fizyolojik uyum için bekliyor. Su sicakligi 13 dereceyi buldugunda inci kefalleri de bu fizyolojik adaptasyon sürecini tamamladiginda milyarlarca inci kefali bir anda Van Gölü’ne dökülen akarsulara göç edecek. Iste bu noktada koruma çalismalari hayati bir öneme sahip” diye konustu.
Inci kefali ülkemizdeki iç sulardaki avcilik yoluyla elde edilen toplam ürünün tek basina üçte birlik bölümünü karsiladigini ifade den Dr. Ögretim Üyesi Akkus, “Inci kefali, havzada 20 bin insanin geçim kaynagini olusturuyor. Biz inci kefaline tek lira harcamiyoruz. Inci kefalinin ne yemini veriyoruz, hasta oldugunda ne ilacini veriyoruz sadece tek bir sartimiz var. Üreme döneminde koruma çalismalarinin güçlü ara vermeden devam ettirilmesi. Binlerde insanin ekmek ekmegini sagladigi inci kefalinin varliginin devam etmesi için koruma çalismalarinin taviz verilemeden araliksiz bir sekilde sürdürülmesi gerekiyor” seklinde konustu.