Uzmanindan Alzheimer Hastaligi Belirtileri Açiklamasi
Unutkanlik hastaligi olarak da bilinen Alzheimer hastaliginda erken teshis büyük önem tasiyor. Nöroloji uzmanlari Alzheimer belirtileri konusunda vatandaslari uyariyor.
Alzheimer hastaliginin belirtileri ve tedavileri hakkinda bilgiler veren Medicana Sivas Hastanesi Nöroloji Uzmani Dr. Yasar Alpaslan, hastalikta erken teshisin çok önemli oldugunu söyledi.
Unutkanligin her yas grubunda ortaya çikabilecegine deginen Alpaslan, “Bu durumun genellikle sebebi dikkat bozuklugudur ya da günlük kosusturmalara baglidir ve bir hastaliga isaret etmez. Unutkanligin hastaligin bir parçasi olan demans, kazanilmis zihinsel yetilerin sonradan bireyin günlük yasam aktivitelerini etkileyecek derecede bozuldugu bir grup hastaligi kapsar. Demanslar ilk olarak beyin hücrelerinin yaslanma ve ölümü ile giden ‘nörodejeneratif hastaliklar’ dedigimiz hastaliklar bünyesinde gelisir. Bunun disinda, çoklu beyin damar tikanikliklarindan kronik infeksiyonlara kadar pek çok hastalikta zihinsel yetilerde bozukluk olaya eslik edebilir. Nörodejeneratif demanslar içerisinde en sik görülen Alzheimer hastaligidir. Baslangiç yasi 40-90 arasindadir. Siklikla 65 yas üzerinde görülür. Hastaligin ilk baslangiç yakinmalari, beyinde sinir-hücre hasar ve ölümünün basladigi bölge ile iliskilidir” dedi.
“Günlük yasami olumsuz etkiler”
Alpaslan, Alzheimer hastaliginin farkli tipleri mekâni algilama fonksiyonunda bozuklukla basladigini ifade ederek, “Tipik klinik özelligi yakin hafizaya ait bozukluklarla baslamasidir. Uzun süreli hafiza korunmusken kisa süreli hafizada bozulmalar dikkati çeker. Zamanla, hastaligin ileri evrelerinde uzak hafiza da bozulur. Bu çerçevede hasta, ayni sorulari defalarca sorabilir. Anlattigi bir konuyu defalarca kez daha önce hiç anlatmamis gibi anlatabilir. Özel esyalarini koydugu yerleri kaybeder, randevularini unutur, yemegi ocakta ya da anahtari kapida unutabilirler. Kisa süreli hafiza problemleri yaninda lisan bozukluklari görülebilir. Hastalarda en sik görülen ve dikkat çeken ise kelime bulma güçlügüdür. Söyleyecekleri kelime yerine ‘sey’ sözcügünü sik kullanma görülür. Tutuk konusma ve cümle uzunlugunun kisalmasi, evet-hayir seklinde kisa kelimelerle yanit verme diger dikkat çeken durumlardir. Hastaligin ilerleyen dönemlerinde isimlendirme bozuklugu ve akici fakat anlamsiz konusma da olabilir. Beceri isteyen motor islevlerin kaybi bir diger durumdur ve ilerleyici beceriksizlik, sakarlik seklinde anlatilir. Hastalar ellerini eskisi gibi kullanamadiklari, objeleri düsürdüklerinden yakinirlar. Üzerini giyip çikarmada zorlanirlar ya da ters çikarilmis bir elbiseyi düzeltemezler. Giyme islemini baslatamaz ya da basari ile tamamlayamazlar. Çatal, kasik kullanmada zorlanirlar. Yazi yazma bozulabilir. Dikis dikememe, marangozluk islerinde beceriksizlik, mutfak ve diger ev aletlerini kullanamama olabilir” diye konustu.
“Iyi bildigi yolda bile kaybolabilir”
Hastalarin kaybolma ihtimalinin arttigina dikkat çeken Dr. Yasar Alpaslan,
“Hastalarda az bildikleri yerlerde, hatta iyi bildikleri yerler dahi dis mekânda yolunu kaybetme görülebilir. Bazi hastalarda ise daha ilginç olarak aradigi esya gözünün önünde oldugu halde diger seylerden ayirip bulamama, okurken satirlarin birbirine karismasi, yazi karakterlerinin bozulmasi görülebilir. Görme, isitme ve dokunma algilamasinin bozulmasi da olabilir. Buna bagli olarak yüzleri, sesleri ve objeleri taniyamama, vücut tarafini belirleyememe ya da ayirt edememe ortaya çikabilir. Hücre yaslanmasi beynin ön bölgelerine ulasan hastalarda yargilama, soyutlama sosyal ortam ve konumlara uygun davranma ve dürtü kontrolü bozukluguna bagli yakinmalar ya da tam tersine içe kapanma, inisiyatif kaybi görülebilir. Bu olgularda dikkatin kolay dagilmasi, yeme bozukluklari da tabloya eslik edebilir. Tüm bu zihinsel fonksiyonlardaki kazanilmis yeti kayiplari nihai olarak günlük yasam aktivitelerinin pek çok alaninda zorlanmalara sebep olur. Günümüzde Alzheimer hastaligi tedavisinde kullanilan ilaçlar hastaligin ilerleme hizini yavaslatmaya yöneliktir. Henüz hastaligi durdurucu ya da tamamen tedavi edici bir ilaç gelistirilememistir. Bununla birlikte unutkanlik sikâyeti olan bireylerde taninin erken konmasi ve tedavinin mümkün oldugunca erken baslanmasi oldukça önemlidir” seklinde konustu.