Bag Alanlarinin Üretim Sezonuna Hazirlanmasi

Konuya iliskin Ziraat Yüksek Mühendisi Selahattin Albayrak tarafindan hazirlanan ilkbaharda bag alanlarinda yapilmasi gereken islere ait bilgiler söyle siralandi:

Ilkbaharda bag alanlarinda yapilmasi gereken isleri su basliklar altinda toplayabiliriz. 1- Bagda kis budamasi, 2- Bagda budama ve önceki sezonda kalan atiklarin toplanarak imha edilmesi, 3- Bagda kis ilaçlamasi, 4- Bagda toprak isleme, 5- Bagda gübrele, 1- Bagda Kis Budamasi.

Budama ne zaman yapilmalidir?

Budama zamani hava ve toprak sartlari ile çesit özelligi gibi özel kosullara bagli olarak belirlenmelidir. Budama asmaya su yürümeden önce tamamlanmali, ilkbahar geç donlarinin etkili oldugu yerlerde gözlerin uyanmasina yakin bir dönemde yapilmalidir. Erken budama asmada gözlerin erken uyanmasina neden olmaktadir. Erken uyanan bu gözler özellikle Nisan ayi baslarinda olusan ilkbahar geç donlarindan daha fazla zarar görmektedir. Ilimizin de içinde bulundugu bu bölgelerde soguk zararini en aza indirmek için budamayi mümkün oldugu kadar geç yapmak gerekir.

Budamada birakilacak çubuk ve göz sayisi ne kadar olmalidir?

Budama yapilirken asmada birakilacak çubuk ve göz sayisinin belirlenmesinde, asmanin bir önceki yilda gelisim durumu ve verimi göz önünde bulundurulmalidir. Yapilan gözlemde çubuklar çeside özgü kalinliga ulasip normal düzeyde gelisme göstermis ise

bir önceki yilin sayisina yakin çubuk ve göz birakilmalidir. Asmada çubuklarin fazla sayida, normalden daha kalin, kuvvetli ve asiri gelisme göstermis olmasi, önceki yil yeterince göz birakilmadiginin belirtisi olup, bu durum yapilacak budamada çubuk ve göz sayisinin arttirilmasini gerektirmektedir. Çubuklarin az sayida, zayif geliserek iyi olgunlasmamis olmasi ise önceki yilda asmanin kapasitesinin üzerinde yüklendiginin isareti olup bu durum asmada daha sert budama yapilarak çubuk ve göz sayisinin azaltilmasini gerektirmektedir. Asmaya kapasitesinin üzerinde yükleme yapildiginda sürgün gelismesi zayiflayarak, ürünün kalitesi düsmekte ve üzümlerin olgunlasmasi da gecikmektedir. Sert budama ile asmanin gelisme gücü arttirilarak köklerinin de kuvvetli gelismesi saglanabilmektedir.

Budamada dikkat edilmesi gereken hususlar

Budamayi ehil kisiler yapmalidir. Budama zamanina dikkat edilmeli, erken budamadan kaçinilmalidir. Asmalar çesidin gerektirdigi sekilde budanmalidir. Asmalara gereginden fazla ürün yükü verilmemelidir. Budama yapilirken asmalar dikkatle incelenmeli, hastalik belirtisi göstermeyen, verimli, güçlü ve saglikli çubuklarin birakilmasina özen gösterilmelidir. Hastalik belirtisi gösteren kisimlar ya tamamen kesilerek çikarilmali ya da mümkün oldukça kisa budanmalidir. Çok kalin ve ya çok ince çubuklar ile bogum aralari çok dar ve ya çok genis olan çubuklar ürün çubugu olarak birakilmamalidir. Baglarda hava dolasimini ve isik nüfuzunu artiracak uygulamalarin yapilmasina özen gösterilmelidir. Bu durum asma üzerinde olusacak islaklik süresini azaltarak, hastalik kontrolünde fayda saglamaktadir. Yedekler günes gören iyi havalanan gövdeye yakin bölgelerde birakilmalidir. Ölükol, kav ve bakteriyel kanser gibi hastaliklar budama aletleriyle tasinabildiginden, bu hastaliklarla bulasik asmalar en sona birakilmali ve budama sirasinda bir asmadan diger asmaya geçmeden önce budamada kullanilan aletler çamasir suyu ile dezenfekte edilmelidir. Budama yapilan asmada açilan büyük yaralar asi macunu vs. ile kapatilmalidir. Ürün çubuklari destek sistemi üzerinde dengeli bir sekilde baglanmali, çubuklar tellere baglanirken mümkün oldugunca üst üste ve sik sarilmamalidir.

Bagda budama ve önceki sezondan kalan atiklarin toplanarak imha edilmesi

Bag hastaliklarinin ertesi yila tasinmasi asma üzerindeki hastalikli çubuklar, yere dökülmüs hastalikli yapraklar, asma üzerinde kalmis ya da yere düsmüs hastalikli daneler/salkim saplari/dane saplari vb. ile olmaktadir. Bu nedenle sezon içerisinde olusabilecek hastalik ve zararlilarin kontrolünün etkinliginde, ilkbaharda budamadan sonra, budama artiklari ile birlikte önceki sezondan bag alaninda kalmis diger atiklarin toplanarak imha edilmesi büyük nem tasimaktadir.

Bagda kis ilaçlamasi

Bag alaninda bir önceki yil görülen fungal ve bakteriyel birçok hastaligin ertesi yila tasinmasini önlemek için sonbaharda yapraklarin büyük çogunlugunun ya da tamaminin döküldügü dönemden, ilkbaharda gözlerin uyanmasina kadar olan asmanin durgun (dinlenme, uyku) döneminde, hastaliklar görülmeden önce koruma amaçli olarak yapilan ilaçlamadir. Kis ilaçlamasi ne zaman yapilmalidir. Bagda genelde dormant dönemde (uyku/durgun dönem) kis budamasi yapildiktan sonra, ilkbaharda gözlerin uyanmasindan 1-2 hafta önceye kadar olan zaman diliminde bir kez yapilir. Yapilacak uygulamada kullanilacak ilacin özellikle budama yaralarina gelecek sekilde, gövde ve dallara yikama seklinde püskürtülerek uygulanmasina dikkat edilmelidir. Bordo bulamaci organik ürün yetistiriciliginde kullanim onayi aldigindan, gerek organik tarim yapilan, gerekse organik tarim yapilmayan alanlarda kis ilaçlamasinda yaygin olarak kullanilmaktadir. Bordo bulamacinin ilkbaharda budamadan sonra gözler uyanmaya baslamadan 1-2 hafta önce %2-3 dozda uygulanmasi sezon içerisinde olusabilecek birçok hastaliga karsi etkili ve ekonomik koruma saglamaktadir. Uygulamayi takip eden 10 saat içinde yagis olmasi durumunda, ilaç yikanacagi için, tekrardan uygulama yapilmalidir.

Bagda toprak isleme

Bag alaninda toprak isleme hasattan sonra sonbaharda ve ilkbaharda olmak üzere iki dönemde yapilmaktadir.

Sonbaharda topragin islemeyle, sezon içerisinde çignenen topragin kabartilarak sonbahar ve kis yagislarinin toprakta depo edilmesi saglanmaktadir. Ilkbaharda topragin islenmesiyle ise topragin havalanmasi, gübre uygulamalarinin yapilmasi ve yabanci otlarin çikisinin önlemesi saglanmaktadir. Yabanci otlar asma için gerekli olan topraktaki besin maddelerini ve suyu tüketerek, hastalik ile zararlilara konukçuluk yaparak, bag alaninda nispi nemi yükseltip hastaliklarin çikisina ve gelismesine uygun ortam olusturarak zarar yapmaktadir. Yaz aylarinda bagin otlanma durumuna göre birkaç kez çapalama yapilmalidir.

Bagda gübreleme

Bagcilikta birim alandan daha bol ve kaliteli ürün elde edilerek daha fazla kazanç saglanabilmesi için yetisme sezonu boyunca asmanin iyi bir gelisim göstermesi gerekmektedir. Bunun içinde topraktaki besin elementlerinin gelisme döneminde asmanin ihtiyaci oraninda ve birbirleriyle dengeli bir seviyede bulunmasi önem arz etmektedir. Bir besin elementinin toprakta az veya fazla bulunmasi, diger besin elementlerinin alinmasinda etkili olabilmektedir. Bu durum asmada bazi düzensiz gelismelere neden olmakta ve bazi hastalik ve zararlilarin zarar derecisini de artirmaktadir. Tek yönlü yapilan gübrelemeler bu yüzden bazen zarar olusturabilmektedir. Her bagda ihtiyaç duyulan besin elementi ve organik madde miktari farklilik gösterebilmektedir. Bu nedenle baglara verilecek gübre miktarini ve cinsini tespit etmek için yaprak ve toprak analizleri yaptirilmali daha sonra gübreleme islemine geçilmelidir. Topragin pH degeri yüksek ise mikronize kükürt uygulanmasiyla düsürülmesi, düsük belirlenmesi durumunda ise kireçleme yapilarak pH degerinin yükseltilmesi gerekmektedir.

Toprak örneklerinin alinmasi

Toprak örnekleri sonbahar ya da erken ilkbahar dönemde bagin 8-10 farkli noktasindan 0-25 ve 25-50 cm derinlikten alinacak topraklarin ayri ayri karistirilmasiyla hazirlanmalidir. Toprak örnekleri alinirken dikkat edilmesi gereken hususlar önceden gübre, kireç ya da kükürt atilmis yerlerden, hayvan gübresi yigilan yerlerden, harman yeri ve hayvan yatmis yerlerden, sap, kök ve yabani otlarin yakildigi kisimlardan, çamurlu yerlerden, bagin tümsek ya da su birikintisi olan çukur yerlerinden, bagin sinirlari ve yakinlarindan, sulama arki ve yollara yakin kisimlardan toprak örnekleri alinmamalidir. Yaprak örneklerinin alinmasi. Yaprak örnekleri çiçeklenme dönemi sonunda alinmalidir. Örnekler günes gören meyveli sürgünlerde ilk salkimin tam karsisindaki veya bunun bir üstündeki yapraklardan alinmalidir. Örnekleme, bir asmadan 4 ve 25 asmadan 100 yaprak almak suretiyle yapilmalidir. Alinan toprak ve yaprak örnekleri gerekli bilgileri tasiyan etiketleri ile birlikte analize gönderilmelidir. Baglarda yapilacak gübrelemede, analiz sonuçlarina göre hareket edilmelidir.