Doç. Dr. Kaplanoglu Açiklamasi 'Erken Yasta Görülen Çikolata Kisti, Üreme Potansiyelini Tehlikeye Atabilir'
Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Doç. Dr. Mustafa Kaplanoglu, endometriozisin teorik olarak yumurtalik rezervini azaltmasi, karin içerisinde yapisikliklar yaparak anatominin bozulmasinin sik görülen ve üreme potansiyelini tehlikeye atan bir durum oldugunu belirterek, “Bu yüzden 10-19 yas grubunda endometriozis tespit edildiginde, özellikle dikkatlice yaklasip gelecekteki üreme potansiyelini korumaya uygun tedaviler tercih edilmelidir” dedi.
Adolesan yas döneminin kisinin yasam döngüsü içerisinde 10-19 yas araligi olarak tanimlandigini dile getiren Doç. Dr. Kaplanoglu, “Literatürde yer alan endometriozis kisti (çikolata kisti) ile ilgili klinik çalismalar degerlendirildiginde, adolesanda endometriozis sikligi yüzde 2’yi geçmedigi görülmektedir. Ancak bu çalismalar içerisinde özellikle agri nedenli yapilan laparoskopilerde endometriozis sikligi yüzde 75’lere kadar çikmaktadir. Tabii ki bu yas grubunda histopatolojik tani için cerrahiye sadece hasta degil ayni zamanda ebeveynlerin de ikna olmasi zorunlulugu en önemli sorunlardan biri olarak çalismalari vaka sayisi açisindan kisitlamaktadir. Hastalarin muhtemel geç evrede karsimiza çikmasinin diger önemli nedeni ise, hastalarin önemli bir kisminin agriyi normal olarak kabul etmeleri veya nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (agri kesiciler) ile rahatlamalaridir” seklinde konustu.
“Taninin konmasinda en önemli asama hekim ve ailenin süphelenmesi”
Görülebilecek belirtilere deginen Doç. Dr. Mustafa Kaplanoglu, “Adolesan endometriozis vakalarinin en belirgin sikâyetleri 6 aydan daha uzun süren kasik agrisi, agrili adet görme, anormal veya düzensiz kanamalar, agrili idrar yapma, agrili diskilama, agrili cinsel iliski, infertilite, barsak kramplaridir. Bulgularin kadin dogum için spesifik olmamasi, kesin tanisi için cerrahi gerektirmesi nedeniyle taniya kadar ortalama 3 doktor tarafindan degerlendirme yapilir ve gecikme minimum 23 aydir. Taninin konmasinda en önemli asama, hekim ve ailenin süphelenmesidir. Erken yasta adet görme, ailede endometriozis hikayesi varligi, uzun boy, zayif vücut yapisi, dogumsal kadin genital sistem anomalilerinin olmasi, adolesan kizlarda önemli risk faktörleridir” açiklamasinda bulundu.
“Üreme potansiyelini artiracak tedaviler yapilmali”
Hasta ve ailesi için en önemli sorunlardan birisinin de kisinin ileri yasaminda çocuk yapmasina engel bir durum olmasi korkusu oldugunu söyleyen Kaplanoglu, ”Teorik olarak yumurtalik rezervini azaltmasi, karin içerisinde yapisikliklar yaparak anatominin bozulmasi endometrioziste sik görülen ve üreme potansiyelini tehlikeye atan bir durumdur. Bu yüzden bu yas grubunda özellikle dikkatlice yaklasilip üreme potansiyelini korumaya uygun tedaviler tercih edilmelidir. Burada yapilacak yumurtaliga yönelik cerrahilerin, yumurtalik rezervini azaltarak üreme yetenegini kötü yönde etkileyecegi unutulmamalidir” seklinde konustu.
“Erken teshis ve müdahale, sonuçlari iyilestirmeye yardimci olabilir”
Taninin temelinin süphe oldugunun altini çizen Doç. Dr. Mustafa Kaplanoglu, ”Agrisinin nerede oldugu, ne zaman basladigi, ne kadar süredir oldugu, adet döngüsü ile olan iliskisi, bagirsak düzeni gibi bilgiler dikkatlice degerlendirilmelidir. Özellikle konusunda uzman olmayan hekim tarafindan bu detaylar kolaylikla gözden kaçabilmektedir. Vajinal muayene bu yas grubunda siklikla yapilamadigindan ultrasonografi çok önemlidir. Ancak yumurtalikta olusan çikolata kistleri yoklugu halinde, endometriozis tanisi koyulma degeri sinirlidir. Bu yüzden hekimin süphelenmesi durumunda direkt agri kesiciler, progesteron, dogum kontrol haplari gibi medikal seçenekler endometriozis yönetiminde kullanilir. Özellikle siddetli agrisi olan vakalarda, büyük ve ciddi sikâyeti olan adolesanlarda laparoskopik cerrahi ile kistin alinmasi, karin zari alti lezyonlarin temizlenmesi çogu zaman hasta için en uygun yaklasimdir. Ancak hekimin ciddi bilgi birikim ve deneyime sahip olmasi gerekmektedir. Süpheli endometriozis vakalarinda, dogru degerlendirme ve yönetim için mümkünse adolesan jinekolojisi konusunda uzmanlasmis bir saglik profesyoneliyle danismak önemlidir. Erken teshis ve müdahale, sonuçlari iyilestirmeye ve semptomlari hafifletmeye yardimci olabilir” diyerek sözleri sonlandirdi.